Ρεπορτάζ: Γιάννης Χαβιανίδης
Στα δύο είναι κυριολεκτικά χωρισμένη η Δικαιοσύνη για την υπόθεση Novartis και την τροπή που έχει πάρει, καθώς τα απόνερά της έχουν προκαλέσει τριγμούς ακόμη και στο εσωτερικό της κυβέρνησης.
Αυτή τη στιγμή μαίνεται ένας «υπόγειος» πόλεμος μεταξύ της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, Μαρίας Παπασπύρου και της Ελένης Τουλουπάκη αναφορικά με τους χειρισμούς της κάθε πλευράς στην πολύκροτη υπόθεση. Η αντιπαράθεση των δυο γυναικών αγγίζει μέχρι και τον αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης, Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, όπως επίσης και το Μέγαρο Μαξίμου.
Η κόντρα Παπασπύρου και Τουλουπάκη κορυφώνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα εξαιτίας της τροπής που έχει πάρει η υπόθεση της Novartis. Οι καθυστερήσεις στην άσκηση ποινικών διώξεων -ακόμη και σε μη πολιτικά πρόσωπα- έχουν προκαλέσει εκνευρισμό και δυσαρέσκεια στα υψηλότερα κυβερνητικά κλιμάκια. Άλλωστε οι συνεργάτες του πρωθυπουργού είχαν ποντάρει επικοινωνιακά στη συγκεκριμένη υπόθεση, ευελπιστώντας ότι θα μπορούσαν να ανακόψουν το δημοκοπικό καλπασμό της αξιωματικής αντιπολίτευσης τόσο ενόψει των ευρωεκλογών, όσο και των επικείμενων εθνικών εκλογών.
Η άσκηση ποινικών διώξεων θα ανέβαζε το πολιτικό θερμόμετρο στα ύψη και πιθανόν να συνέβαλλε στην αύξηση του ποσοστού συσπείρωσης των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα. Από τη στιγμή, ωστόσο, που δεν ασκήθηκαν ποινικές διώξεις, στο πρωθυπουργικό περιβάλλον ο εκνευρισμός είναι έκδηλος, όπως και η δυσμένεια στην οποία έχει περιέλθει ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης, Δημήτρης Παπαγγελόπουλος.
Όπως είχε αποκαλύψει εδώ και μήνες η Politik, η δυσαρέσκεια του Μεγάρου Μαξίμου για τους χειρισμούς του κ. Παπαγγελόπουλο στην υπόθεση Novartis είναι έντονη. Του χρεώνουν σημαντικές καθυστερήσεις όσον αφορά στην άσκηση ποινικών διώξεων, καθώς η εισαγγελέας Διαφθοράς, Ελένη Τουλουπάκη, θεωρείται άνθρωπος της εμπιστοσύνης του. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ίδια δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για να τοποθετηθεί εισαγγελέας Διαφθοράς το 2017, όπως προέκυπτε από τις εμπεριστατωμένες καταγγελίες της αντιεισαγγελέως Εφετών, Ευγενίας Κυβέλου, τις οποίες είχε αποκαλύψει η Politik. Καταγγελίες οι οποίες, κατά έναν περίεργο τρόπο, είχαν απορριφθεί.
Περνώντας στην αντεπίθεση η πλευρά Παπαγγελόπουλου χρεώνει τις καθυστερήσεις στην έρευνα και την άσκηση ποινικών διώξεων στην κα Παπασπύρου. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της Politik, ο κ. Παπαγγελόπουλος εμφανίζεται δυσαρεστημένος με τη Γενική Επιθεωρήτρια, καθώς η διαβίβαση του πορίσματος των Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης για την υπόθεση Novartis πραγματοποιήθηκε μόλις πριν από λίγες ημέρες. Πρόκειται για ένα ογκώδες πόρισμα 3.000 σελίδων από το οποίο, ωστόσο, δεν φαίνεται να στοιχειοθετείται η ευθύνη πολιτικών προσώπων παρά μόνο η ζημία του Δημοσίου. Συγκεκριμένα το πόρισμα φέρεται να περιλαμβάνει στοιχεία αναφορικά με υπερτιμολογήσεις σκευασμάτων της Novartis το χρονικό διάστημα 2006 – 2014. Παρά τις υπερτιμολογήσεις, όμως, το πόρισμα δεν αναφέρεται σε κάποιο από τα 10 ερευνώμενα πολιτικά πρόσωπα αλλά στις επιτροπές που αποφάσιζαν κατά καιρούς για τις τιμές των φαρμάκων. Ο κ. Παπαγγελόπουλος χρεώνει στην κυρία Παπασπύρου τις όποιες καθυστερήσεις στην έρευνα και το γεγονός ότι με βάσει το πόρισμα δεν στοιχειοθετείται ευθύνη πολιτικών προσώπων, κάτι που όμως δεν φαίνεται να πείθει ή ακόμη και να ικανοποιεί το Μέγαρο Μαξίμου.
Από την άλλη πλευρά, η κυρία Παπασπύρου φέρεται να είναι ικανοποιημένη από το περιεχόμενο του πορίσματος για την υπόθεση Novartis, καθώς ό,τι αναφέρεται σε αυτό φέρεται να είναι στοιχειοθετημένο σε σημείο που δύσκολα μπορεί κανείς να το καταρρίψει. Η ίδια δείχνει ως υπαίτια των καθυστερήσεων αποκλειστικά την κυρία Τουλουπάκη και κατ’ επέκταση τον Δημήτρη Παπαγγελόπουλο. Πρόκειται για μία άποψη η οποία έχει βρει υποστηρικτές και στο κυβερνητικό στρατόπεδο και ειδικότερα στα πιο υψηλά κλιμάκια. Οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης άποψης κάνουν λόγο για σκόπιμες καθυστερήσεις στη διαδικασία των ερευνών προκειμένου να μην πιστωθεί η πλευρά Τουλουπάκη – Παπαγγελόπουλου την άσκηση ποινικών διώξεων σε πολιτικά πρόσωπα. Οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν ότι ο κύριος Παπαγγελόπουλος είναι ένα πρόσωπο που προέρχεται από το χώρο της ΝΔ και διατηρεί άριστες σχέσεις με αρκετά «γαλάζια» στελέχη, ειδικά του λεγόμενου καραμανλικού μπλοκ, ενώ η κα Τουλουπάκη έχει δεσμούς με την οικογένεια Μητσοτάκη.
