Το πρόβλημα της έντονης δυσοσμίας στη δυτική Θεσσαλονίκη, δεν είναι τωρινό. Έχουν χυθεί τόνοι μελάνης προκειμένου να εξηγηθεί. Στο πρόβλημα αυτό, έχουν αναφερθεί πολλοί πολιτικοί που πάντα προτείνουν λύσεις προεκλογικά, αλλά μετεκλογικά αφήνουν αυτό το καίριο ζήτημα θαμμένο στα κιτάπια τους.
Τις τελευταίες ημέρες, οι καταγγελίες για ακόμη πιο έντονη δυσοσμία αυξάνονται από τους κατοίκους του δήμου Κορδελιού – Ευόσμου. Μέσα από μελέτες που έχουν γίνει το πρόβλημα έχει εντοπιστεί. Σύμφωνα με τις έρευνες που έχουν γίνει από επιστήμονες, η ρύπανση αποδίδεται στα Ελληνικά Πετρέλαια, οι εγκαταστάσεις των οποίων βρίσκονται μερικά δεκάδες μέτρα από τα πρώτα διαμερίσματα της περιοχής. Μερικές δεκάδες μέτρα από μια περιοχή που, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, είναι από τις πιο ανεπτυγμένες σε επίπεδο ανοικοδόμησης και επιλογής πρώτης κατοικίας από νέα ζευγάρια.
Κι όμως, αντί το ζήτημα της δυσοσμίας να βρίσκει τη λύση, εντείνεται χωρίς κανείς να μπορέσει να εξηγήσει το γιατί.
Μια από τις πιο πρόσφατες μελέτες, που διενεργήθηκε με αφορμή τη δυσοσμία, έγινε από την καθηγήτρια Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνα Σαμαρά που έκανε και τις μετρήσεις. Και αυτές ήταν κόλαφος για τα ΕΛΠΕ. Σύμφωνα με το πόρισμα της μελέτης που κράτησε έξι μήνες, το πρόβλημα προέρχεται από 55 χημικές ουσίες που εντοπίστηκαν σε 171 δείγματα αέρα που συλλέχθηκαν.
Οι συγκεκριμένες χημικές ουσίες που ονομάζονται μερκαπτάνες, σύμφωνα με την ερευνήτρια, είναι ισχυρά ερεθιστικές για το αναπνευστικό σύστημα, ενώ προκαλούν και δευτερογενή συμπτώματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως αυπνίες, ναυτία, εμετό και πονοκέφαλο. Από το πόρισμα εκείνης της μελέτης την οποία αρχικά τα ΕΛΠΕ αντέκρουσαν με ανακοίνωση στην οποία αναφέρονταν «ότι δεν τίθεται κίνδυνος για την δημόσια υγεία», πέρασε περίπου ένας χρόνος. Και δεν άλλαξε τίποτα.
Το τελευταίο διάστημα, η δυσοσμία επανήλθε. Πιο έντονη. Σχεδόν ανυπόφορη. Γι΄ αυτούς που σηκώνονται να πάνε νωρίς στην εργασία τους, για τα παιδιά που πρέπει να πάνε σχολείο.
Σήμερα, το politik.gr ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο ζήτημα και ζήτησε απόψεις. Όχι μόνο από τους πολιτικούς που έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα, όχι μόνο με τους αυτοδιοικητικούς φορείς που καλούνται να βοηθήσουν προς επίλυση του, καθώς αυτό το ζήτημα αφορά ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη, αλλά και από τους ανθρώπους που εδώ και χρόνια έχουν ξεσηκωθεί και ζητούν μια λύση στο ζήτημα, για να σταματήσουν να ξυπνούν «με κόκκινα μάτια» όπως μας αναφέρουν, αλλά και κυρίως, για να προστατέψουν τα παιδιά.
Τα μέλη της ομάδας «Η Αναπνοή Είναι Δικαίωμα» από το 2016 δίνουν τη δική τους μάχη και προσπαθούν να ενημερώσουν όλο τον κόσμο, ότι το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο τη Δυτική Θεσσαλονίκη, αλλά ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης.
Δελής: «Δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτό»
Ένας από τους ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί πολύ με το συγκεκριμένο ζήτημα και συμπαραστέκεται στην προσπάθεια των κατοίκων, είναι ο βουλευτής του ΚΚΕ, Γιάννης Δελής, ο οποίος μιλώντας στον “Flash 99,4” τόνισε ότι η εταιρεία «θα πρέπει αν βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, για την εξάλειψη της ρύπανσης, μέτρα τα οποία είναι υποχρεωμένη να πάρει».
