Η τοσιλιζουμάμπη (tocilizumab), ένα φάρμακο για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, γνωστό με την εμπορική ονομασία Actemra, μειώνει κατά 30% τον κίνδυνο θανάτου στους ασθενείς που νοσηλεύονται με σοβαρή Covid-19, σύμφωνα με μια νέα κλινική μελέτη που έγινε σε 68 αμερικανικά νοσοκομεία. Από την άλλη, όμως, δύο άλλες μελέτες, μια ιταλική και μια γαλλική, δεν φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτή τη θετική εικόνα.
Οι ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό “JAMA Internal Medicine”, ανέφεραν ότι από τους 433 ασθενείς με μέση ηλικία 62 ετών που είχαν κορονοϊό και έλαβαν το φάρμακο, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, όσο βρίσκονταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ), πέθαναν το 29%, ενώ από τους 3.500 που δεν είχαν πάρει τοσιλιζουμάμπη, πέθαναν το 41%.
«Βρήκαμε ότι οι ασθενείς που έλαβαν tocilizumab κατά τις πρώτες δύο μέρες μετά την εισαγωγή τους στη ΜΕΘ, είχαν μείωση 30% στον κίνδυνο θανάτου, σε σχέση με όσους έκαναν φαρμακευτική αγωγή που δεν περιλάμβανε αυτό το φάρμακο», δήλωσε ο ερευνητής δρ Ντέηβιντ Λιφ του Νοσοκομείου Brigham & Women’s της Βοστώνης.
«Τα ευρήματα μας», πρόσθεσε, «δείχνουν πειστικά ότι αν το tocilizumab χορηγηθεί έγκαιρα σε ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση, είναι αποτελεσματικό για τη μείωση της θνητότητας. Η μείωση είναι ανάλογη με αυτή που έχουμε δει με τα κορτικοστεροειδή στην κλινική δοκιμή Recovery και μάλιστα το όφελος του tocilizumab είναι άσχετο από το αν οι ασθενείς παράλληλα παίρνουν στεροειδή ή όχι».
Το tocilizumab, που έχει σχεδιαστεί για να μειώνει τη φλεγμονή, καταστέλλει τη δράση της ιντερλευκίνης-6, μιας πρωτεΐνης που εμπλέκεται στη φλεγμονώδη διαδικασία σε πολλές νόσους, συμπεριλαμβανομένης της Covid-19, η οποία προκαλεί την λεγόμενη «καταιγίδα κυτταροκινών».
Όμως, μια άλλη τυχαιοποιημένη ιταλική κλινική μελέτη, που δημοσιεύθηκε παράλληλα στο ίδιο ιατρικό περιοδικό και πραγματοποιήθηκε σε 24 ιταλικά νοσοκομεία σε 126 ασθενείς με πνευμονία λόγω Covid-19 (από τους οποίους οι μισοί έπαιρναν το φάρμακο), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το tocilizumab δεν μείωσε τον κίνδυνο επιδείνωσης της κλινικής κατάστασης των ασθενών, με αποτέλεσμα η μελέτη να διακοπεί πρόωρα.
Μια τρίτη γαλλική κλινική μελέτη σε 130 ασθενείς με Covid-19 και μέτρια ή σοβαρή πνευμονία, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσοι έπαιρναν το φάρμακο, είχαν μειωμένη πιθανότητα διασωλήνωσης και θανάτου έως την 14η μέρα νοσηλείας, αλλά όχι έως την 28η.
Μετά από αυτά τα εν μέρει αντικρουόμενα ευρήματα των τριών μελετών, όπως επισημαίνει το ίδιο το ιατρικό περιοδικό σε σχετική ανάλυση του, το θέμα θα ξεκαθαρίσει μόνο όταν υπάρξουν νέα δεδομένα και άλλες μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Προς το παρόν πάντως, όπως επισημαίνει, τα έως δεδομένα δεν συνηγορούν ακόμη υπέρ της ευρείας καθιέρωσης του tocilizumab για τη θεραπεία ασθενών με Covid-19.
Σύνδεσμοι για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις:
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2772185
και
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2772186
και
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2772187
Παύλος Δρακόπουλος
