Ιδιαίτερα χρήσιμη και παραγωγική αποδείχθηκε η εκδήλωση του δήμου Θέρμης με θέμα “Η διαχείριση του νερού στη λεκάνη του Ανθεμούντα, η λειψυδρία και ο ρόλος των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης”, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 15 Μαρτίου, στο πλαίσιο του 33ου Money Show.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε το σχέδιο νόμου που είχε ετοιμάσει ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης το οποίο προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την υποχρεωτική υπαγωγή όλων των ΔΕΥΑ της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης στην ΕΥΑΘ Α.Ε. Διάταξη με την οποία διαφωνούσε ο δήμος θέρμης, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ). Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου, ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργης Μαρινάκης, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΑΘ Α.Ε. Άνθιμος Αμανατίδης και ο δήμαρχος Θέρμης, Θεόδωρος Παπαδόπουλος. Κοινή συνισταμένη των θέσεων που διατύπωσαν οι δήμαρχοι ήταν ότι η διάταξη περί υποχρεωτικότητας θα πρέπει να αποσυρθεί από το σχέδιο νόμου και οι συνενώσεις να γίνουν μόνον σε εθελοντική βάση. Κοινή ήταν επίσης η τύχη αυτού του νομοσχεδίου θα τεθεί σε άλλη βάση, μετά την αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο.
Ο Λ. Κυρίζογλου
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ανέφερε ότι στην Ελλάδα έχουμε 124 δήμους που έχουν ΔΕΥΑ, 147 δήμους που δεν έχουν ΔΕΥΑ, αλλά διενεργούν τη διαχείριση του νερού δια των τεχνικών τους υπηρεσιών και 61 δήμους οι οποίοι εξυπηρετούνται από την ΕΥΔΑΠ, στην Αθήνα και την ΕΥΑΘ στη Θεσσαλονίκη. Σημείωσε ότι από τη συνολική κατανάλωση νερού το πόσιμο είναι περίπου το 10-12% και το υπόλοιπο χρησιμοποιείται για την άρδευση. «Δηλαδή το νερό της άρδευσης είναι το πρόβλημα στην πατρίδα μας». Όπως εξήγησε ο κ. Κυρίζογλου, αρχικά το σχέδιο νόμου του κ. Σκυλακάκη προέβλεπε τη συνένωση των ΔΕΥΑ σε 13 φαραωνικού τύπου σχήματα σ’ όλη την Ελλάδα. Έπειτα από αλλεπάλληλες συζητήσεις και διαβουλεύσεις είχαμε τη δεύτερη βερσιόν του νομοσχεδίου που μιλούσε για μία ΔΕΥΑ ανά νομό και αν χρειαζόταν και δύο, ανάλογα με τα υπόλοιπα γεωγραφικά χαρακτηριστικά και τις αποστάσεις. Ακολούθησαν και άλλες συζητήσεις και διαβουλεύσεις με τον υπουργό και φτάσαμε σε ένα σχέδιο νόμου το οποίο δεν έχει μπει στην διαβούλευση. Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ είπε ότι υπάρχουν ΔΕΥΑ στην πατρίδα μας που λειτουργούν άψογα. Υπάρχουν όμως και πολλές ΔΕΥΑ οι οποίες οικονομικά δεν τα βγάζουν πέρα. Χρωστάνε. Αυτό οφείλεται και στην αρνητική οικονομική θέση στην οποία βρίσκονταν, στην οποία προστέθηκε όμως και η αύξηση του ενεργειακού κόστους. «Πρέπει λοιπόν να γίνει παρέμβαση; Κατά την άποψή μου, κατά την άποψη της ΚΕΔΕ ναι. Πρέπει όμως η όποια παρέμβαση πρόκειται να γίνει να είναι προϊόν εθελοντικής συνένωσης. Γιατί δεν μπορείς να ‘απαλλοτριώσεις’ ένα περιουσιακό στοιχείο νομοθετώντας τις υποχρεωτικές συνενώσεις, όπως γίνεται στην Αττική με ορισμένους δήμους που πάνε στην ΕΥΔΑΠ και στην Θεσσαλονίκη, στην ΕΥΑΘ. Σε αυτή την περίπτωση οι δήμοι θα προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και θα δικαιωθούν. Συνεπώς, η λύση είναι οι συνενώσεις να γίνουν εθελοντικά, όπως τη διατυπώσαμε στο συνέδριό μας στη Ρόδο».
