Τα ευρήματα δειγματοληψίας που πραγματοποιήθηκαν στον Θερμαϊκό κόλπο, έφερε στο φως της δημοσιότητας ο κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών και καθηγητής του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ, Χαρίτων – Σαρλ Χιντήρογλου μιλώντας στον Flash 99,4 και την εκπομπή Flash Δρομο-λόγιο.
Συγκεκριμένα, ο κ. Χιντήρογλου επεσήμανε ότι παρά το γεγονός ότι τα νερά του κόλπου παρουσιάζουν βελτίωση σε σχέση με το 1990 όπου η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο, η παρουσία του πλαστικού παράγοντα είναι ακόμη έντονη στα νερά.
Ο καθηγητής βιολογίας επίσης, αναφέρθηκε και στο φαινόμενο υπερπληθυσμού μεδουσών που εμφανίστηκαν στις παραλίες του Θερμαϊκού τις τελευταίες ημέρες.
«Αυτού του είδους τα φαινόμενα παρατηρούνται συχνά αλλά εμφανίζονται με μια ιδιόμορφη περιοδικότητα, πολλές φορές απρόβλεπτη. Από τις έρευνες που όλα αυτά τα χρόνια πραγματοποιούνται σε όλο τον κόσμο αλλά κυρίως στη Μεσόγειο, τα δεδομένα αυτά εμφανίζονται μετά το ’50 με μια περιοδικότητα της τάξεως δεκαετίας χωρίς να υπάρχει μια σταθερότητα στον χρόνο εμφάνισης.
Γενικά πρόκειται για φαινόμενα που σχετίζονται με μία επιτυχημένη αναπαραγωγική περίοδο των οργανισμών. Άρα λοιπόν αυτό το φαινόμενο με τις μέδουσες είναι ένα φαινόμενο που για κάποιο λόγο δεν υπάρχουν ακόμη επιστημονικά δεδομένα γι’ αυτό, που να αποδίδουν την εμφάνιση της πληθυσμιακής έξαρσης σε σχέση με την επιτυχημένη αναπαραγωγική περίοδο.
Βέβαια μπορεί να είναι επιτυχημένη για πολλούς λόγους μεταξύ των οποίων είναι και κλιματική αλλαγή, διότι τα νερά είναι κατά μέση ετήσια τιμή θερμότερα, ενώ ένας άλλος λόγος μπορεί να σχετίζεται με μία απώλεια θηρευτών, αν και στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για μικρές μέδουσες διαμέτρου μέχρι 2 εκ.
Τώρα αυτή η κατάσταση που εμφανίζεται στον Θερμαϊκό κόλπο μπορεί να μπει σε ύφεση. Ας πούμε σήμερα που έτυχε να βρίσκομαι στην περιοχή της Μηχανιώνας δεν υπήρχαν. Όλα αυτά παίζουν το ρόλο τους σε σχέση με τη φορά των ρευμάτων και την έντασή τους.
Γενικά τα ρεύματα στον Θερμαϊκό κόλπο έχουν μια ανοδική πορεία από τις ανατολικές ακτές προς τις δυτικές. Κατά συνέπεια είναι λογικό από το πέλαγος να μεταφέρονται τμήματα των μεδουσών διότι οι ίδιες δεν έχουν μια ισχυρή δυνατότητα αυτόνομης μετακίνησης, αλλά μπορούν να μεταφέρονται εύκολα είτε με την κυματική δράση, είτε με τα ρεύματα.
Εκτιμώ ότι η συσσώρευση μεγάλης πυκνότητας ατόμων στον Θερμαϊκό οφείλεται κυρίως στα ρεύματα που υπάρχουν στον κόλπο την περίοδο αυτή και στην αυξομείωση των θερμοκρασιών. Ο καιρός δεν έχει σταθεροποιηθεί κάτι που σε εμάς μπορεί και να μην παίζει ρόλο όμως στο επίπεδο των οργανισμών και της θαλάσσιας συμπεριφοράς παίζει πάρα πολύ σημαντικό ακόμη και διαφορά ενός βαθμού. Άρα εκτιμούμε ότι εκεί πρέπει να αποδοθούν όλα τα φαινόμενα. Δεν είναι απαραίτητα θέμα ρύπανσης».
Αναφορικά με το γεγονός της έξαρσης και για το αν αυτή οφείλεται στο γεγονός της πολυήμερης καραντίνας από την οποία παρατηρήθηκε γενικότερη μείωση των ρύπων και της μόλυνσης του περιβάλλοντος ο κ. Χιντήρογλου πρόσθεσε: «Κοιτάξτε, σήμερα είχα και μια έντονη συζήτηση με έναν ψαρά στη θάλασσα της Ν. Μηχανιώνας, ο οποίος είναι αγανακτισμένος και δυσκολευόμουν να επικοινωνήσω μαζί του και μου έλεγε ότι δεν δίνει σημασία στις χελώνες και στα δελφίνια. Εγώ τον θυμό του μπορώ να τον καταλάβω. Ο παραγωγός έχει γνώσεις ωστόσο δεν υπάρχει ένας τρόπος μεταφοράς της επιστημονικής γνώσης προς τους παραγωγούς και από τους παραγωγούς προς την επιστημονική κοινότητα. Αυτοί οι δύο κλάδοι πρέπει να συνεργάζονται, για να έχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος μου έλεγε πως «οι χελώνες μας κάνουν μεγάλη ζημιά», αλλά οι χελώνες από την άλλη τρώνε μέδουσες. Αν εμείς εξαφανίσουμε το είδος της χελώνας, τότε οι μέδουσες θα πολλαπλασιαστούν. Αυτός ο τροφικός κύκλος είναι πολύ καθοριστικός για την υγεία των ωκεανών. Επομένως πρέπει να βρεθεί μία χρυσή τομή συνύπαρξης του ανθρώπου με όλα τα ζωικά είδη. Οι μέδουσες θα φύγουν σύντομα, μ’ έναν βαρδάρη, μ’ έναν δυτικό άνεμο θα βγουν στο πέλαγος, αλλά αυτό το σύστημα θα πρέπει να επιζήσει. Εάν εμείς οι άνθρωποι που παίζουμε καθοριστικό ρόλο βάλουμε έναν φραγμό σε αυτή την αλυσίδα, τότε θα πρόκειται ουσιαστικά για ένα θαλάσσιο έμφραγμα».
