Του Γ. Σταφυλά
Εκτεθειμένη και ευάλωτη στους διεθνείς κινδύνους εισέρχεται στο 2019 η ελληνική οικονομία. Η περίφημη «έξοδος» από το Μνημόνιο άφησε την Ελλάδα εκτός αγορών στη χειρότερη περίοδο, όταν τελειώνει το δανεικό χρήμα, καθώς οι κεντρικές τράπεζες σε ΗΠΑ και Ευρώπη αυξάνουν τα επιτόκια.
Εντός αυτού του άσχημου διεθνούς περιβάλλοντος και εν μέσω ακατάσχετης παροχολογίας από την πλευρά της κυβέρνησης, οι θύλακες αισιοδοξίας είναι περιορισμένοι. Το χρηματιστήριο έκλεισε στην τελευταία συνεδρίαση του 2018 με απώλειες 23,5% και σε επίπεδο του διεθνούς Δείκτη MSCI οι απώλειες ήταν 35,3% (28 Δεκεμβρίου 2018), ποσοστό μεγαλύτερο και από του Πακιστάν, αποτυπώνοντας την αποδοκιμασία των ξένων επενδυτών για την εικόνα των ελληνικών τραπεζών.
Την περίοδο που άρθηκαν μερικώς τα capital controls, οι ελληνικές τράπεζες δέχθηκαν «επίθεση» στο χρηματιστήριο από 2-3 funds, αμφισβητώντας τη δυνατότητά τους να μειώσουν τα «κόκκινα» δάνεια. Καθυστερημένα και δίχως σχέδιο η ελληνική κυβέρνηση άφησε να καλλιεργείται η σύγχυση με δυο διαφορετικά σχέδια σωτηρίας για όσα δάνεια βρίσκονται στο… όριο, ενώ ενδιαφέρθηκε για την πρώτη κατοικία τρεις ημέρες πριν εκπνεύσει το 2018. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που οι αγορές αποτιμούν τα ελληνικά ομόλογα πάνω από 4% όταν ακόμα και τα ιταλικά ομόλογα έπεσαν κάτω από 3%.
Καθυστέρηση στις μεταρρυθμίσεις
Η επικέντρωση της κυβέρνησης στις παροχές εν όψει εκλογών έχει μεταθέσει όλες τις μνημονιακές υποχρεώσεις για το πρώτο τρίμηνο του 2019. Εκτός από την απραξία στα «κόκκινα» δάνεια, οι ιδιωτικοποιήσεις, όπως των Ελληνικών Πετρελαίων, των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ κλπ, έχουν αναβληθεί για το προσεχές διάστημα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Ευρώπη και οι δανειστές θα κρούσουν το καμπανάκι του κινδύνου για τις μεταρρυθμίσεις και δεν θα δώσουν χάρη, όπως υποστηρίζουν στην κυβέρνηση.
Έξοδος στις αγορές
Για προεκλογικούς λόγους εντυπωσιασμού η ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζει έξοδο στις αγορές, αλλά η έκδοση δεν θα είναι ουσίας, δηλαδή ένα δεκαετές ομόλογο, αλλά μια έκδοση πενταετούς ομολόγου η οποία θα χρησιμοποιηθεί για επικοινωνιακούς λόγους από το Μέγαρο Μαξίμου. Το ελληνικό δεκαετές ομόλογο κινείται στο 4,37% αποτυπώνοντας τον κίνδυνο με τον οποίο μας βαθμολογούν οι ξένοι επενδυτές.
Εκλογές
Η επιστροφή των ξένων επενδυτών, όμως, θα κριθεί και από τον χρόνο των βουλευτικών εκλογών. Από το πότε θα στηθούν οι εθνικές κάλπες θα εξαρτηθεί και το πότε θα καλλιεργηθούν οι προσδοκίες από το σχηματισμό μιας κυβέρνησης η οποία θα είναι πιο φιλική στην επιχειρηματικότητα. Αυτή θέλουν οι αγορές και όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα μηνύματα, τόσο πιο θετική θα είναι η αντίδραση. Μια πρώτη εκτίμηση που είχαν κάνει Αμερικανοί επενδυτές στο παρελθόν ανέφερε άνοδο 25-30%.
Τα διεθνή «αγκάθια»- Πτώση έως 25% σε άτακτο brexit
Στο δρόμο της «ρηχής» αγοράς της Αθήνας μπαίνουν εμπόδια τα οποία θα την επηρεάζουν αναπόφευκτα. Οι διεθνείς αγορές διόρθωσαν ισχυρά στα τέλη του 2018 αποτυπώνοντας το κενό που δημιουργείται όταν αποσύρεται το φθηνό δανεικό χρήμα των κεντρικών τραπεζών. Ύστερα από μια δεκαετή bull market, περίοδο κατά την οποία δεν επιλύθηκαν κρίσιμα θέματα, η διεθνής οικονομία θα οδηγηθεί στην αποκάλυψη των υπερδανεισμένων καθώς τα επιτόκια θα αυξάνονται. H Goldman Sachs σε έκθεση της, για τις αναδυόμενες αγορές το 2019 προβλέπει ότι οι αυξήσεις επιτοκίων που έφεραν την αναστάτωση θα συνεχίσουν να αποτελούν κίνδυνο, δημιουργώντας ένα στενό «μονοπάτι» για τις αναδυόμενες αγορές. Αν προσθέσουμε τον προστατευτισμό της διακυβέρνησης Τραμπ με τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ- Κίνας, τότε το διεθνές σκηνικό γίνεται απρόβλεπτο και γεμάτο με τους «μαύρους κύκνους» του Νassim Taleb. Ένας τέτοιος είναι και το Brexit, καθώς ο εκτελεστικός διευθυντής ρίσκου του MSCI, Τhomas Verbraten, προβλέπει σε περίπτωση άτακτου Βrexit πτώση των μετοχών από 10 έως 25%.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 04 Ιανουαρίου 2019