Ο κ. Κυρίζογλου είπε, επίσης ότι το νομοσχέδιο Σκυλακάκη δεν αντιμετωπίζει το σοβαρό ζήτημα της έλλειψης προσωπικού και στους δήμους και στις ΔΕΥΑ. Επίσης, δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα της διαχείρισης του συνόλου του νερού και του πόσιμου και της άρδευσης. «Ήρθε και ο ανασχηματισμός και αυτό είναι ίσως θετικό, γιατί θα μπορέσουμε να διαπραγματευτούμε με τη νέα πολιτική ηγεσία ώστε να φέρουμε εγγύτερα προς τις θέσεις της αυτοδιοίκησης το τελικό νομοσχέδιο. Αυτό του κ. Σκυλακάκη κρατήθηκε, δεν προχώρησε στην Επιτροπή της Βουλής. Θα τα συζητήσουμε όλα αυτά με τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας».
Ο Γ. Μαρινάκης
Στην παρέμβασή του ο πρόεδρος της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργης Μαρινάκης σημείωσε πως «δεν θεωρώ ότι αυτό το νομοσχέδιο είναι ένα νομοσχέδιο το οποίο απλώς χρήζει βελτιώσεων. Πρέπει να αλλάξει η φιλοσοφία του γιατί υπάρχουν κάποια θέματα τα οποία δημιουργούν στρεβλώσεις. Κατ’ αρχάς θεωρώ θετικό ότι δεν μπήκε ποτέ, ούτε καν στο υπουργικό συμβούλιο. Εμείς δεν αντιδικούμε με κανέναν. Έχουμε μια αγωνία για το φυσικό πόρο που λέγεται νερό, που αυτό το νομοσχέδιο όπως είπε και πολύ σωστά ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, δεν το αντιμετωπίζει όταν δεν καταπιάνεται με το 85% της κατανάλωσης που αφορά το νερό άρδευσης».
Ο κ. Μαρινάκης ανέφερε ότι «η Ανεξάρτητη Αρχή, η ΡΑΑΕΥ έχει πει στον κ. Σκυλακάκη ότι το 65% των ΔΕΥΑ σήμερα μπορούν να πάρουν επάρκεια ή θέλουν κάποια ελάχιστα πράγματα για να την πάρουν. Τι λέμε εμείς; Δεν μπορείς να λες πως ασχολείσαι με τη λειψυδρία και κάνεις ένα διοικητικό νόμο, ο οποίος θέλει να κάνει υποχρεωτικές συνενώσεις. Τι είπε η ΡΑΑΕΥ δια στόματος του αντιπροέδρου της, κυρίου Ψυχογυιού; Είπε ότι όταν έχεις μια καλή επιχείρηση και την ενώσεις με μια κακή, σίγουρα κάνεις μια κακή, δεν κάνεις μια καλή. Γι’ αυτό και η πρόταση της Ανεξάρτητης Αρχής είναι ότι πρέπει να ενωθούν μεταξύ τους οι μέτριες ή αυτές να συνεργαστούν ή και να ζητήσουν βοήθεια από τις καλές ΔΕΥΑ».
Ο κ. Μαρινάκης ανέφερε ότι ορισμένοι υπουργοί όπως ο Μάκης Βορίδης, ο Θοδωρής Λιβάνιος και ο Δημήτρης Παπαστεργίου υπερασπίστηκαν τις θέσεις της αυτοδιοίκησης απέναντι στον κ. Σκυλακάκη. Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του από τη συνεργασία που είχε ως πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΥΑΘ Α.Ε. Άνθιμο Αμανατίδη. Ο κ. Μαρινάκης επισήμανε και το γεγονός ότι οι ΔΕΥΑ δεν πήραν ούτε ένα ευρώ για να καλύψουν την υπέρογκη αύξηση του ενεργειακού κόστους. Αντίθετα, τα χρήματα δόθηκαν στους δήμους, πολλοί από τους οποίους μάλιστα δεν έχουν καν ΔΕΥΑ. Σημείωσε, δε, πως το ζητούμενο είναι να δοθεί η δυνατότητα στις ΔΕΥΑ να παράγουν το δικό τους ρεύμα μέσω των φωτοβολταϊκών.
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου αναφέρθηκε επίσης στην απουσία χρηματοδότησης προς τις ΔΕΥΑ. Καυτηρίασε το γεγονός ότι το νομοσχέδιο Σκυλακάκη προβλέπει ότι καμία ΔΕΥΑ δεν μπορεί να πάρει χρηματοδότηση, ούτε καν μέσω ΕΣΠΑ, πάνω από το 50% του τζίρου της. «Δηλαδή, μια μικρή ΔΕΥΑ που έχει τζίρο ένα-δύο εκατομμύρια, μπορεί να πάρει μόνο κάποια ψίχουλα».
