Συνέντευξη στην Δήμητρα Αθανασοπούλου
Ο Πάνος Κοκκινόπουλος, γνωστός για τη σκηνοθεσία με μορφή ψυχογραφήματος και για την «ανατομία ενός εγκλήματος», επέστρεψε στη μικρή οθόνη με το «Ου Φονεύσεις».
Ο κινηματογραφιστής που έχει διεισδύσει όσο κανένας άλλος στην ψυχοπαθολογία του εγκληματία – μέσα από τη «δέκατη εντολή» και τη «λεπτή κόκκινη γραμμή» – μίλησε στην Politik για τέχνη, πολιτική και τηλεόραση.
Ακροβατεί πάντα ανάμεσα σε δυο πατρίδες και θεωρεί το ‘81 αρχή του τέλους στην Ελλάδα. Ο γαλλοτραφής καλλιτέχνης -που αναγνωρίζει ως μέντορα του τον Άλφρεντ Χίτσκοκ- μας κατέθεσε με μια αποστασιοποιημένη διαύγεια τη δική του ματιά για την ελληνική ψυχοπαθολογία, αναπτύσσοντας τη θεωρία της «αγέλης» και ταυτίζοντας την πολιτιστική παρακμή με την πολιτική και την οικονομική.
Την τελευταία φορά που τον είχαμε συναντήσει μας μίλησε για τα «κινηματογραφικά του χρόνια» στο Παρίσι, τότε που δεν σπούδαζε μόνο σινεμά αλλά και ψυχανάλυση «ξαπλώνοντας» παράλληλα στο ντιβάνι της Φρανσουάζ Ντολτό, της σπουδαίας Γαλλίδας ψυχαναλύτριας. Λίγο μετά -μας είχε πει- γύρισε στην Αθήνα για να σώσει τη χώρα του. Και απογοητεύτηκε. Σήμερα δεν κάνει πια ψυχανάλυση αλλά κυρίως τηλεόραση και σινεμά με τη ματιά ενός έμπειρου ψυχογράφου…
-Πως βιώσατε την επιστροφή στη μικρή οθόνη μέσα από το Open;
«Η συνεργασία έγινε πάρα πολύ άνετα. Με ένα ραντεβού με την Άλκηστη Μαραγκουδάκη, έκλεισε. Συνήθως παίρνει μήνες, εβδομάδες. Έχουμε μια ωραία σχέση, μας έχουν εμπιστοσύνη. Τι άλλο να ζητήσει κανείς; Θα μπορούσε κάποιος να ζητήσει τηλεθέαση. Αλλά είναι ένα καινούργιο κανάλι».
-Δεν θα μπει εύκολα στη θέση του Mega δεδομένου πως βλέπουμε τα ίδια πρόσωπα και επιπλέον η έναρξη του συνέπεσε χρονικά με το «μαύρο» που έπεσε στο μεγάλο κανάλι;
«Μπήκε στη θέση τoυ “Ε”. Και το “Ε” το έβλεπαν κάτι κυρίες που έβλεπαν υαλουρονικά. Δεν τον ξέρουν ακόμα το Open. Σιγά σιγά θα βρει τη θέση του».
«Οι δουλειές δεν θέλουν πολλά λεφτά αλλά καλές ιδέες»
-Παρατηρούμε σε όλα τα κανάλια πως έχουν ξαναρχίσει να γυρίζονται σίριαλ. Πιστεύετε πως αναγεννιέται η ελληνική τηλεόραση από τις στάχτες της;
«Πρόχειρες δουλειές με λίγα λεφτά χωρίς ίχνος καλλιτεχνικής δυναμικής»
-Είναι οικονομικό το πρόβλημα; Γίνονται δηλαδή τηλεοπτικές δουλειές χωρίς χρήματα;
«Ποτέ δεν ήταν οικονομικό. Ούτε η κρίση στην Ελλάδα είναι οικονομική. Πολιτιστική ήταν πάντα. Από το ‘80 και μετά ξεκίνησε ο κατήφορος. Οι δουλειές δεν θέλουν πολλά λεφτά αλλά καλές ιδέες».
