Την αγωνία τους για το πώς θα διαμορφώσουν τη σχέση τους με τα παιδιά τους, στην εποχή του κορονοϊού και του εγκλεισμού στο σπίτι, εκφράζουν οι γονείς που καλούν στην τηλεφωνική γραμμή βοήθειας 11525 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί».
Ως κυρίαρχο θέμα των ημερών που διανύουμε, ο κορονοϊός φαίνεται ότι έχει αντίκτυπο στην καθημερινότητα των οικογενειών, οι οποίες καλούνται να διαμορφώσουν μια νέα πραγματικότητα εντός των σπιτιών τους. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ψυχολόγος της Γραμμής 11525, Νάγια Σουρβίνου, καθώς το φαινόμενο είναι σε ένα αρχικό στάδιο και δεδομένου ότι τα μέτρα μέχρι στιγμής δεν ήταν πολύ αυστηρά, δεν υπάρχουν ασφαλή συμπεράσματα για το πόσο έχει επηρεαστεί ο ψυχισμός γονιών και παιδιών από την τρέχουσα κατάσταση. Ωστόσο, καθώς ο κορονοϊός είναι θέμα συζήτησης των ημερών, οι γονείς πολύ συχνά καλούν στη γραμμή υποστήριξης για να συζητήσουν με τους ειδικούς τα σχετικά με τη νέα πραγματικότητα θέματα που τους απασχολούν.
Ένας από τους κύριους προβληματισμούς που εκφράζουν είναι η οριοθέτηση των παιδιών και κυρίως των εφήβων, μέσα στο σπίτι. Όπως επισημαίνει η κ. Σουρβίνου, «συχνά οι γονείς μάς καλούν για το ζήτημα αυτό, του πώς να διαχειριστούν την εφηβεία, οπότε μέσα σε αυτό τον προβληματισμό έρχεται να προστεθεί και η ιδιαιτερότητα της παρούσας στιγμής». Οι γονείς συχνά προβληματίζονται για το πώς θα θέσουν όρια στους έφηβους ως προς τις απαγορεύσεις για μετακινήσεις που έχουν τεθεί, ωστόσο, όπως διευκρινίζει η ψυχολόγος της Γραμμής, «αυτό είναι ένα σημείο που έρχεται στην επιφάνεια σε οικογένειες που ήδη αντιμετωπίζουν δυσκολία οριοθέτησης, οπότε τώρα, σε μια στιγμή κρίσης, αυτό αναζωπυρώνεται πολύ έντονα». Η ίδια τονίζει ότι «αυτό που είναι πολύ σημαντικό πάντως, είναι ο σεβασμός στον προσωπικό χώρο των παιδιών, γιατί καλούνται οι γονείς και τα παιδιά να συμβιώσουν πάρα πολλές ώρες στο ίδιο σπίτι, χωρίς συγκεκριμένο αντικείμενο ενασχόλησης, οπότε αυτό φέρνει παραπάνω τριβές οι οποίες μπορεί να μην υπήρχαν σε άλλο διάστημα».
Σημαντική θέση στον προβληματισμό των γονέων καταλαμβάνει και η ανησυχία τους για το πώς θα διαχειριστούν τα δικά τους συναισθήματα και τη δική τους αγωνία ενώπιον των παιδιών τους. Η κ. Σουρβίνου κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι «το πώς θα διαχειριστούν οι γονείς τα συναισθήματά τους παίζει ρόλο στο τι συναισθήματα θα δημιουργηθούν στο παιδί και τι συμπεριφορά θα έχει τελικά. Το δικό τους συναίσθημα προβάλλεται στα παιδιά». Γι’ αυτό οι ειδικοί όταν δουν ότι οι γονείς δεν μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους, τούς προτρέπουν να αναζητήσουν βοήθεια σε γραμμές ψυχολογικής υποστήριξης ενηλίκων.
