«Στη χώρα μας γίνεται μια συστηματική και επίμονη προσπάθεια να αναπτυχθούν οι μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων: νεφρού, ήπατος, καρδιάς και πνευμόνων. Η προσπάθεια αυτή ήδη αποδίδει καρπούς» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ανδρέας Τζάκης μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, με έδρα Χειρουργική-Μεταμοσχεύσεις, περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα όσον αφορά στη μεταμόσχευση οργάνων.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Χειρουργικής: «Οι μεταμοσχεύσεις είναι ζωτικές επεμβάσεις. Αυτό βέβαια είναι αυτονόητο για τις μεταμοσχεύσεις ήπατος, καρδιάς και πνευμόνων, επειδή δεν υπάρχουν διαδεδομένα τεχνητά υποκατάστατα».
Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στις μεταμοσχεύσεις νεφρού, για τις οποίες όπως αναφέρει, υπάρχει μεν τεχνητό υποκατάστατο, η αιμοκάθαρση, αλλά συνοδεύεται με συχνές σοβαρές επιπλοκές, όπως εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια, ενώ η επιβίωση με αιμοκάθαρση είναι μισή συγκρινόμενη με την μεταμόσχευση.
«Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό γιατί στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 11.000 νεφροπαθείς, που επιζούν με αιμοκάθαρση. Σαν αποτέλεσμα, έχουμε διπλάσιο αριθμό μονάδων αιμοκάθαρσης από ό,τι έχει το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο, όμως, έχει και εξαπλάσιο πληθυσμό!» τονίζει.
Ο Ανδρέας Τζάκης μιλάει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την αρνητική επίδραση της πανδημίας του κορονοϊού στις μεταμοσχεύσεις αλλά και τις θετικές εξελίξεις που ακολούθησαν και οδήγησαν στην αύξηση τέτοιων επεμβάσεων.
«Η πανδημία του COVID είχε αρνητική επίδραση στις μεταμοσχεύσεις, λόγω της διάσπαρτης μετάδοσης του ιού και των απαραίτητων περιορισμών επικοινωνίας. Το 2020 υπήρξαν μόνον 48 πτωματικοί δότες σε όλη τη χώρα – ο μικρότερος αριθμός των τελευταίων 20 ετών. Έκτοτε έχει σημειωθεί ανάκαμψη και το 2024 έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Ταυτόχρονα, έχει αυξηθεί και ο αντίστοιχος αριθμός των μεταμοσχεύσεων από πτωματικούς αλλά και από ζώντες δότες».
Εξηγώντας τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την αύξηση αναφέρει, ότι «αυτή δεν οφείλεται απλά στον έλεγχο της πανδημίας. Υπάρχει φιλότιμη και έντονη προσπάθεια των ομάδων που εδώ και χρόνια πραγματοποιούν τις μεταμοσχεύσεις στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Αθήνας με τα μοσχεύματα, που δωρίζονται. Τα τελευταία δύο χρόνια, μάλιστα, προστέθηκε και η δυναμική ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης, το γεγονός ότι ο Ελληνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων έχει επανδρωθεί με Συντονιστές, οι οποίοι εργάζονται στις μονάδες στις οποίες συνήθως μεταφέρονται οι δότες. Η αξία αυτών των συντονιστών έχει παγκόσμια αναγνώριση. Είναι το γνωστό Ισπανικό σύστημα, που είχε μεν από χρόνια υιοθετήσει και η Ελλάδα, αλλά μόλις πρόσφατα χορηγήθηκαν τα αναγκαία χρήματα στον ΕΟΜ για την εκπαίδευση και πρόσληψή τους. Προβλέπω, ότι ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων και τα ευεργετικά τους αποτελέσματα θα συνεχίσουν να αυξάνονται.
Συμπληρωματικά, αναμένεται η αποπεράτωση του Ωνασείου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου εντός του επομένου έτους, το οποίο θα συμβάλει πολύ ουσιαστικά στη μέχρι τώρα πρόοδο».
