Ποια είναι η σχέση μας με τα ζώα σήμερα; Πώς και γιατί έχουν τα ζώα περιθωριοποιηθεί στη σύγχρονη εποχή; Μπορούμε να συζητάμε για την κλιματική́ δικαιοσύνη και την προστασία του περιβάλλοντος και να παραλείπουμε τη μη ανθρώπινη ζωή από αυτή τη συζήτηση; Το ΕΜΣΤ, αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτών των ερωτημάτων, έχει επιλέξει στον νέο κύκλο εκθέσεών του να εστιάσει στη διερεύνηση των σύνθετων δυναμικών μεταξύ ζώων και ανθρώπων και στον κομβικό τους ρόλο στην πλανητική ευημερία, όπως ενημερώνουν οι διοργανωτές.
Η αρχή έγινε με τις 4 νέες εκθέσεις του Απριλίου Εμείς που Προδώσαμε τα Άλογα της Τζάνις Ράφα, Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου του Sammy Baloji, Το θολό βλέμμα του Kasper Bosmans και Human/Nature της Emma Talbot. Όλες οι εκθέσεις λειτούργησαν επιτυχώς ως προπομποί της κεντρικής για το 2025 έκθεσης του ΕΜΣΤ, που εγκαινιάζεται στις 15 Μαΐου: Why Look at Animals? Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή.
Με τη συμμετοχή πάνω από 60 καλλιτεχνών από 25 χώρες (Ευρώπη, Ασία, Αφρική, Αμερική) και με πάνω από 200 έργα να καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του Μουσείου, η έκθεση Why Look at Animals? Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή, σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, είναι αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και η πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς.
Η έννοια του ειδισμού (speciesism) και η καρτεσιανή ιδέα του bête-machine αναγνωρίζονται ως οι βάσεις της εκτεταμένης, βίαιης εκμετάλλευσης των ζώων στον σύγχρονο κόσμο. Ο κυρίαρχος ανθρωποκεντρισμός έχει καταδικάσει τα ζώα στην αφάνεια και τη σιωπή. Η έκθεση αναδεικνύει την ανάγκη αναγνώρισης και υπεράσπισης της ζωής των ζώων ως φλέγον ζήτημα, το οποίο αντιμετωπίζεται είτε με άγνοια είτε με αδιαφορία.
Η κλιματική αλλαγή, η μόλυνση, η βιομηχανικής κλίμακας εκτροφή και οι πόλεμοι αποτελούν παράγοντες με δραματικές συνέπειες για τα ζώα και τους οικοτόπους τους. Εξετάζοντας το ζήτημα της απομάκρυνσης του ανθρώπου από τα ζώα, η έκθεση επιδιώκει να λειτουργήσει αφυπνιστικά ως προς την ανάγκη για προστασία της μη ανθρώπινης ζωής.
Στην έκθεση συμμετέχουν καλλιτέχνες όπως οι Sammy Baloji, John Berger, Kasper Bosmans, και άλλοι. Το ΕΜΣΤ είναι ένα από τα λίγα μουσεία που επιτρέπει την είσοδο στα κατοικίδια ζώα, υποδεχόμενο τους ιδιοκτήτες τους στους χώρους του.
Η έκθεση συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2021-2027 στο πλαίσιο της Πράξης Έκθεση του ΕΜΣΤ 2025-2026.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