Την αγωνία τους εκφράζουν οι γονείς και για την επικοινωνία τους με τα παιδιά τους. «Η επικοινωνία απασχολεί και προ και μετά επικαιρότητας, αλλά αυτή η απομόνωση και ο εγκλεισμός στο σπίτι είναι κάτι που θα φέρει στην επιφάνεια δυσκολίες. Αν υπάρχει μια δυσκολία στην επικοινωνία, αυτή θα ενταθεί αυτό το διάστημα, δεδομένου ότι όλη η οικογένεια συνυπάρχει πάρα πολλές ώρες χωρίς συγκεκριμένο αντικείμενο», τονίζει η ψυχολόγος της Γραμμής. Οι γονείς, εξάλλου, αναρωτιούνται το πώς θα επικοινωνήσουν στα παιδιά τα όσα συμβαίνουν γύρω μας λόγω του κορονοϊού. Η κ. Σουρβίνου απαντά: «Εμείς προτείνουμε την έκφραση των συναισθημάτων, χωρίς όμως πίεση. Και φυσικά η κάθε ηλικία είναι διαφορετική. Θα μιλήσουμε διαφορετικά στα παιδιά ανάλογα με την αναπτυξιακή φάση τους. Διαφορετικά θα μιλήσουμε στο παιδί προσχολικής ηλικίας, διαφορετικά στο παιδί σχολικής ηλικίας και διαφορετικά στον έφηβο». Οι ειδικοί προτείνουν στα παιδιά προσχολικής ηλικίας να μιλάμε με ειλικρίνεια αλλά σε απλή γλώσσα που μπορούν να καταλάβουν. «Στις ηλικίες αυτές που τα παιδιά δεν μπορούν να κατανοήσουν την κατάσταση αυτή, ενισχύουμε περισσότερο το φίλτρο του γονιού, δηλαδή αν είναι ιδιαίτερα αγχωμένος ένας γονιός, αυτό μεταφέρεται στο παιδί», διευκρινίζει η κ. Σουρβίνου. Στα παιδιά σχολικής ηλικίας, συμβουλεύουν οι ειδικοί, μιλάμε με απλά λόγια, τόσο ώστε να μπορούν να κατανοήσουν, επιτρέπουμε ερωτήσεις που μπορούμε να απαντήσουμε και δεν απαντούμε κάτι το οποίο δεν γνωρίζουμε εμείς. Από την άλλη πλευρά, με τους εφήβους η συζήτηση είναι κατεξοχήν το εργαλείο επικοινωνίας, «δεν μπορούμε μόνο να μιλήσουμε εμείς στον έφηβο, χρειάζεται να ακούσουμε τις αγωνίες, τις ανησυχίες και τα πιστεύω του».
Τέλος, στους προβληματισμούς των γονιών συγκαταλέγεται και η ανησυχία του πώς θα περάσει δημιουργικά ο χρόνος μέσα στο σπίτι. «Η απάντηση είναι ότι χρειάζεται δημιουργικότητα», παρατηρεί η κ. Σουρβίνου, αλλά υπογραμμίζει ότι «δεν υπάρχει λύση ίδια για κάθε οικογένεια, η κάθε οικογένεια έχει μια δική της πραγματικότητα. Μπορούμε να πούμε ότι θα βοηθούσε να ασχοληθούν τα παιδιά με κάποια μαθήματα εξ αποστάσεως ή να διαβάσουν κάποια βιβλία, να δουν ταινίες, να παίξουν επιτραπέζια, αλλά και πάλι δεν μπορούν όλα να λειτουργήσουν για κάθε οικογένεια, η κάθε οικογένεια έχει το δικό της κώδικα επικοινωνίας και τα δικά της ενδιαφέροντα, άρα πάνω σε αυτό πρέπει οι γονείς να βασιστούν και να γίνουν πιο δημιουργικοί».
Αυτό το διάστημα περιμένουμε μεγαλύτερη ενασχόληση των παιδιών με τις ηλεκτρονικές συσκευές, παρατηρεί η κ. Σουρβίνου, ωστόσο «όταν δεν μιλάμε για ακραίες περιπτώσεις όπου προϋπάρχει προβληματική χρήση, η μεγαλύτερη χρήση του διαδικτύου στην παρούσα φάση και λόγω της επικαιρότητας αυτής δεν είναι απαραίτητα αρνητική, δεδομένου ότι το διαδίκτυο δεν προσφέρει μόνο ψυχαγωγία, αλλά και πληροφόρηση, επιμόρφωση και επικοινωνία».
Σημειώνεται ότι η γραμμή 11525 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» λειτουργεί από τον Φεβρουάριο του 2009 με σκοπό τη δωρεάν ψυχολογική στήριξη και την παροχή συμβουλών σε γονείς, εκπαιδευτικούς, παιδιά και εφήβους. Κλήσεις μπορούν να γίνονται από Δευτέρα έως Παρασκευή, 9 πμ- 9 μμ.
