Ατελείωτα ωράρια, καταλύματα που δεν πληρούν τις βασικές ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, επταήμερη εργασία χωρίς ρεπό. Πάνω σε αυτά τα δεδομένα βασίζονται οι καταγγελίες των εργαζομένων του τουριστικού κλάδου.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Φακής
Η Ελλάδα ως μεσογειακό κράτος και διαθέτοντας ατελείωτες παραλίες, αποτελεί έναν τόπο που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως «η βαριά βιομηχανία της χώρας». Κάθε χρόνο, από τον Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώβριο, πλήθος τουριστών επισκέπτεται τις παραθαλάσσιες περιοχές, με τα ξενοδοχεία και τα καταστήματα εστίασης να σφύζουν από ζωή.
Στον τουριστικό κλάδο, ως γνωστόν, απασχολούνται χιλιάδες άνθρωποι από κάθε γωνιά της Ελλάδας και παρότι αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της χώρας, εν τέλει οι συνθήκες εργασίας και διαμονής μόνο ως ικανοποιητικές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Με αυτά τα δεδομένα, πολλοί νέοι επέλεξαν να μην ασχοληθούν ξανά με τα τουριστικά επαγγέλματα, αναζητώντας κάτι καλύτερο για τη ζωή τους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πλέον τεράστιες ελλείψεις προσωπικού σε όλη την Επικράτεια.
Πάντως, οι άσχημες συνθήκες διαμονής και εργασίας δεν είναι μόνο φετινό φαινόμενο, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στην Politic o γενικός γραμματέας του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τουριστικών Επισιτιστικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης, Γιάννης Ελευθεριάδης. «Έχει γίνει μια συνήθεια αυτή η κατάσταση. Οι εργαζόμενοι πάνε για δουλειά και καλούνται να μείνουν σε τρώγλες ή σε οικήματα που δεν καλύπτουν ούτε τις βασικές ανάγκες στέγασης», ανέφερε αρχικά ο γενικός γραμματέας του ΣΕΤΕΠΕ.
Πράγματι, είναι γεγονός ότι στα καταλύματα που διατίθενται από τους εργοδότες, συχνά σε πολύ λίγα τετραγωνικά αναγκάζονται να ζήσουν για πολλούς μήνες τέσσερα και πέντε άτομα. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις καταστρατηγείται το 8ωρο και η πενθήμερη ή εξαήμερη εργασία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται την υγεία των εργαζομένων. «Ο κλάδος διαφημίζεται ως η βαριά βιομηχανία της χώρας και τελικά βλέπουμε συνθήκες γαλέρας. Οι εργαζόμενοι δουλεύουν 10, 12 και 14 ώρες καθημερινά, χωρίς να παίρνουν ρεπό. Είναι οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί εδώ και χρόνια με την ευθύνη να βαραίνει όλες τις κυβερνήσεις. Ο τουρισμός παρουσιάζεται ως κλάδος μεγάλης ανάπτυξης από τους ξενοδόχους, τους επιχειρηματίες και τους πολιτικούς, αλλά αυτό που αποδεικνύεται στην πράξη είναι ότι όλα χτίζονται στις πλάτες των εργαζομένων», τόνισε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Ελευθεριάδης.
Το 2023 τα προβλήματα παραμένουν και δεν διορθώνονται
Με καθημερινή εργασία όλες τις μέρες του μήνα, χωρίς καμία ξεκούραση και με τόσο εξαντλητικά ωράρια, είναι λογικά να ελλοχεύουν κίνδυνοι τόσο για τη σωματική, όσο και για την ψυχική υγεία. «Ένας κλάδος, με τόσα έσοδα, δεν μπορεί να εξασφαλίσει καλές συνθήκες εργασίας, αλλά και σταθερή δουλειά σε όσους το επιθυμούν. Ο κόσμος στον τουρισμό δουλεύει τον μισό χρόνο. Εμείς αυτό που λέμε είναι “μισή δουλειά, μισή ζωή”», ανέφερε στη συνέχεια ο κ. Ελευθεριάδης.
Η βόρεια Ελλάδα ακόμα δεν έχει μπει σε πλήρεις ρυθμούς τουριστικής περιόδου, κάτι που είναι φυσιολογικό με βάση τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε σύγκριση με τη νότια χώρα. Παρόλα αυτά, τα προβλήματα ήδη έχουν κάνει την εμφάνισή τους, αν και ο αριθμός των τουριστών παραμένει -προς το παρόν- χαμηλός. Στο Συνδικάτο έφτασε καταγγελία από εργαζόμενους, στους οποίους δόθηκε κατάλυμα, στη Χαλκιδική, το οποίο δεν είχε πόσιμο νερό. «Βλέπουμε οικήματα που δεν πληρούν τις απλές προδιαγραφές κατοίκησης. Υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των εργαζομένων. Πολύ έντονο είναι και το πρόβλημα της εντατικοποίησης, καθώς λόγω των μεγάλων ελλείψεων, αυξάνονται διαρκώς τα ωράρια, διότι οι εργαζόμενοι καλούνται να καλύψουν τα χιλιάδες κενά του κλάδου», σημείωσε ο γενικός γραμματέας του ΣΕΤΕΠΕ.