Αναφερόμενος σε όσα πρέπει να γίνουν από εδώ και πέρα, ο Ανδρέας Τζάκης υπογραμμίζει ότι «χρειάζεται να ρίξουμε τα φώτα και στην άλλη πλευρά, που είναι απαραίτητη για τις μεταμοσχεύσεις, δηλαδή στο Ιατρικό και Νοσηλευτικό προσωπικό. Οι μεταμοσχεύσεις δεν είναι εύκολη απασχόληση!
Απαιτούν, μαζί με τις γνώσεις, εντατική προσοχή και αδιάκοπη δουλειά σε κάθε στιγμή του έργου. Η εγχείρηση μπορεί να επιτύχει μόνον μετά από λεπτομερή προεγχειρητικό έλεγχο του ασθενούς και ειδικές εξετάσεις. Επιπλέον, το μόσχευμα θα διατηρηθεί μόνον με πολύ προσεκτική διά βίου παρακολούθηση και συνεργασία με τον ασθενή.
Εμπλέκονται όλες οι ιατρικές ειδικότητες και απαιτείται να δίδεται απόλυτη προτεραιότητα στη φροντίδα των ασθενών. Για να διατηρηθεί το απαραίτητο προσωπικό, αλλά και για να προσελκυσθούν νέα άτομα στις ειδικότητες των μεταμοσχεύσεων, είναι απαραίτητο να αμείβονται ικανοποιητικά για τις υπηρεσίες τους».
Ο κ. Τζάκης μιλάει για το Κλειστό Ενοποιημένο Νοσήλιο (ΚΕΝ) (Eng DRG) για τις μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων, που όπως σημειώνει, «είχε εγκριθεί με πρόταση της τέως υπουργού Υγείας κυρίας Γκάγκα. Το ΚΕΝ είναι σύστημα αποζημίωσης των Νοσοκομειακών Υπηρεσιών και εφαρμόζεται, με διάφορες παραλλαγές σε πολλές Ευρωπαϊκές Χώρες και στις ΗΠΑ.
Υπάρχει, όμως, κι ένας, επιπλέον, λόγος να γίνει αυτό: τα χρήματα, που ξοδεύονται, με τα ΚΕΝ, θα εξοικονομούνται μετά τη μεταμόσχευση.
Έχει αποδειχθεί ότι μετά από επιτυχή μεταμόσχευση νεφρού εξοικονομούνται κάθε χρόνο περίπου 50.000 € , διότι η συντήρηση του μεταμοσχευμένου ασθενούς στοιχίζει, περίπου 10.000 €, έναντι των 60.000 €, που απαιτούνται για αιμοκάθαρση».
«Είχα ήδη επανειλημμένες επικοινωνίες με την σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υγείας τους κκ. Άδωνι Γεωργιάδη και Μάριο Θεμιστοκλέους, οι οποίοι ενστερνίζονται την εφαρμογή των ΚΕΝ για αποζημίωση του έργου των εργαζομένων στις μεταμοσχεύσεις.
Ένας πρακτικός τρόπος θα ήταν, να μπορούσαν οι σχετικοί γιατροί και νοσηλευτές να εισέπρατταν ένα προκαθορισμένο ποσό, όπως γίνεται για τις εφημερίες. Υπάρχουν ήδη ΚΕΝ για τις μεταμοσχεύσεις άλλων συμπαγών οργάνων. Οι λύσεις που δίνονται για τις μεταμοσχεύσεις νεφρού είναι απόλυτα εφαρμόσιμες και στις μεταμοσχεύσεις των υπολοίπων συμπαγών οργάνων.
Η ανάγκη είναι άμεση! Οι ασθενείς μας χρειάζονται τις μεταμοσχεύσεις και δεν μπορούν να περιμένουν άλλο!» καταλήγει ο κ. Τζάκης.
