Του Θ. Καλέση
Σε παιχνίδι εντυπώσεων και επικοινωνίας επιχειρεί να μετατρέψει η διοίκηση της ΕΥΑΘ τις εργασίες καθαρισμού του ρέματος Δενδροποτάμου.
Πριν λίγες μέρες η Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης ξεκίνησε εκ νέου μετά από πολλά χρόνια -για την ακρίβεια από το 2014- τον καθαρισμό της συγκεκριμένης περιοχής η οποία έχει εξελιχθεί σε υγειονομική «βόμβα». Σε απόσταση αναπνοής από τις κατοικημένες περιοχές έντονη δυσοσμία, λάσπη και λύματα κατακλύζουν τις εκβολές του μεγαλύτερου χείμαρρου της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αποτελεί και την κυριότερη εστία μόλυνσης του Θερμαϊκού κόλπου.
ΕΥΑΘ: «Το “πήραμε” πάνω μας»
Στις 21 Αυγούστου, παρουσία περιορισμένου αριθμού εκπροσώπων του Τύπου, ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ Α.Ε. Γιάννης Κρεστενίτης, επισκέφτηκε τον Δενδροπόταμο και παρακολούθησε από κοντά τις εργασίες καθαρισμού του ρέματος για την αντιπλημμυρική προστασία των εγκαταστάσεων της ΕΥΑΘ.
Στις δηλώσεις του ο πρόεδρος της Εταιρείας κατηγόρησε για ολιγωρία την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ζητήσαμε επανειλημμένα από την Περιφέρεια να καθαρίσει το ρέμα. Δεν απάντησε στα έγγραφά μας, οπότε το πήραμε “πάνω” μας κι ας είναι ξεκάθαρη ευθύνη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ο καθαρισμός του ρέματος Δενδροποτάμου». Πρόσθεσε δε πως: «Ξέρετε πολύ καλά πώς εδραιώθηκε η φράση “πετάει το μπαλάκι των ευθυνών”, είναι μια πονεμένη ιστορία οι ευθύνες στην Ελλάδα».
Ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ τόνισε επίσης πως: «Δεν πρόκειται, όπως συχνά γράφεται, για “αγωγό – φάντασμα”. Είναι ανολοκλήρωτα έργα από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, μαζί με το τμήμα που καταστράφηκε από την Περιφέρεια, ώστε να κατασκευαστεί ο κόμβος Κ16. Η Περιφέρεια καθυστέρησε να εγκρίνει τη μελέτη αποκατάστασης των αγωγών που κατέστρεψε και να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση του έργου – εξασφαλίστηκε μόλις τον περασμένο Μάρτιο». Μεταξύ άλλων διευκρίνισε πως: «Αυτήν τη στιγμή, είμαστε στη φάση αξιολόγησης των προσφορών και ανάθεσης του έργου, ώστε να διευθετηθεί επιτέλους ένα ζήτημα περιβαλλοντικό που εκκρεμεί δεκαετίες, υποβαθμίζει το κομμάτι αυτό της δυτικής Θεσσαλονίκης και… δεν ήταν ποτέ ευθύνη της ΕΥΑΘ».
Ξαφνικό ενδιαφέρον της ΕΥΑΘ λόγω προστίμου
Η… πρωτοβουλία της ΕΥΑΘ ΑΕ για τον καθαρισμό του ρέματος του Δενδροποτάμου μετά από περίπου τέσσερα χρόνια χρόνια, μόνο τυχαία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Ο λόγος είναι ότι σε βάρος της επιβλήθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης «τσουχτερό» πρόστιμο ύψους 224.137,00 ευρώ για παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, λόγω απόρριψης ανεπεξέργαστων αστικών λυμάτων από το Α3 αντλιοστάσιο της περιοχής Δενδροποτάμου στον Θερμαϊκό.