Ο κ. Μαρινάκης εξέφρασε, τέλος, την εκτίμηση ότι “το νομοσχέδιο θα ξαναγραφτεί. Ο νέος υπουργός, ο κ. Παπασταύρου είναι συγκροτημένος, είναι νομικός, ξέρει από επιχειρείν και καταλαβαίνει τι πρέπει να γίνει με τις ΔΕΥΑ”.
Ο Αν. Αμανατίδης
Στη δική του παρέμβαση ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΑΘ Α.Ε. Άνθιμος Αμανατίδης είπε πως είμαστε εν αναμονή των εξελίξεων, μετά την αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας όσον αφορά «το τι θα γίνει με το νομοσχέδιο. Θα δούμε τι μορφή θα πάρει». Σημείωσε παράλληλα πως «είναι ένα νομοσχέδιο που και να μην υπήρχε, νομοτελειακά όλες οι ΔΕΥΑ, αν δεν κάνουν συμπράξεις ή συνέργειες με την ευρύτερη έννοια, δεν μπορούν να επιβιώσουν». Όπως εξήγησε, από δω και πέρα οι χρηματοδοτήσεις που θα είναι με βάση τα λογιστικά σχέδια, θα υποχρεώνει τις ΔΕΥΑ σε συνέργειες. «Αυτό αφορά ακόμη και την ΕΥΑΘ». Ο κ. Αμανατίδης στάθηκε και στα χρέη τα οποία δημιουργούν ορισμένες ΔΕΥΑ. Συγκεκριμένα είπε ότι το νομοσχέδιο καλύπτει τα χρέη που έχουν δημιουργηθεί, ωστόσο, μετά λίγα χρόνια θα εμφανιστούν νέα χρέη. «Δεν πρέπει να μπουν κάποιοι κανόνες; Θα πρέπει να μπουν. Γι’ αυτό πρέπει να μπει ένας ελεγκτής, η ΡΑΑΕΥ, η οποία τις ΔΕΥΑ που έχουν επενδυτικό πρόγραμμα και είναι συνετές, να τις πριμοδοτεί, τις υπόλοιπες να τις ‘βάζει χέρι’».
Σε ό,τι αφορά την υποχρεωτική υπαγωγή των ΔΕΥΑ στην ΕΥΑΘ ο κ. Αμανατίδης είπε πως «το καλύτερο για εμάς είναι να θέλει κάποιος να έρθει. Όπως για παράδειγμα η ΔΕΥΑ Ωραιοκάστρου που αντιμετωπίζει προβλήματα. Μας συμφέρει εμάς αυτό; Δεν μας συμφέρει. Μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά; Όχι. Όταν υπάρχει ένα μεγάλο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο απειλεί τη δημόσια υγεία, θέλοντας και μη, πρέπει να παρέμβουμε».
Ο κ. Αμανατίδης ανέφερε ότι, ασχέτως τι θα γίνει με τις συνενώσεις των ΔΕΥΑ, η ΕΥΑΘ διαθέτει το προσωπικό και την επιχειρησιακή δυνατότητα για να κατασκευάσει τα απαραίτητα έργα υποδομής στην Κεντρική Μακεδονία «ώστε να φέρνουμε περισσότερο νερό για να μπορέσουμε να πάμε στις όμορες ΔΕΥΑ, ανεξάρτητα αν θα ενωθούν με εμάς ή δεν θα ενωθούν».
