Του Χρήστου Τσαλικίδη
Εκνευρισμό και αμηχανία έχει προκαλέσει στο Μέγαρο Μαξίμου η τροπή που έχει λάβει η υπόθεση της Novartis, καθώς από σημαία της κυβέρνησης κατά της διαφθοράς εξελίσσεται σε «μπούμερανγκ» με απρόβλεπτες συνέπειες.
Ο εκνευρισμός δεν έχει να κάνει μόνο με την πολιτική διαχείριση της υπόθεσης αλλά κυρίως με τις τελευταίες δικαστικές εξελίξεις. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Politik, στα υψηλά κλιμάκια του Μεγάρου Μαξίμου επικρατεί δυσαρέσκεια προς το πρόσωπο του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δημήτρη Παπαγγελόπουλου για την τροπή της υπόθεσης, καθώς ο πολυδιαφημιζόμενος «θησαυρός» αποδεικνύεται «άνθρακας».
Η δυσαρέσκεια προς το πρόσωπο του κυρίου Παπαγγελόπουλου δεν είναι καινούργια αλλά άρχισε να γίνεται ορατή εδώ και μερικούς μήνες. Η τοποθέτησή του άλλωστε στο κυβερνητικό σχήμα από τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, είχε ως κριτήριο την προσέγγισή του με το χώρο της Δικαιοσύνης, στον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε πολλά ερείσματα. Ο πρώην επικεφαλής της ΕΥΠ επί κυβερνήσεως Καραμανλή φάνταζε ως το ιδανικό πρόσωπο που θα μπορούσε να παράσχει στον νέο ένοικο του Μεγάρου Μαξίμου τα ερείσματα που χρειαζόταν. Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι οι εποχές που ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης απολάμβανε την απόλυτη εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού και του περιβάλλοντός του έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Οι εξελίξεις στην υπόθεση Novartis και η ξαφνική άσκηση ποινικών διώξεων στον μέχρι πρότινος προστατευόμενο μάρτυρα Νίκο Μανιαδάκη, την ώρα που επιχειρούσε να ταξιδέψει στο εξωτερικό και μάλιστα εν γνώσει των εισαγγελικών αρχών, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι οι εισαγγελικές αρχές λειτούργησαν βεβιασμένα και δίχως κανέναν σχεδιασμό με αποτέλεσμα να εκπέμψουν ένα μήνυμα προχειρότητας όσον αφορά στον χειρισμό της υπόθεσης.
Τα πρώτα σύννεφα στις σχέσεις Παπαγγελόπουλου-Μεγάρου Μαξίμου άρχισαν να διαφαίνονται τους θερινούς μήνες. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Politik το πρωθυπουργικό περιβάλλον είχε τη βεβαιότητα -αν όχι την πληροφορία- ότι η Εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη θα προχωρούσε σε σύντομο χρονικό διάστημα στην άσκηση ποινικών διώξεων κατά τριών πολιτικών προσώπων για την υπόθεση της Novartis. Κάτι που ωστόσο δεν έγινε…
Οι πληροφορίες που διαρρέονταν σε φιλικά προσκείμενα προς την κυβέρνηση Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης «φωτογράφιζαν» τρεις πρώην υπουργούς των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ – ΝΔ, στους οποίους υποτίθεται ότι η εισαγγελική έρευνα είχε εντοπίσει λογαριασμούς αλλά και ροές χρήματος μέσω συνεργατών και παρένθετων εταιρειών τους. Άλλωστε η άσκηση ποινικών διώξεων ήταν και παραμένει θέμα καίριας πολιτικής σημασίας για τον Αλέξη Τσίπρα. Και αυτό για δυο λόγους. Αφενός διότι μέσω αυτών ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να συσπειρώσει το κομματικό του ακροατήριο και αφετέρου -επενδύοντας στο περίφημο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς- να ψαλιδίσει τη διαφορά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Οι εξελίξεις ωστόσο ανέτρεψαν όχι μόνο τους πρωθυπουργικούς σχεδιασμούς, αλλά αφαίρεσαν και το όποιο πολιτικό πλεονέκτημα τους προσέδιδε η πολύκροτη υπόθεση. Όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, η εισαγγελία Διαφθοράς ζητούσε από τον κ. Μανιαδάκη, να καταθέσει περισσότερα στοιχεία για την υπόθεση. Κάτι τέτοιο όμως δεν γινόταν. Η κα Τουλουπάκη φέρεται μάλιστα να είχε προειδοποιήσει τον άλλοτε προστατευόμενο μάρτυρα πως αν δεν συνεργαζόταν θα γινόταν άρση του καθεστώτος προστασίας στο οποίο είχε ενταχθεί. Τελικά αποφασίστηκε να ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος του τη στιγμή που ετοιμαζόταν να φύγει στο εξωτερικό.