Για το αν αυτές οι μέδουσες που εμφανίστηκαν στον Θερμαϊκό, είναι επικίνδυνες, ο καθηγητής Βιολογίας του ΑΠΘ τόνισε πως «δεν είναι. Για την ακρίβεια αυτές δεν είναι τσούχτρες που μπορούν να δημιουργήσουν πολύ σοβαρό πρόβλημα. Πρόκειται για το είδος Aurelia Aurita που υπάρχει σε όλο τον κόσμο και το οποίο δεν έχει μεγάλη τοξικότητα. Καλό είναι όμως να το αποφεύγουμε».
Για το ζήτημα της ρύπανσης του Θερμαϊκού από τα πλαστικά που βρίσκονται στον βυθό του, ο κ. Χιντήρογλου υπογράμμισε ότι «εγώ για να σας δώσω το μέγεθος του προβλήματος θα αναφέρω πως πριν από δύο εβδομάδες βρεθήκαμε για δειγματοληψία στον Θερμαϊκό κόλπο στο πλαίσιο ενός ερευνητικού προγράμματος που εκπονείται με χρηματοδότηση της ΕΥΑΘ. Σε έναν δειγματολήπτη επιφάνειας που δεν ξεπερνά τα 35 τετρ./εκατοστά βγάλαμε τυχαία δύο δείγματα που είχαν τουλάχιστον δέκα πλαστικά. Ωστόσο γιατί στον Θερμαϊκό δεν συναντάμε πλαστικά στις εκβολές της Μηχανιώνας π.χ. και συναντάμε στον Λευκό Πύργο; Κάτι τρέχει. Και όταν λέμε πλαστικά μιλάμε ακόμη και για είδη υγιεινής. Δηλαδή είναι ντροπή.
Δεν επιτρέπεται σήμερα, σε ένα θαλάσσιο περιβάλλον να πετάμε τα πάντα. Ακόμα και την πάνα του παιδιού μας. Σ’ αυτή την περιοχή κάνουμε μελέτες κάθε τέσσερα χρόνια. Και κάθε φορά διαπιστώνουμε αύξηση συγκέντρωσης πλαστικών».
Τέλος σε ερώτηση αναφορικά με την γενικότερη κατάσταση από άποψη ρύπανσης του Θερμαϊκού ο κ. Χιντήρογλου σημείωσε πως «υπάρχουν ακόμα λύματα μπορούν να βγουν στο νερό και να είναι στιγμιαία ή περιοδικά μολυσμένα. Και όταν λέω μολυσμένα, το εννοώ. Όταν λέμε μόλυνση, εννοούμε μικροοργανισμούς, βακτήρια, ιούς που επιβιώνουν για ένα χρονικό διάστημα στο θαλασσινό νερό. Η στήλη του νερού στο Θερμαϊκό, δηλαδή στο Λιμάνι, στον Λευκό Πύργο είναι υψηλή και έχει κάποιο βάθος. Τα νερά ανανεώνονται συχνά λόγω της κυματικής δράσης. Εγώ για παράδειγμα έχω κάνει μπάνιο, λόγω της δουλειάς μου. Έχω βουτήξει, έχω βγάλει δείγματα και αν χρειαστεί θα ξαναβουτήξω.
Δεν θα το συνιστούσα όμως σε άλλους για να μην έχουμε προβλήματα μολύνσεων κυρίως τοπικών. Οπότε δεν μπορεί να εγγυηθεί κάποιος ότι στα συγκεκριμένα νερά, δεν μπορεί να είναι μολυσμένα. Πάντως το νερό αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από το 1990. Από το 1995 και μετά έχουμε μια σταθερή βελτίωση των βιοκοινοτήτων του βόρειου Θερμαϊκού κόλπου γιατί παρατηρούμε οργανισμούς που είναι ευαίσθητοι στη ρύπανση.
Πριν από λίγες ημέρες βέβαια εμφανίστηκαν νεκρά ποντίκια. Τα νεκρά ποντίκια μέχρι να αφομοιωθούν και να μπουν μέσα στον κύκλο της διατροφής χρειάζεται κάποιος χρόνος. Μέχρι τότε, φέρουν μικρόβια. Είναι πάρα πολλές οι μολύνσεις που μπορεί να δεχτεί ο ανθρώπινος οργανισμός από μια υδάτινη στήλη από την στιγμή που δεν γνωρίζουμε την σταθερότητα του. Αντίθετα στη Μηχανιώνα το νερό είναι πιο σταθερό. Γιατί υπάρχει μεγαλύτερη κίνηση των υδάτων. Τα ρεύματα εκεί είναι πολύ πιο ισχυρά από ότι αυτά του Λευκού Πύργου για παράδειγμα».
Ολόκληρη η συνέντευξη του καθηγητή Βιολογίας του ΑΠΘ, Χαρίτων – Σαρλ Χιντήρογλου στον Flash 99,4:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΥΜΑΘ: Ξεκινά ο επιφανειακός καθαρισμός του Θερμαϊκού
