Με πρωτοβουλία της πρυτανείας και σχολών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, και σε συνεργασία με διάφορους φορείς, προετοιμάζονται εκδηλώσεις με σκοπό την ανάδειξη του πολύπλευρου ρόλου της τεχνολογίας στον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων και στην οικοδόμηση της χώρας.
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο θα συμμετέχει στον εθνικό εορτασμό της επετείου των 200 ετών από την έναρξη της Επανάστασης του 1821 με επτά προγραμματισμένες εκδηλώσεις, οι οποίες είναι οι εξής:
1. Εκδήλωση με θέμα «Τα Κάστρα της Ελληνικής Επανάστασης»
Σκοπός της εκδήλωσης είναι η ανάδειξη των κάστρων του αγώνα, τα οποία όπως αναφέρει το ΕΜΠ, οικοδομήθηκαν κατά μείζονα λόγο επί των Βυζαντινών χρόνων ή επί Φραγκοκρατίας και έπαιξαν σημαντικό ρόλο για τους Έλληνες κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.
«Η κατοχή τους επέτρεπε την κυριαρχία σε μια ολόκληρη περιοχή, λόγω της στρατηγικής τους θέσης. Και μόνη η δυνατότητα παρακολούθησης των εχθρικών δυνάμεων από τα παρατηρητήριά τους, έδινε αξιοσημείωτο πλεονέκτημα. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα παρουσιαστούν τα σημαντικότερα κάστρα στον ελλαδικό χώρο όπου έλαβαν χώρα αξιοσημείωτες μάχες στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων», αναφέρεται στην ενημέρωση του ΕΜΠ.
Αντικείμενα παρουσίασης θα είναι: Κάστρο της ‘Αμφισσας (Kάστρο των Σαλώνων/ της Ωριάς), Ακροκόρινθος, Κάστρο ‘Αργους, Μπούρτζι, Παλαμήδι, Ακροναυπλία, Μυστράς, Κάστρο της Μονεμβασιάς, Κάστρο Καλαμάτας, Κάστρο Κορώνης, Κάστρο Μεθώνης, Κάστρο Ναβαρίνου/Πύλου (Νιόκαστρο), Κάστρο Κυπαρισσίας, Κάστρο Καρύταινας, Κάστρο Κυλλήνης (Χλεμούτσι), Κάστρο της Ναυπάκτου, Κάστρο Λιβαδειάς, Κάστρο Μενδενίτσας, Κάστρο του Γρίβα, Κάστρο Βόνιτσας, Φρούριο Μεσολογγίου (Φράχτης Μεσολογγίου).
2. Εκδήλωση με θέμα «Τοξωτές λιθόκτιστες γέφυρες στην Ελλάδα από τον 17ο μέχρι τον 19ο αιώνα: Μορφολογία και κατασκευαστικές τεχνικές»
«Οι γέφυρες αποτελούν μέσο επικοινωνίας και μεταφοράς προσώπων, προϊόντων και πολιτισμού», αναφέρει το ΕΜΠ. «Στην Ελλάδα, με το έντονο ορεινό ανάγλυφο στα ηπειρωτικά της τμήματα, η κατασκευή γεφυρών αποτέλεσε σημαντική δραστηριότητα για πολλούς αιώνες. Έτσι, διαθέτουμε σήμερα πάνω από 1500 γεφύρια διαφορετικών μεγεθών, τα οποία κατασκευάσθηκαν από τον 15ο μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα. Οι γέφυρες αυτές είναι λιθόκτιστες και στην συντριπτική πλειονότητά τους τοξωτές», προστίθεται στην σχετική ανακοίνωση του Πολυτεχνείου.
Η εκδήλωση θα επικεντρώνεται στις τοξωτές γέφυρες μεγάλου ανοίγματος (>20m), οι οποίες κατασκευάστηκαν στην Ήπειρο και στην Στερεά Ελλάδα μεταξύ του 17ου και του 19ου αιώνα, σε μια περίοδο κατά την οποία οι περιοχές αναπτύσσουν σημαντικές εμπορικές σχέσεις με πολλές χώρες της Ευρώπης, παρουσιάζουν μεγάλη οικονομική άνθηση, ενώ μετέχουν στον αγώνα για την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν μερικά παραδείγματα γεφυρών, όπως η γέφυρα της Πλάκας, της ‘Αρτας, της Κόνιτσας, κ.ά..
3. Συνέδριο με θέμα «Η Αρχιτεκτονική της Παλιγγενεσίας / Η Παλιγγενεσία της Αρχιτεκτονικής»
Το Συνέδριο θα οργανωθεί από το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών στους Δελφούς και θα γίνει σε συνεργασία με το ΕΜΠ. Θα εστιάσει σε τέσσερεις κατευθύνσεις: (1) Στον σχεδιασμό των πόλεων και των υποδομών του ανεξάρτητου κράτους, (2) στην αναβίωση της αρχαιότητας με έρευνες και ανασκαφές αρχιτεκτόνων που οδήγησαν στην αρχαιολογία, (3) στην αρχιτεκτονική που ανέλαβε να εκφράσει και οικοδομήσει την ελληνική αναγέννηση και (4) στην εκπαίδευση «εις την αρχιτεκτονική που ανέλαβε να διαμορφώσει τους μαΐστορες της παλιγγενεσίας».