Τα δύο «ρεύματα» και τα επιχειρήματα
Στα δύο όμως είναι χωρισμένη η Δικαιοσύνη και όσον αφορά στην άσκηση ή μη ποινικών διώξεων για τα πολιτικά πρόσωπα που εμπλέκονται. Από τις μέχρι τώρα έρευνες των εισαγγελικών αρχών δεν φαίνεται να προκύπτουν ευρήματα τα οποία να μπορούν να «δέσουν» το αδίκημα της παθητικής δωροδοκίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, δεν έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής ούτε τραπεζικοί λογαριασμοί, αλλά ούτε και ροές χρημάτων αναφορικά με τους εμπλεκόμενους πολιτικούς ή συγγενικά και φιλικά τους πρόσωπα. Επομένως, εάν ασκηθούν ποινικές διώξεις, θα ασκηθούν σε συνδυασμό με κάποια άλλα ευρήματα της έρευνας όπως χειρόγραφες σημειώσεις, email κτλ, από τα οποία θα προκύπτουν ενδείξεις για πιθανή δωροδοκία. Αυτή η λεπτομέρεια έχει εξελιχθεί σε σημείο τριβής, καθώς από τη μια βρίσκονται όσοι εκτιμούν ότι δεν μπορεί να σταθεί νομικά -ειδικά σε ένα δικαστήριο- η άσκηση ποινικών διώξεων βασιζόμενη σε ενδείξεις και καταθέσεις προστατευόμενων μαρτύρων και από την άλλη όσοι εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο δύναται να σταθεί νομικά παραθέτοντας μάλιστα την περίπτωση της καταδίκης του Πέτρου Μαντούβαλου η οποία έγινε δίχως να βρεθούν χρήματα ή τραπεζικοί λογαριασμοί, αλλά με ενδείξεις. Το επόμενο χρονικό διάστημα πιθανότατα να κληθούν να καταθέσουν ανωμοτί κάποια από τα ερευνώμενα πολιτικά πρόσωπα στην Εισαγγελία Διαφθοράς. Για κάποια άλλα η έρευνα πιθανόν να τεθεί στο αρχείο και για κάποιους ίσως παραμείνει ανοιχτή κάτι που όμως θα συνιστά σύμφωνα με νομικούς κύκλους παρατεταμένη πολιτική ομηρία.
«Πόλεμος» μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης
Το σίγουρο είναι ότι πιθανή άσκηση ποινικών διώξεων για το αδίκημα της παθητικής δωροδοκίας θα προκαλέσει «πόλεμο» μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Ειδικά στην περίπτωση που δεν προκύψουν ικανά στοιχεία για να «δέσουν» την υπόθεση, αλλά οι δικαστικές αρχές βασιστούν κυρίως στις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων, τότε αυτόματα θα ενισχυθεί η επιχειρηματολογία της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί σκευωρίας και πολιτικών διώξεων με στόχο τη σπίλωση πολιτικών αντιπάλων. Σε ό,τι αφορά στα υπόλοιπα αδικήματα, ακόμη και να στοιχειοθετηθεί εκείνο της απιστίας κατά του Δημοσίου με βάση και το πόρισμα Παπασπύρου, το αδίκημα έχει παραγραφεί. Επομένως και σε αυτή την περίπτωση «άνθρακες ο θησαυρός».
Στο αρχείο η έρευνα για Τουλουπάκη
Ήδη τα τύμπανα… πολέμου μεταξύ κυβέρνησης και ΝΔ άρχισαν να ηχούν με αφορμή την αρχειοθέτηση της πειθαρχικής έρευνας σε βάρος της κυρίας Τουλουπάκη και των επίκουρων συναδέλφων της Χρήστου Ντζούρα και Στέλιου Μανώλη. Η έρευνα είχε ξεκινήσει με αφορμή αναφορά του πρώην εποπτεύοντα της εισαγγελίας διαφθοράς, Γιάννη Αγγελή, σχετικά με τη διαρροή συνάντησης των δικαστικών λειτουργών με Αμερικανούς αξιωματούχους στη Βιέννη. Την πειθαρχική έρευνα διενεργούσε ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γρηγόρης Πεπόνης, ο οποίος όμως με πόρισμα που υπέβαλε ζήτησε την αρχειοθέτηση της υπόθεσης, κάτι που έγινε δεκτό από την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου. Η αρχειοθέτηση προκάλεσε τη μήνη της ΝΔ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αξιωματική αντιπολίτευση εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία γινόταν λόγος για «σκευωρία στην υπόθεση Novartis που θα αποκαλυφθεί». Στη ΝΔ απάντησε με ανακοίνωσή του ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου, ο οποίος έκανε λόγο για παρέμβαση της ΝΔ στη Δικαιοσύνη.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το σίριαλ της υπόθεσης Novartis έχει μόλις ξεκινήσει και τους επόμενους μήνες θα απασχολεί την πολιτική ατζέντα, με άγνωστες προς το παρόν προεκτάσεις.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 08 Μαρτίου 2019