Η επιλογή Παπαγγελόπουλου
Στο Μέγαρο Μαξίμου δεν κρύβουν πλέον ανοικτά τη δυσαρέσκειά τους προς το πρόσωπο του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου για τους νομικούς χειρισμούς στην υπόθεση Novartis. Έπειτα από δύο χρόνια εισαγγελικών ερευνών και διαρροές πληροφοριών σε κυβερνητικά ΜΜΕ, η όλη υπόθεση κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα και μαζί της οι χειρισμοί του Μεγάρου Μαξίμου με ορίζοντα τις προσεχείς εκλογές. Επί της ουσίας ο πρωθυπουργός χρεώνει στον αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης την τοποθέτηση της κυρίας Τουλουπάκη στη θέση της Ελένης Ράικου, καθώς επρόκειτο για προσωπική επιλογή του και πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του. Πόσω μάλλον όταν η συγκεκριμένη επιλογή προκάλεσε ουκ ολίγους ψιθύρους στους διαδρόμους της Δικαιοσύνης χωρίς ωστόσο να αποδώσει τα αναμενόμενα στην υπόθεση Novartis, καθώς επίσης και σε μια σειρά άλλων κρίσιμων υποθέσεων για την κυβέρνηση. Ακόμη και η υπόθεση του Αριστείδη Φλώρου της Energa, η οποία υποτίθεται ότι θα ολοκληρωνόταν μέσα στο Νοέμβριο με άσκηση ποινικών διώξεων, παραμένει σε εκκρεμότητα. Επιπλέον, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Politik, η κα Τουλουπάκη αντιμετωπίζεται από πολλούς ως πρόσωπο το οποίο είχε σχέσεις με την οικογένεια Μητσοτάκη. Ειδικότερα ο πατέρας της φέρεται να ήταν προσωπικός φίλος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, κάτι το οποίο η ίδια ουδέποτε έκρυψε όσο βρισκόταν στη σχολή Δικαστών και Εισαγγελέων.
Ενδεικτική του κλίματος που έχει διαμορφωθεί για το δίδυμο Παπαγγελόπουλου-Τουλουπάκη είναι η στάση αδιαφορίας που επέδειξε το Μέγαρο Μαξίμου απέναντι στα δημοσιεύματα του περασμένου Σαββατοκύριακου, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων επέρριπτε ευθύνες στους εισαγγελείς που χειρίζονται την υπόθεση τη Novartis. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο περιβάλλον του πρωθυπουργού βλέπουν πίσω από τις διαρροές απέλπιδες προσπάθειες του κυρίου Παπαγγελόπουλου να διασωθεί πολιτικά και να βρει αποδιοπομπαίο τράγο για να του φορτώσει το… ναυάγιο της πολύκροτης υπόθεσης.
«Ρήγμα» και στις σχέσεις Παπαγγελόπουλου – Τουλουπάκη
Εκτός από το ρήγμα στις σχέσεις Παπαγγελόπουλου – Μεγάρου Μαξίμου, το γυαλί έσπασε και όσον αφορά στις σχέσεις του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης με την κυρία Τουλουπάκη. Το κλίμα μεταξύ τους είναι «παγωμένο», με την Εισαγγελέα Διαφθοράς να έχει πέσει σε δυσμένεια. To ερώτημα ωστόσο που τίθεται και μένει να απαντηθεί στη συνέχεια, είναι το πως μπορεί να αντιδράσει η τελευταία στην περίπτωση που ο πολιτικός της προϊστάμενος τη δείξει ως υπεύθυνη για την αποτυχία διαλεύκανσης μιας υπόθεσης που χαρακτηρίστηκε από κυβερνητικούς κύκλους ως το «σκάνδαλο του αιώνα».
Στον «αέρα» η υπόθεση
Όσον αφορά στην ουσία της υπόθεσης της Novartis, προς το παρόν μοιάζει να βρίσκεται κυριολεκτικά στον… αέρα. Ο δικηγόρος του Νίκου Μανιαδάκη, Θεόδωρος Μαντάς, δήλωσε δημόσια ότι οι καταθέσεις που έδωσε ο πελάτης του ως προστατευόμενος μάρτυρας θα πρέπει να ακυρωθούν έπειτα από την ποινική δίωξη που του άσκησε η Εισαγγελία Διαφθοράς. Μία δίωξη που ο κ. Μαντάς τη χαρακτήρισε ως νομολογικά πρωτόγνωρη και η οποία ασκήθηκε μέσα σε λίγες ώρες δίχως οι εισαγγελικές αρχές να μπορούν να την αιτιολογήσουν επακριβώς.
Η παραπάνω άποψη που διατύπωσε ο Θόδωρος Μαντάς αλλάζει άρδην τα δεδομένα διότι μέχρι στιγμής η επίμαχη δικογραφία στηριζόταν σε κάποιο βαθμό στις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων. Μεταξύ αυτών και του κ. Μανιαδάκη με το κωδικό όνομα «Γιάννης Αναστασίου» ο οποίος είχε καταθέσει σε βάρος των Άδωνι Γεωργιάδη, Ανδρέα Λοβέρδου και Μάριου Σαλμά. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, τυχόν ακύρωση των καταθέσεων τους λόγω του καθεστώτος υπό το οποίο κατέθεσε, δηλαδή από προστατευόμενος μάρτυρας γίνεται διωκόμενος, διαμορφώνει νέα δεδομένα αναφορικά με το νομικό σκέλος της υπόθεσης.
Πρόχειροι χειρισμοί
Έμπειροι εισαγγελείς αλλά και νομικοί που έχουν ασχοληθεί με σοβαρές υποθέσεις διαφθοράς στο παρελθόν, σχολίαζαν στην Politik την προχειρότητα με την οποία έχει προχωρήσει η υπόθεση της Novartis από την πλευρά των εισαγγελικών αρχών. Ειδικά τα όσα ακολούθησαν τη σύλληψη και κράτηση του Νίκου Μανιαδάκη στο αεροδρόμιο και την άσκηση της ποινικής δίωξης εναντίον του. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές οι χειρισμοί δεν συμβαδίζουν με τη σοβαρότητα της υπόθεσης, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέες σκιές γύρω από αυτήν αντί να «φωτίζονται» οι ήδη υπάρχουσες. Ειδικά όσον αφορά στις διώξεις κατά πολιτικών προσώπων, όπου τα στοιχεία θα πρέπει να είναι «δεμένα» και τρανταχτά ώστε να μη χωρούν αμφισβήτησης, που θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στον ευτελισμό της όλης διαδικασίας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2019