Μια μικρή εκκλησία στη βόρεια πλευρά της πόλης της Μυτιλήνης, η Παναγιά η Φανερωμένη, αποτελεί και σήμερα, παραμονή της Πρωτοχρονιάς, σημείο αναβίωσης του εθίμου του “αμίλητου νερού”. Ένα μυτιληνιό έθιμο που έμπλεξε αρμονικά με αντίστοιχο έθιμο που έφεραν μαζί τους οι Μικρασιάτες, κυρίως οι Αϊβαλιώτες πρόσφυγες, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Με την αλλαγή του χρόνου, οι βρύσες στο κέντρο της εκκλησίας αρχίζουν να τρέχουν αδιάκοπα νερό που θεωρείται αγίασμα. Οι πιστοί, αφού προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας που κρατά τον Χριστό στην αγκαλιά της, “νίβονται” βρέχοντας το πρόσωπό τους και γεμίζουν το δοχείο που έχουν φέρει μαζί τους με νερό. Μέσα στο δοχείο τοποθετούν ένα κλαδί ελιάς ή μυρτιάς και επιστρέφουν στο σπίτι για να κάνουν το “ποδαρικό”. Η μεταφορά του νερού απαιτεί απόλυτη σιωπή, καθώς το νερό πρέπει να παραμείνει “αμίλητο”.
Το 1922, οι Μικρασιάτες πρόσφυγες μετέφεραν τη λατρεία της Φανερωμένης στη Μυτιλήνη, συνεχίζοντας να πραγματοποιούν πανηγύρι, όπως και στο Αϊβαλί, στις 28 Ιουνίου. Αρχικά στο χώρο ενός κουβουκλίου που σκέπαζε ένα πηγάδι, σύμφωνα με την παράδοση, είχε βρεθεί τυλιγμένο δέρμα με την εικόνα της Παναγίας.
Στη θέση του πηγαδιού, όπου είχαν κατοικήσει Μικρασιάτες και προπάντων Αϊβαλιώτες πρόσφυγες, χτίστηκε το παρεκκλήσι της Παναγίας της Φανερωμένης. Φτωχικό και μικρό στην αρχή και μετά μεγαλύτερο. Από την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων, κάθε χρόνο στις 28 Ιουνίου, μεταφέρεται στην Παναγιά τη Φανερωμένη της Μυτιλήνης. Εκεί γιορτάζεται, χωρίς πολλοί να το γνωρίζουν, η εύρεση της χαμένης Παναγίας της Φανερωμένης του Αϊβαλιού.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