4. Έκθεση με τίτλο «Το Ηρώο της Επανάστασης: Πολιτική, Ιδεολογία και Αρχιτεκτονική»
Η ανέγερση ενός Ηρώου της Επανάστασης αποτέλεσε, όπως αναφέρει το ΕΜΠ, μια από τις πρώτες υποσχέσεις της ανεξάρτητης Ελλάδας στα χρόνια του Καποδίστρια, που ανανέωσαν όλες οι εποχές και οι περισσότερες πολιτικές αρχές που ακολούθησαν.
Τα πρώτα σχέδια του Ηρώου έγιναν από τον Λύσανδρο Καυταντζόγλου, τον διευθυντή και αρχιτέκτονα του Βασιλικού Πολυτεχνείου. Ακολούθησαν τα σχέδια πολλών αρχιτεκτόνων στα 50, 100 και 150 χρόνια από το 1821, ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνονταν καθηγητές, όπως ο Ερνέστος Τσίλλερ, και σημαντικές μορφές, όπως ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Χαρακτηριστικό της συνεισφοράς τους, ήταν η πολεοδομική και αρχιτεκτονική έκφραση των ιδεολογικών μεταπτώσεων της ιδέας της παλιγγενεσίας. Σε αυτή τη διάσταση θα εστιάσει η προτεινόμενη έκθεση που θα οργανωθεί από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ σε συνεργασία με άλλους πολιτιστικούς φορείς.
5. Εκδήλωση με θέμα «Τεχνικά χαρακτηριστικά των πλοίων του αγώνα – Το μοντέλο του Πάρων ‘Αρης»
Ο βασικός τύπος πλοίου του ναυτικού αγώνα των Ελλήνων του ‘21 ήταν, όπως αναφέρει το ΕΜΠ, το Μπρίκιο (ή Βρίκιον) το οποίο ήταν σχετικά μικρού μεγέθους πλοίο, το οποίο όμως διέθετε ευελιξία έναντι των βαρύτερων σκαφών του τουρκικού στόλου, όπως τα δίκροτα και τα τρίκροτα. Μπρίκια χρησιμοποιήθηκαν και ως πυρπολικά. Ήταν κατά βάση εμπορικά πλοία, τα οποία όμως μετασκευάστηκαν σε πολεμικά για τις ανάγκες του αγώνα στη θάλασσα. Το πλέον γνωστό Μπρίκι ήταν το Πάρων «’Αρης» με κυβερνήτη τον Υδραίο Αναστάσιο Τσαμαδό (1774-1825). Ο «’Αρης» επέζησε της επανάστασης μέχρι το 1921, οπότε και βυθίστηκε τιμητικά. Τα βασικά του χαρακτηριστικά ήταν: μήκος 31,5 μέτρα, πλάτος 9,3 μέτρα και βύθισμα 3 μέτρα. Το εκτόπισμά του ήταν 350 τόνοι και είχε πλήρωμα 82 ναυτικών.
Στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του «’Αρη», οι ναυπηγικές γραμμές του, αποτελέσματα υδροστατικών υπολογισμών, αποτελέσματα υδροδυναμικών αναλύσεων της γάστρας του, καθώς και εκτίμηση της δύναμης πρόωσης την οποία παρείχαν τα πανιά. Επιπρόσθετα θα παρουσιαστεί μοντέλο υπό κλίμακα του πλοίου, συνοδευόμενο από πειραματικές μετρήσεις για την αντίσταση πρόωσης και την αντίσταση σε κυματισμούς, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στη δεξαμενή του Εργαστηρίου Ναυτικής και Θαλάσσιας Υδροδυναμικής της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ.
6. Έκθεση σκίτσων με θέμα «Ο τρόπος διαβίωσης των ναυτικών στα πλοία του αγώνα»
Σκοπός της έκθεσης είναι να αναδείξει τις δυσκολίες της καθημερινότητας αλλά και την ένταση στην εκ του συστάδην μάχη. Η διοργάνωση θα βασιστεί στην έμπνευση των φοιτητών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών οι οποίοι θα δημιουργήσουν πρωτότυπες (και μοναδικές) απεικονίσεις βασιζόμενοι στο αισθητήριο τους και τα περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα όπως είναι η Διατριβή επί υφηγεσία «Τα Ελληνικά πληρώματα του τουρκικού στόλου (1968)» του Καθηγητή Βασίλη Σφυρόερα (1921-2015).
7. Εκδήλωση με θέμα «Οι ναυμαχίες των Ελλήνων»
Στην εκδήλωση θα παρουσιαστούν οι ναυμαχίες στις οποίες ενεπλάκη ο Ελληνικός Στόλος με προβολή των ηρώων και των ανδραγαθημάτων τους. Βασικές πηγές θα είναι η Ιστορία του Κ. Παπαρηγόπουλου (από το πρωτότυπο) και η πολύτομη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Αντίγραφα πορτραίτων και απεικονίσεων των ναυμαχιών, πυρπολήσεων κλπ. θα παρασχεθούν από το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