Ο δήμαρχος Θέρμης
Αισιόδοξος για τη θετική έκβαση όσον αφορά το μέλλον των ΔΕΥΑ δήλωσε ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος. «Το τελευταίο διάστημα και με τις αλλαγές στο συγκεκριμένο υπουργείο, είμαι πάρα πολύ αισιόδοξος για την θετική έκβαση της υπόθεσης. Άλλωστε ήμουν από κείνους που ήλπιζα ότι και με τον προηγούμενο υπουργό στο τέλος θα καταφέρναμε να πετύχουμε αυτό που επιθυμούμε ως δήμοι και ως δημοτικές επιχειρήσεις, δηλαδή να προχωρήσουμε με εθελούσιες συγχωνεύσεις και όχι με αναγκαστικές. Μετά την επιτόπια μάλιστα παρουσία των στελεχών της ΡΑΑΕΥ, το τελευταίο διάστημα στις κατά τόπους ΔΕΥΑ, διαπιστώνω ότι γίνεται μία σοβαρή προσπάθεια, για πρώτη φορά ώστε οι ΔΕΥΑ να αποκτήσουν διαχειριστική επάρκεια. Και ας μην κρυβόμαστε για να αναφερθούμε και στις δικές μας ευθύνες ως αιρετοί. Κανένας δεν ασκούσε ουσιαστικό εποπτικό ρόλο μέχρι σήμερα στις ΔΕΥΑ. Για αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα η εποπτεία που ασκείται τελευταία και ο ελεγκτικός μηχανισμός που έχει αναπτυχθεί από πλευράς ΡΑΑΕΥ. Όπως ακριβώς συμβαίνει με το παρατηρητήριο που ασκεί εποπτεία στα οικονομικά, έτσι ακριβώς θα πρέπει να συμβαίνει και σε όλους τους υπόλοιπους δημόσιους φορείς που διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα και αυτό με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο». Ο δήμαρχος δήλωσε απόλυτα ικανοποιημένος από τη θέση που διατύπωσε ο αντιπρόεδρος της ΡΑΑΕΥ κ. Ψυχογυιός, στην πρόσφατη συνάντηση στην ΔΕΥΑ Θέρμης, ο οποίος ανέφερε ότι «όποιες ΔΕΥΑ δουλεύουν σωστά όχι μόνο θα τις αφήσουμε να δουλέψουν και να συνεχίσουν το έργο και την προσφορά τους, αλλά θα τις ενισχύσουμε κιόλας». Ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρθηκε επίσης στη θέση την οποία εξέφρασε ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ Α.Ε. Άγις Παπαδόπουλος ότι θα πρέπει να γίνει οριστική διαχείριση του νερού σε επίπεδο υδρογεωλογικής λεκάνης «και αυτή είναι κατά την άποψή μου η λύση στο πρόβλημα. Αυτό ακριβώς κάνουμε εμείς στη ΔΕΥΑ Θέρμης. Κάνουμε δηλαδή διαχείριση του νερού σε όλη την λεκάνη του Ανθεμούντα».
Ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε ότι από τη δεκαετία του 1990, οι τότε κοινότητες είδαν το σημαντικό πρόβλημα της λειψυδρίας και της πτώσης της στάθμης του νερού στη λεκάνη του Ανθεμούντα και ξεκίνησαν όλες τις απαραίτητες διαδικασίες αξιοποιώντας μάλιστα και ευρωπαϊκά προγράμματα ώστε να αντιμετωπίσουν άμεσα το πρόβλημα. «Σε συνεργασία και με τους αγρότες, με κάποιους από τους οποίους συγκρουστήκαμε κιόλας, καταφέραμε και αλλάξαμε όλες τις υδροβόρες καλλιέργειες, καθώς και τον τρόπο ποτίσματος. Παράλληλα κάναμε φράγματα σε Θέρμη, Βασιλικά, Σχολάρι, Άγιο Αντώνιο, προκειμένου να εξοικονομήσουμε νερό για πότισμα. Σήμερα μάλιστα εξοικονομούμε κοντά στο ενάμιση εκατομμύριο κυβικά νερό το χρόνο. Επίσης δημιουργήσαμε 12 συλλογικά δίκτυα άρδευσης και ένα τώρα στα Βασιλικά, ώστε να μπορούμε να ελέγχουμε τι ξοδεύει η κάθε περιοχή και συνολικά την κατανάλωσή της. Άρα αντιλαμβάνεστε ότι ως δήμος Θέρμης κάνουμε μία σοβαρή δουλειά και στον τομέα της εξοικονόμησης νερού αλλά και στον τομέα της ορθής διαχείρισης του νερού στο σύνολο της λεκάνης του Ανθεμούντα».
Ο δήμαρχος Θέρμης προσέθεσε πως «όλη τη σημαντική δουλειά της ορθής διαχείρισης του νερού την κάνει η ΔΕΥΑΘ, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί και σημαντικές επενδύσεις και υποδομές με αντίστοιχα έργα, που όλα στο σύνολό τους, κατατείνουν στο να έχουμε πιο φθηνό, πιο υγιεινό νερό και φυσικά επάρκεια σε νερό. Άρα ως δήμος και ως ΔΕΥΑ θεωρούμε ότι κάνουμε μία σημαντική δουλειά και μπορούμε και θέλουμε να τη συνεχίσουμε και να τη βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο. Γι’ αυτό και προτείνουμε και θεωρούμε ότι με κοινή προσπάθεια θα το πετύχουμε τελικά, να προχωρήσουμε με εθελούσιες συνενώσεις των ΔΕΥΑ της χώρας και όχι με υποχρεωτικές».
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν οι αντιδήμαρχοι του δήμου Θέρμης, δημοτικοί σύμβουλοι, η διοίκηση και εργαζόμενοι της ΔΕΥΑ Θέρμης, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ Θερμαϊκού, ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Θανάσης Γλαβίνας κ.ά.