Τον Ιούλιο του 2017 ύστερα από καταγγελίες, το Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας μετέβη στην περιοχή του Δενδροποτάμου όπου διαπίστωσε ότι γίνεται διάθεση λυμάτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα από αγωγό εντός του Δενδροποτάμου καθώς και ότι η ρύπανση προέρχεται από εγκατάσταση όπου την ευθύνη για τη λειτουργία την έχει η ΕΥΑΘ. Είναι ο ίδιος αγωγός (Α3 Αντλιοστάσιο) για την πλημμελή λειτουργία του οποίου επιβλήθηκαν δύο ακόμη πρόστιμα στο παρελθόν στην ΕΥΑΘ ΑΕ. Το πρώτο ήταν ύψους 10.000 ευρώ, το 2007, με απόφαση Νομάρχη διότι διέθετε διαμέσω του Δενδροποτάμου, συστηματικά ανεπεξέργαστα λύματα στο Θερμαϊκό, προκαλώντας τη ρύπανση και υποβάθμιση του υδάτινου συστήματος τόσο του Θερμαϊκού όσο και του Δενδροποτάμου. Το δεύτερο επιβλήθηκε το 2013 και ήταν ύψους 44.840 ευρώ μετά από καταγγελίες των Οικολόγων.
Κατά τη διάρκεια της αυτοψίας ελήφθη δείγμα το οποίο παραλήφθηκε από πιστοποιημένο εργαστήριο, προκειμένου να γίνουν οι απαιτούμενες αναλύσεις και η ΕΥΑΘ Α.Ε. ενημερώθηκε ότι ελήφθησαν δείγματα από την περιοχή Δενδροποτάμου στο ύψος του κόμβου στην περιοχή του Σταθμού ΚΤΕΛ. Η Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης απάντησε στην έκθεση ελέγχου χωρίς να κάνει κάποια αναφορά στο θέμα του Δενδροποτάμου.
Η ΕΥΑΘ Α.Ε. ενημερώθηκε εκ νέου για τα αποτελέσματα των αναλύσεων και ζητήθηκαν οι απόψεις της.
Το σκεπτικό εισήγησης για την επιβολή προστίμου
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εισηγήθηκε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση πρόστιμο σε βάρος της ΕΥΑΘ για την εκροή ακατέργαστων λυμάτων στον Δενδροπόταμο τον Φεβρουάριο του 2018.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της εισήγησης της επιβολής προστίμου:
1) Η ρύπανση που διαπιστώθηκε και για την οποία το Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της ΠΚΜ εισηγήθηκε την επιβολή προστίμου προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση , προέρχεται από εγκατάσταση όπου την ευθύνη για τη λειτουργία την έχει η ΕΥΑΘ ΑΕ, η οποία όφειλε να πάρει οποιοδήποτε μέτρο για την πρόληψη της ρύπανσης (π.χ. μεταφορά με βυτιοφόρα οχήματα, κατασκευή μικρής μονάδας επεξεργασίας).
Η ΕΥΑΘ Α.Ε. είναι αρμόδια και υπεύθυνη για την παροχή υπηρεσιών (επεξεργασία λυμάτων) στους καταναλωτές, που διαμένουν στην συγκεκριμένη περιοχή και οι οποίοι πληρώνουν τα σχετικά τέλη. Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», δεν είναι δυνατό να αγνοηθεί.
2)Επιπλέον, η ΕΥΑΘ Α.Ε. όφειλε στο πρόγραμμα επενδύσεων που κατάρτιζε όλα αυτά τα χρόνια, στο οποίο προσδιορίζονται τα επενδυτικά έργα που θα εκτελεστούν, να συμπεριλάβει τα απαιτούμενα έργα.
Τον Απρίλιο του 2017 ο συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης Ιωάννης Σάββας επέβαλε διοικητικό πρόστιμο ύψους 224.137 ευρώ σε βάρος της ΕΥΑΘ Α.Ε. «για παράβαση περιβαλλοντικής νομοθεσίας και υποβάθμιση του περιβάλλοντος», καθώς ανεπεξέργαστα αστικά λύματα εκβάλλονταν από το Α3 αντλιοστάσιο της περιοχής Δενδροποτάμου στον κόλπο Θεσσαλονίκης.
Ποιος έχει την ευθύνη;
Και μπορεί ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ ΑΕ να ισχυρίζεται ότι υπεύθυνη για τον καθαρισμό του ρέματος Δενδροποτάμου είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όμως η ΕΥΑΘ Παγίων ουσιαστικά διαψεύδει τον κ. Κρεστενίτη καθώς στο υπ’ αρ. 504/16.05.13 έγγραφο -σε απάντηση εγγράφου του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της ΠΚΜ- ενημερώνει ότι η ευθύνη της λειτουργίας και της συντήρησης του συστήματος αποχέτευσης ακαθάρτων, σύμφωνα με το Ν.2937/2001 και την από 27.07.2001 τριμερή Σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, της ΕΥΑΘ Παγίων και της ΕΥΑΘ Α.Ε., ανήκει στην ΕΥΑΘ Α.Ε.
