Με την «βούλα» του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, εγκρίθηκε η μελέτη του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κορρέ για τη λύση της προσωρινής απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Η πρόταση εγκρίθηκε με ευρεία πλειοψηφία καθώς υπέρ αυτής ψήφισαν 13 μέλη του Συμβουλίου και κατά δύο, ενώ δύο μέλη αποχώρησαν. Μεγάλο μέρος της συνεδρίασης έγινε με την παρουσία και τη συμμετοχή της «Αττικό Μετρό».
Στην μαραθώνια συνεδρίαση μέσω τηλεδιάσκεψης, που διήρκησε πάνω από 12 ώρες, εκτός από τον κ. Κορρέ και την διοίκηση της Αττικό Μετρό, τοποθετήθηκαν, για το θέμα της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων, ο δήμαρχος και φορείς της πόλης.
Επίσης, την άποψη τους εξέφρασαν και μέλη της κίνησης πολιτών και του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. Περίπου στις 5.00 τα ξημερώματα το ΚΑΣ ψήφισε «υπέρ» την έγκριση της μελέτης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ικανοποίηση αλλά και συγκρατημένη αισιοδοξία για την εξέλιξη της υπόθεσης. Ωστόσο, πηγές από την Αττικό μετρό τονίζουν ότι οι διαδικασίες για την υλοποίηση της απόφασης θα ξεκινήσουν μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Επισημαίνουν την ανάγκη να σταματήσει ο «δικαστικός ακτιβισμός», που οδηγεί το έργο σε δικαστικές περιπέτειες χωρίς τέλος.
Επισημαίνεται ότι την οριστική λύση θα δώσει το Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου θα εξεταστεί η τριπλή προσφυγή από φορείς που αντιτίθεται στην μέθοδο που έχει επιλέξει η κυβέρνηση και επιδιώκουν το μπλοκάρισμα και τελικά τη ματαίωση αυτής. Η εκδίκαση θα πραγματοποιηθεί στις 6 Νοεμβρίου και αναμένεται με τεράστιο ενδιαφέρον μιας και θα κρίνει το μέλλον όχι μόνο του σταθμού Βενιζέλου και των αρχαίων που βρέθηκαν εκεί, αλλά και ολόκληρου του έργου.
Δηλώσεις της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη:
«Σήμερα το πρωί, μετά από μία μαραθώνια συνεδρίαση 15 ωρών περίπου, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε λύση σε ένα πρόβλημα που απασχολεί την κατασκευή του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε με 13 ψήφους υπέρ και δύο κατά, στο σύνολο των 15 παρόντων μελών, υπέρ της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου.
Τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου έκριναν ότι αυτή είναι η μόνη λογική και πραγματικά εφικτή λύση για την προστασία των αρχαιοτήτων και την κατασκευή του έργου του σταθμού Βενιζέλου. Με τον τρόπο αυτό λύνεται ένα χρόνιο πρόβλημα, τα αρχαία αποκαθίστανται στην ίδια θέση, στο ίδιο επίπεδο, στο σύνολο της τάξεως του 92% περίπου, ενώ επιπλέον χώροι διατίθενται για την έκθεση συμπληρωματικών θεμάτων.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο άκουσε, στη μακρά αυτή συνεδρία του, περισσότερους από 30 επιστήμονες, ενδιαφερόμενους, ειδικούς, οι οποίοι εξέφρασαν την άποψή τους. Αυτό το οποίο προέκυψε, είναι ότι η δήθεν λύση του 2017 ήταν ανύπαρκτη. Τότε, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε για μη υπογεγραμμένα σχέδια, τα οποία δεν είχαν σφραγίδες, δεν είχαν το ονοματεπώνυμο των συντακτών τους.
Επί της ουσίας, όπως ελέχθη και στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, η απόφαση του 2017 ήταν απολύτως έωλη. Είναι λοιπόν ντροπή για όσους υποστηρίζουν ότι το 2017 έδωσαν την ιδανική λύση για την προστασία των αρχαιοτήτων και για τη δήθεν εφικτότητα κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου. Θα ήθελα να σημειώσω ότι αυτή τη στιγμή η μέριμνα του υπουργείου Πολιτισμού είναι να έρθει από την Αττικό Μετρό το ταχύτερο δυνατόν η μελέτη απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι τα αρχαία υπαγορεύουν τα ίδια τον τρόπο απόσπασής τους και επανατοποθέτησής τους. Οτιδήποτε άλλο λέγεται, εκφεύγει της επιστημονικής δεοντολογίας και του σωστού επιστημονικού λόγου. Ήδη σήμερα το πρωί, συζητήσαμε με τον Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού, τον Πρόεδρο και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Αττικής Μετρό, στους επόμενους δύο μήνες να κατατεθεί στο υπουργείο Πολιτισμού η μελέτη απόσπασης, συγχρόνως με τη μελέτη επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων. Αυτός είναι ο βασικός όρος, τον οποίο θέτουμε, διότι αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει, είναι προφανώς να εξασφαλιστεί η αρτιότητα του σταθμού, που να πληροί τις προδιαγραφές ασφαλείας για το επιβατικό κοινό, συγχρόνως όμως, μας ενδιαφέρει η ασφαλής επανατοποθέτηση και ανάδειξη με τον βέλτιστο τρόπο, των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων.
Επιστολή της Europa Nostra
Λίγο πριν αρχίσει η κρίσιμη συνεδρίαση, η Europa Nostra, ο πανευρωπαϊκός οργανισμός για την Πολιτιστική Κληρονομιά, αναγνωρισμένος σύμβουλος και μη κυβερνητικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Συμβούλιου της Ευρώπης και της UNESCO, απευθύνθηκε προς το ΚΑΣ με επιστολή της, με την οποία τάσσεται υπέρ της παραμονής των αρχαιοτήτων στο σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης.
Υπενθύμισε, παράλληλα, τις δεσμεύσεις της Ελλάδας για την προστασία της Πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω των συμφωνιών που έχει υπογράψει. «Η προσωρινή αφαίρεση και επανεγκατάσταση αρχαιοτήτων θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στη φυσική κατάσταση των αρχαιοτήτων καθώς και δραστική μείωση της αυθεντικότητας του μνημειακού συνόλου», σημείωσε η Europa Nostra.
