Η διεθνής επιστημονική ομάδα KM3NeT, με τη συμμετοχή του Ινστιτούτου Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής (ΙΠΣΦ) του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», ανίχνευσε κοσμικό νετρίνο με ενέργεια 30 φορές υψηλότερη σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο νετρίνο που έχει εντοπιστεί ποτέ. Το εύρημα, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, παρέχει την πρώτη απόδειξη ότι νετρίνα τόσο υψηλών ενεργειών παράγονται στο Σύμπαν, δίνοντάς μας πληροφορίες για τα βίαια γεγονότα που συμβαίνουν έξω από τον Γαλαξία μας.
Τα νετρίνα είναι αόρατοι αγγελιοφόροι που υπάρχουν σε αυτήν την κοσμική απεραντοσύνη. Πρόκειται για μικροσκοπικά υποατομικά σωματίδια, με εξαιρετικά μικρή μάζα και χωρίς ηλεκτρικό φορτίο, που μπορούν να ταξιδέψουν ανεμπόδιστα από τα πιο απομακρυσμένα σημεία του Σύμπαντος. Αυτά τα σωματίδια αλληλεπιδρούν ελάχιστα με την ύλη, με αποτέλεσμα δισεκατομμύρια από αυτά να περνούν από μέσα μας κάθε δευτερόλεπτο χωρίς να αφήνουν ίχνη.
«Αυτή η πρώτη ανίχνευση ενός νετρίνου εκατοντάδων PeV ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην αστρονομία των νετρίνων και ένα νέο παράθυρο παρατήρησης στο Σύμπαν», δήλωσε ο Πασκάλ Κόιλ (Paschal Coyle), επικεφαλής του KM3NeT κατά την περίοδο της ανίχνευσης.
Η ανίχνευση νετρίνων απαιτεί πολύ μεγάλα παρατηρητήρια που βρίσκονται βαθιά κάτω από το νερό ή στον πάγο. Το τηλεσκόπιο KM3NeT, που βρίσκεται βαθιά στη Μεσόγειο, είναι σχεδιασμένο για να καταγράψει γεγονότα νετρίνων υψηλής ενέργειας μέσω των αμυδρών λαμπρών φωτός Cherenkov.
Το ανιχνευμένο γεγονός, που ονομάστηκε KM3-230213A, έχει εκτιμώμενη ενέργεια περίπου 220 PeV, δηλαδή 220 εκατομμύρια δισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ, και είναι 30 φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια του πιο υψηλοενεργειακού νετρίνου που έχει ανιχνευθεί ποτέ.
Η προέλευση του νετρίνου δεν είναι ακόμα σαφής, αλλά θα μπορούσε να προέρχεται από έναν ισχυρό κοσμικό επιταχυντή, όπως ένας ενεργός γαλαξιακός πυρήνας ή μια έκρηξη ακτίνων γάμμα. Όπως περιγράφει η κυρία Τζαμαριουδάκη, «με το εύρημα αυτό μάς ανοίγεται ένα καινούριο παράθυρο στο Σύμπαν, το οποίο πρέπει να κατανοήσουμε».
Μελλοντικές μελέτες θα επικεντρωθούν στην ανίχνευση περισσότερων τέτοιων γεγονότων για να δημιουργηθεί μια σαφέστερη εικόνα της προέλευσής τους. Η συνεχής επέκταση του KM3NeT θα ενισχύσει την ικανότητά του να εντοπίζει με ακρίβεια τις πηγές νετρίνων υψηλών ενεργειών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
