Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως «Μήνας Πρόληψης & Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού». Μία στις οκτώ γυναίκες κάποια στιγμή θα διαγνωσθεί με καρκίνο του μαστού, ενώ κάθε χρόνο 4.500 γυναίκες στη χώρα μας προσβάλλονται από τη νόσο. Αν και η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 62 έτη, περίπου το 10% των ασθενών διαγιγνώσκεται πριν από τα 45 έτη, γεγονός που σημαίνει ότι πολλές ασθενείς είναι προ εμμηνοπαυσιακές, σε αναπαραγωγική ηλικία και επαγγελματικά ενεργές. Ευτυχώς, το 66% των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο, όπου η νόσος περιορίζεται στο μαστό και η πρόγνωση είναι εξαιρετική.
Τα τελευταία έτη πολλές εξελίξεις έχουν αλλάξει το θεραπευτικό τοπίο και την πρόγνωση του πρώιμου καρκίνου του μαστού. Οι ιατροί της θεραπευτικής κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, όπως η Δρ. Αγγελική Ανδρικοπούλου, η Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής), συνοψίζουν τις πιο σημαντικές εξελίξεις.
Πολλές γυναίκες με ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού πλέον μπορούν να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία, χάρη στην ευρεία εφαρμογή γονιδιακών πάνελ που μελετούν την έκφραση γονιδίων στον όγκο, όπως το Oncotype, το MammaPrint και το Endopredict. Μετά τις μελέτες TAILORx και RxPONDER, η χρήση του Oncotype έχει συμβάλει στην αποφυγή της θεραπείας σε ένα μεγάλο ποσοστό.
Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με πρώιμο καρκίνο του μαστού, όγκους έως 5 cm και έως 3 διηθημένους λεμφαδένες, με σκορ κάτω από 25, ενδέχεται να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία και να λάβουν μόνο ενδοκρινική θεραπεία. Αντίστοιχα, οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με όγκους έως 5 cm χωρίς θετικούς λεμφαδένες και σκορ κάτω από 20 μπορούν επίσης να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία. Το MammaPrint είναι άλλο γονιδιακό πάνελ που χρησιμοποιείται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες υψηλού κλινικού ρίσκου.
Για τις γυναίκες υψηλού κλινικού ρίσκου, δύο νέα φάρμακα στην επικουρική θεραπεία έχουν μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής. Οι αναστολείς κυκλινο-εξαρτώμενων κινασών 4 και 6 (CDK4 και CDK6), αμπεμασικλίμπη και ριμποσικλίμπη, έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικοί και οι μελέτες MonarchE και NATALEE δείχνουν σημαντικά οφέλη στην πρόγνωση.
Νέα φάρμακα που έχουν έγκριση στην επικουρική θεραπεία είναι επίσης οι αναστολείς των PARP πρωτεϊνών για ασθενείς με κληρονομικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2, με την μελέτη OlympiA να δείχνει τη σημαντική αξία της ολαπαρίμπης.
Επιπλέον, οι εξελίξεις για τις ασθενείς που φέρουν το γονίδιο HER2 έχουν οδηγήσει σε νέες προσεγγίσεις θεραπείας, με στόχο την πλήρη παθολογοανατομική ανταπόκριση, καθώς οι ασθενείς με HER2-θετικό καρκίνο μαστού έχουν καλύτερη πρόγνωση.
Καθώς το θεραπευτικό τοπίο του πρώιμου καρκίνου μαστού συνεχίζει να εξελίσσεται, νέες στρατηγικές αναμένεται να βελτιώσουν την πρόγνωση και τις επιλογές θεραπείας για τις γυναίκες που πλήττονται από τη νόσο.