Ανασφάλιστη εργασία και χαμηλοί μισθοί
Με την κλαδική σύμβαση εργασίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων, πλέον δίνεται η δυνατότητα για δήλωση εργασίας όλες τις ημέρες της εβδομάδας, εφόσον παραστεί ανάγκη στην επιχείρηση. Επιπλέον, κατά καιρούς έχουν διαπιστωθεί φαινόμενα ανασφάλιστης εργασίας ή μερικής ασφάλισης, η οποία -ασφαλώς- δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Σε όλο αυτό το πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί, σημειώνονται και τραυματισμοί, που κατά βάση έχουν ως «πηγή» τις πολλές ώρες εργασίας. «Συχνά έχουμε αναφορές για τραυματισμένους εργαζόμενους, κυρίως αυτών που δουλεύουν στη συντήρηση των χώρων και στις κουζίνες. Σταδιακά θα αυξηθεί η δουλειά και στις παραλίες, με την υπερβολική έκθεση στον ήλιο να δημιουργεί προβλήματα στους περισσότερους ανθρώπους, χωρίς ασφαλώς να λαμβάνουν και τους μισθούς που θα έπρεπε με βάση τα κέρδη των τουριστικών επιχειρήσεων», επεσήμανε ο κ. Ελευθεριάδης.
Εξάλλου, κάθε χρόνο υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες στα Συνδικάτα όλης της χώρας για «κρούσματα» μη καταβολής των δεδουλευμένων, ως απόρροια της αδήλωτης εργασίας. «Επικρατεί η λογική της ατομικής συμφωνίας σε πολλά καταστήματα το οποίο δημιουργεί και μία ανασφάλεια στους εργαζόμενους, υπήρχαν καταγγελίες στο τέλος της σεζόν από εργαζόμενους που έμειναν απλήρωτοι, δεν είχαν λάβει τα δεδουλευμένα τους. Αυτό το κομμάτι λύνεται μόνο μέσα από τα εργατικά σωματεία», ξεκαθάρισε ο γενικός γραμματέας του ΣΕΤΕΠΕ.
Οι διεκδικήσεις του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τουριστικών Επισιτιστικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης
Οι συνθήκες εργασίας και διαμονής στον τουριστικό κλάδο ανέκαθεν δεν ήταν οι ιδανικές, ωστόσο με το πέρασμα των ετών -και παρά τις μεγάλες αυξήσεις των κερδών τα τελευταία χρόνια- δεν έχουν παρθεί μέτρα προς όφελος των εργαζομένων. Το ΣΕΤΕΠΕ τόσο με ανακοινώσεις, όσο και με πορείες και κινητοποιήσεις (ενεργή συμμετοχή στη συγκέντρωση στο Άγαλμα Βενιζέλου ανήμερα της Εργατικής Πρωτομαγιάς), καλεί όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα να τα καταγγείλουν, ώστε να γίνουν στη συνέχεια οι ενέργειες που χρειάζονται.
«Από τη μία πλευρά είναι τα κέρδη τους και από την άλλη οι δικές μας ανάγκες. Κανένας εργαζόμενος δεν είναι μόνος. Δρούμε μαζικά. Ζητάμε να παρθούν άμεσα μέτρα, ώστε να εξασφαλιστούν συμβάσεις εργασίας και μισθοί στη βάση των σημερινών αναγκών, προκειμένου να βελτιωθούν και οι συνθήκες εργασίας. Ζητάμε πενθήμερη 7ωρη εργασία, αλλά και να ενταχθούν όλοι οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά. Επίσης, ζητάμε να υπάρχουν καταλύματα που θα μπορούν οι εργαζόμενοι να ζήσουν σε ανθρώπινες συνθήκες. Τέλος, θέλουμε οι εργαζόμενοι να μπορούν να εξασφαλίζουν σταθερό εισόδημα για όλο τον χρόνο, αφού τα κέρδη των τουριστικών επιχειρήσεων είναι μεγάλα», κατέληξε ο κ. Ελευθεριάδης.
Δείτε επίσης: Το επόμενο τριήμερο και τετραήμερο του 2023, όλες οι ημέρες αργίες