Σύμφωνα, μάλιστα, με το άρθρο 5.4 της σχετικής σύμβασης η ΕΥΑΘ Α.Ε. «… είναι αποκλειστικά αρμόδια και υπεύθυνη να προβαίνει σε επενδύσεις στο σύστημα εντός της περιοχής αποκλειστικής ευθύνης πλην των μεγάλων έργων υποδομής τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο επενδυτικό πρόγραμμα που οφείλουν να υλοποιούν το Δημόσιο και η ΕΥΑΘ Παγίων».
«Αρμόδια η ΕΥΑΘ»
Στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται ακόμη ότι «… Η ΕΥΑΘ Α.Ε. είναι αρμόδια και υπεύθυνη για την παροχή των υπηρεσιών στους καταναλωτές εντός της περιοχής δραστηριότητας, την με έξοδα και δαπάνες της λειτουργία και συντήρηση του συστήματος, την ανακαίνιση και βελτίωση του συστήματος, τη σύνδεση νέων καταναλωτών ανάλογα με τις ανάγκες και την ανάληψη επένδυσης κεφαλαίου για την επέκταση του συστήματος ή την τροποποίηση των εγκαταστάσεων για την βελτίωση της ποσότητας ή/και ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών σύμφωνα με την εφαρμοστέα νομοθεσία, την παρούσα σύμβαση και το εκάστοτε επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΥΑΘ Α.Ε. …».
Να σημειωθεί ότι για την αντιμετώπιση του προβλήματος η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας σε συνεννόηση με την ΕΥΑΘ ΑΕ ενέταξε στο ΕΣΠΑ το σχετικό έργο προϋπολογισμού 7,1 εκατ. ευρώ.
Κ. Γιουτίκας: «Δεν ασχολούμαστε με τη δημιουργία εντυπώσεων ούτε με τη μετάθεση ευθυνών»
«Η προηγούμενη φορά που έγινε καθαρισμός του ρέματος του Δενδροποτάμου, ήταν πριν από τέσσερα ολόκληρα χρόνια, το 2014! Η περιβαλλοντική υποβάθμιση στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Θεσσαλονίκης και οι κίνδυνοι για πλημμυρικά φαινόμενα σε ακραίες καιρικές συνθήκες, λόγω της συσσώρευσης φερτών υλικών και αποβλήτων έχουν επισημανθεί κατ’ επανάληψιν από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Άλλωστε η ίδια η ΕΥΑΘ, παραδέχεται ότι η χρόνια πλημμελής λειτουργία του αγωγού τον είχε καταστήσει υγειονομική βόμβα για την ευρύτερη περιοχή» δήλωσε στην Politik για το θέμα ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Γιουτίκας.
Σύμφωνα με τον ίδιο: «Οι καταγγελίες προς την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ήταν συνεχείς και εμείς αφουγκραζόμενοι την κοινωνία προχωρήσαμε, όπως οφείλουμε σε επιτόπιους ελέγχους και αυτοψίες. Επιπλέον, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απ. Τζιτζικώστας, ενέταξε στο ΕΣΠΑ της Π.Κ.Μ. τη σύνδεση του αγωγού της ΕΥΑΘ Α.Ε. με την ΕΕΛ Θεσσαλονίκης (Μονάδα Βιολογικού Καθαρισμού), για να αντιμετωπιστεί δια παντός αυτό το πρόβλημα».
Και καταλήγει: «Αναλάβαμε πρωτοβουλίες γιατί μας ενδιαφέρει να δίνουμε λύσεις και να κάνουμε καλύτερη την καθημερινότητα του πολίτη. Δεν ασχολούμαστε με τη δημιουργία εντυπώσεων ούτε με τη μετάθεση ευθυνών. Δρούμε πάντα στην καρδιά του προβλήματος και είμαστε αποτελεσματικοί».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2018
