Ζακ Τουρνέρ: Ο δάσκαλος του κινηματογράφου τρόμου και του μεταφυσικού

Ζακ Τουρνέρ: Ο δάσκαλος του κινηματογράφου τρόμου και του μεταφυσικού

Από τους ιδιαίτερα αγαπημένους σκηνοθέτες στις τάξεις των φανατικών σινεφίλ και των μελετητών του κινηματογράφου, ο Ζακ Τουρνέρ, που γεννήθηκε στο Παρίσι και ανδρώθηκε στο Χόλιγουντ, κατάφερε μέσα από τις ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού να δημιουργήσει το δικό του προσωπικό στυλ. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών 40 και 50, το έργο του σημαδεύει ανεξίτηλα το σινεμά του μεταφυσικού και επηρεάζει πολλούς νεώτερους συναδέλφους του, από τον Μάρτιν Σκορσέζε έως τον Πολ Σρέιντερ, παρότι δεν κέρδισε ποτέ τη θέση που του άξιζε στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών.

Ο Ζακ Τουρνέρ, παρόλο που θεωρείται «Αμερικάνος» σκηνοθέτης, μεταφέρει από την Ευρώπη τις δεύτερες ή ακόμη και τις τρίτες σκέψεις ενός δημιουργού, που υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια. Στις ταινίες του διακρίνεται το άγγιγμα ενός σκεπτόμενου καλλιτέχνη, ο οποίος αφήνει το έργο του να μιλήσει και να δημιουργήσει τροφή για σκέψη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ιστορίες των ταινιών του, που κυριεύονταν από το μεταφυσικό, το υπερφυσικό ή και τον ψυχολογικό τρόμο, δεν έμεναν στην επιφάνεια, αλλά εξέφραζαν την πραγματική του αγωνία για τις ανθρώπινες αγωνίες. Πρόκειται για έναν σκηνοθέτη που πίστευε στο μεταφυσικό και αναδείκνυε τον τρόμο με απόλυτη κινηματογραφική λιτότητα, συνδυάζοντας το δράμα με τον υποβλητικό λυρισμό.

Με αφορμή τα 120 χρόνια από τη γέννησή του (12 Νοεμβρίου 1904), υπάρχει η δυνατότητα να ανακαλύψουμε την αξιοπρόσεκτη καταγωγή του, τα πρώτα του βήματα και τις καλύτερες στιγμές του στον κινηματογράφο. Ο Τουρνέρ ήταν από τους σκηνοθέτες που απλώς δούλευαν σε αυτό που αγαπούσαν.

Από το Παρίσι, όπου γεννήθηκε, θα βρεθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1914, σε ηλικία 10 χρόνων, μαζί με τον πατέρα του, ο οποίος ήταν πρωτοπόρος σκηνοθέτης στην εποχή του. Ο Μορίς Τουρνέρ, που θαύμαζε τον Ντέιβιντ Γουόρκ Γκρίφιθ, είχε καθοριστική συμβολή στον χώρο του κινηματογράφου, καθώς ήταν ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Σκηνοθετών Κινηματογράφου της Ανατολικής Ακτής.

Με την ώθηση του πατέρα του, ο Ζακ Τουρνέρ θα εισέλθει στα στούντιο της MGM και θα γυρίσει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία το 1939, το αστυνομικό δράμα «They All Come Out». Ωστόσο, η γνωριμία του με τον παραγωγό Βαλ Λιούτον της RCO, τρία χρόνια αργότερα, θα ήταν καθοριστική για την πορεία του στο σινεμά, καθώς θα έδιναν άλλη πνοή στο σινεμά του τρόμου.

Ο Τουρνέρ και ο Λιούτον θα συνεργαστούν σε κλασικές ταινίες τρόμου, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Cat People», που αποδείχθηκε τεράστια εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία. Ωστόσο, η συνεργασία τους περιλάμβανε και άλλες εμβληματικές ταινίες τρόμου, όπως το «Περπάτησα με Ένα Ζόμπι», που υποβάλλει στον τρόμο χωρίς να δείχνει καθόλου τρομακτικές σκηνές.

Στο φιλμ «Ο Άνθρωπος Λεοπάρδαλη», η ιστορία μιας λεοπάρδαλης που απειλεί το Νέο Μεξικό είναι χαρακτηριστική της αλληγορίας που πλαισιώνει τις ταινίες του. Στο πνεύμα των ταινιών του Τουρνέρ, «τίποτα δεν είναι πιο εντυπωσιακό από το ανθρώπινο μυαλό», όπου ο φόβος και ο τρόμος είναι πάντα παρόντες.

Ο Τορέν δεν περιορίστηκε στις επιτυχίες των ταινιών τρόμου, αλλά άνοιξε τον ορίζοντα του στο σινεμά, πειραματιζόμενος με διαφορετικά κινηματογραφικά είδη. Έχει γυρίσει κλασικά φιλμ νουάρ, μερικά από τα οποία είναι τα «Αμαρτωλοί και Δολοφόνοι» και «Berlin Express».

Ο Ζακ Τουρνέρ παρέμεινε πιστός στον χαρακτηριστικό του τρόπο και τη δική του οπτική, μέχρι την αποχώρησή του από το σινεμά στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Απέθανε στο Παρίσι το 1977, και με την πάροδο του χρόνου το έργο του επανεκτιμήθηκε, κυρίως από τους Ευρωπαίους, και τοποθετήθηκε στην θέση που του αξίζει.

Loading