-Πως επιλέγετε τις ιστορίες σας;
«Προσπαθούμε να έχουμε μια ποικιλομορφία. Φτιάχνουμε μια βεντάλια. Διαλέγουμε τις ιστορίες που μας αρέσουν και τις κάνουμε πιο ενδιαφέρουσες, μυθοπλασία. Η ιστορία αλλάζει έτσι ώστε να μην είναι αναγνωρίσιμη. Παλιά, όταν κάναμε την “ανατομία ενός εγκλήματος”, δεν υπήρχε το facebook. Όσο περνά ο καιρός και στα social media – η πληροφορία είναι τόσο άμεση, δεν θέλουμε τα θύματα – οι θύτες να αναγνωρίζουν τον εαυτό τους. Δεν θέλουμε να τους διαπομπεύσουμε άλλη μια φορά. Το έκαναν οι δημοσιογράφοι».
-Έχει τύχει να έρθουν σε επαφή μαζί σας θύτες ή θύματα μετά από την προβολή μιας ιστορίας;
«Πολύ σπάνια. Μια δυο φορές. Για παράδειγμα ο Άκης Σακελλαρίου είχε παίξει έναν δράκο σε ένα επεισόδιο. Κάποια στιγμή έπαιξε στις φυλακές Κορυδαλλού με το θέατρο και τον πλησίασε κάποιος και του είπε: “Καλά με έπαιξες. Μου άρεσε”».
-Με ποιους τρόπους κάνετε έρευνα εσείς ή η ομάδα σας;
«Παλιά ήταν πιο επίπονη. Τώρα πατάς ένα κουμπί και είναι όλα μπροστά σου».
-Μετά από τόσα χρόνια εμπειρία, θα λέγατε και πάλι πως είμαστε τελικά όλοι εν δυνάμει εγκληματίες;
«Αν πειράξει κάποιος την κόρη μου, θα τον σκοτώσω. Και είμαι ένας ήσυχος άνθρωπος. Η λογική μου λέει πως όταν σκοτώνεις έναν δολοφόνο δεν φεύγει από τη ζωή ένας δολοφόνος. Γιατί γίνεσαι εσύ δολοφόνος. Αλλά το θυμικό ξεπερνά το λογικό».
-Τι σας τράβηξε σε αυτό το είδος;
«Το έρεβος της ανθρώπινης ψυχής. Γι’ αυτό και δεν θα έκανα ποτέ ταινίες με τέρατα. Γιατί όπως έλεγε και ο Χίτσκοκ, τα τέρατα είμαστε εμείς».
–Τι ταινίες βλέπετε αυτό τον καιρό;
«Από την Αμερική δεν έρχεται τίποτα καινούργιο στον κινηματογράφο. Το καινούργιο έρχεται από τις σειρές. Εκεί ψάχνονται. Το καινούργιο στον κινηματογράφο δεν έρχεται από εθνικές κινηματογραφίες αλλά από μονάδες ανθρώπων που δεν έχουν πια ταυτότητα. Κάποιες εποχές υπήρχαν κινήματα στις χώρες. Υπήρχε το Nouvelle Vague στη Γαλλία, το Cinema Nuovo στην Ιταλία και πολλά άλλα. Τώρα δεν υπάρχουν πια. Έχουν περάσει οι εποχές των ιδεολογιών».
-Σε τι είδους εποχή ζούμε λοιπόν τώρα;
«Ατομιστικές εποχές. Στη θέση της ιδεολογίας δεν έχει έρθει τίποτα. Το τέλος. Η Ελλάδα είναι ένα πηγάδι που δεν έχει πάτο. Νομίζεις ότι πάτωσες αλλά έχει κι άλλο».
«Η Ελλάδα δεν πέρασε ποτέ διαφωτισμό»
-Που οφείλεται αυτό;
«Η Ελλάδα δεν πέρασε ποτέ διαφωτισμό. Δεν γίναμε ποτέ κοινωνία. Θέλουμε τα σπίτια μας πεντακάθαρα και δεν μας ενδιαφέρει τι γίνεται έξω, που πετάμε τα σκουπίδια μας, ούτε τι περνούν οι άλλοι. Γι’ αυτό υπάρχει και τόση αιμομικτική παιδοφιλία στην Ελλάδα. Τα παιδιά μας είναι κτήμα μας. Έτσι γινόταν στις φυλές. Φυλή είμαστε».
-Είχαμε μιλήσει και την άλλη φορά για τη θεωρία σας πως είμαστε «αγέλη» – κάτι που έχει ρίζες στο μακρινό παρελθόν. Τι άλλο έφταιξε στην πορεία;
«Ο ωχαρδεφισμός που καλλιεργήθηκε τα χρόνια του ΠΑΣΟΚ. Και τα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ απέγινε. Έφτασε στο ζενίθ. Και τώρα ποιος είναι στην εξουσία; Το παλιό ΠΑΣΟΚ. Δεν έχουμε καμία ισορροπία σε αυτή τη χώρα. Και όσο πιο απολίτιστος είσαι τόσο πιο εύκολα γίνεσαι ρατσιστής».
-Ταυτίζετε τον απολίτιστο με τον Έλληνα. Έλληνας ίσον βάρβαρος. Ισχύει;
«Ακριβώς! Μιλάμε για τον εκβαρβαρισμό των Ελλήνων. Οι νέοι δεν μπορούν να μιλήσουν, διαβάζουν μόνο στο internet. Υπάρχουν σπίτια που δεν έχουν μέσα βιβλία. Ο κόσμος δεν διαβάζει».
«Ποτέ δεν πίστεψα στο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ό,τι πιο λαϊκιστικό»
-Για όλα όσα έχουν ξεσπάσει γύρω από το σκάνδαλο Σημίτη, τι λέτε;
«Ο Σημίτης ήταν καλός λογιστής. Δεν πιστεύω πως ο Σημίτης έχει κλέψει. Είναι αυτός που μας έβαλε στην ΟΝΕ».
-Εσείς ανήκετε σε αυτούς που δεν πίστεψαν ποτέ στο ΣΥΡΙΖΑ. Σωστά;
«Ποτέ δεν πίστεψα στο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ό,τι πιο λαϊκιστικό. Ο Τσώρτσιλ είχε πει το πιο σοφό πράγμα για τους αριστερούς, τους κομμουνιστές: “Αφήστε τους να κυβερνήσουν για μερικούς μήνες”».
-Βλέπετε κάποια εναλλακτική;
Οποιαδήποτε εναλλακτική είναι καλύτερα. Τα κόμματα είναι πια πολυμορφικά. Η ΝΔ δεν έχει σχέση με την παραδοσιακή δεξιά. Ο Κυριάκος τι είναι; Δεξιός; Φιλελεύθερος;»
-Και το Ποτάμι; Ασχοληθήκατε στα ξεκινήματα του με την καμπάνια του..
«Ξεκίνησε καλά αλλά δεν ξέρω πια. Έπαψα να ασχολούμαι».
-Δεδομένου πως είστε και Γάλλος υπήκοος, πως εκτιμάτε την κατάσταση στην γαλλική πολιτική σκηνή;
«Ψήφισα τον Μακρόν και τον στηρίζω. Δεν ανήκει στην παραδοσιακή δεξιά, ούτε στo παραδοσιακό κέντρο. Αυτά έχουν καταρρεύσει».
-Δεν έχει ήδη απογοητεύσει τους Γάλλους; Η Γαλλία φλέγεται με τα κίτρινα γιλέκα..
«Οι Γάλλοι είναι πάντα απογοητευμένοι από τον πρόεδρο τους. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου στη Γαλλία. Οι Γάλλοι είχαν πει κάποτε ακόμα και στον Ντε Γκ0λ να φύγει».
-Αναφερθήκατε πριν στο έλλειμμα πολιτισμού, στην απουσία βιβλίων από τα ελληνικά σπίτια. Εσείς διαβάζετε όσο άλλοτε;
«Έχω διαβάσει για δέκα οικογένειες. Διάβαζα τέσσερα βιβλία την εβδομάδα. Πλέον όχι. Δεν προλαβαίνω λόγω δουλειάς. Περιμένω το καλοκαίρι για να διαβάσω».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2018