«Μπορεί ο κορονοϊός, να έχει υποσκελίσει αυτή τη στιγμή την επικαιρότητα, ωστόσο σε καμιά περίπτωση το ζήτημα της ρύπανσης στη Δ. Θεσσαλονίκη δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί. Καταρχήν από τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ, γεγονός που έχει αποδειχτεί μετά από το επιστημονικό πόρισμα του ΑΠΘ. Νομίζω ότι οι κάτοικοι λειτουργούν πολύ σωστά σε αυτό το κομμάτι.
Και ξέρετε αυτό δεν πρέπει να αποσιωπηθεί έτσι κι αλλιώς διότι όσο περνάει ο καιρός γίνεται και πιο αισθητό, ιδιαίτερα το πρωί, για όσους έχουν μείνει στην περιοχή κι εγώ είμαι ένας από αυτούς, καθώς διέμενα εκεί παλιότερα.
Και τότε υπήρχε το πρόβλημα, αλλά τώρα είναι ακόμη μεγαλύτερο από ότι μαθαίνουμε και από ότι μας λένε και οι κάτοικοι. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Πρέπει να παρθούν μέτρα. Περνάνε μέρες και μήνες χωρίς να γίνεται απολύτως τίποτα και αυτά τα μέτρα θα πρέπει να τα πάρει η ίδια η επιχείρηση» τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Δελής.
Αναφορικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, συμπλήρωσε πως: «Πρώτα-πρώτα θα πρέπει να εξασφαλιστεί η μεταφορά όλων αυτών των αποβλήτων που δημιουργούν τη δυσοσμία, σε έναν κατάλληλο χώρο με τον οποίο θα συμφωνήσουν και οι κάτοικοι, αφού πρώτα στεγανοποιηθούν.
Επίσης θα πρέπει να διακοπεί άμεσα η λειτουργία των εγκαταστάσεων των ΕΛΠΕ μέχρι να εξασφαλιστούν τα αναγκαία μέτρα προστασίας και της ζωής αλλά και του περιβάλλοντος, καθώς και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Ξέρετε δεν μπορούμε να παίζουμε με την υγεία, δεκάδων, εκατοντάδων και ίσως εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών.
Και δεν χρειάζεται να είναι κανείς επιστήμονας για να καταλάβει ότι ολόκληρη η πόλη της Θεσσαλονίκης είναι εκτεθειμένη, ούτε χρειάζεται απαραίτητα να μυρίζει κάτι για να είναι επικίνδυνο. Υπάρχουν και ρύποι που είναι άοσμοι και εξαιρετικά επικίνδυνοι. Κάποια στιγμή θα πρέπει να τεθεί το ζήτημα και εμείς αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με τις ερωτήσεις μας στη Βουλή, με εκδηλώσεις».
«Πρέπει να εξαναγκαστεί η επιχείρηση να βάλει το χέρι στην τσέπη για να πάρει μέτρα»
Συνεχίζοντας ο κ. Δελής ζήτησε την εκπόνηση σχεδίου έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση εκδήλωσης ενός βιομηχανικού ατυχήματος μεγάλης έκτασης.
«Πρέπει να βάλουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα το ζήτημα της μετεγκατάστασης αυτών των επιχειρήσεων και να κάνουμε μια έρευνα για τις επιπτώσεις της ρύπανσης στη ζωή των κατοίκων έτσι να παρθούν και τα αντίστοιχα μέτρα.
Και τέλος θα πρέπει να εκπονηθεί κι ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την εξαιρετικά πιθανή εκδήλωση ενός βιομηχανικού ατυχήματος μεγάλης έκτασης. Κάτι που η πόλη μας το έζησε, το 1985 με τη μεγάλη πυρκαγιά της Jet Oil. Τότε πραγματικά την τελευταία στιγμή γλιτώσαμε από τα χειρότερα. Όλα αυτά να πέσουν στο τραπέζι, να αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού και για τους δήμους και για την περιφέρεια και να μην τα αφήνουμε όλα στην καλή προαίρεση των ΕΛΠΕ, τα οποία πρέπει να εξαναγκαστούν επιτέλους να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους για να προχωρήσει σε όλα τα αναγκαία μέτρα που είναι υποχρεωμένα να πάρουν».
Τι λένε τα μέλη της ομάδας «Η Αναπνοή Είναι Δικαίωμα»
Το πρώτο κοινωνικό σύνολο που αγγίζει το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι αναμφισβήτητα οι ίδιοι οι κάτοικοι του δήμου Κορδελιού – Ευόσμου. Στο πλαίσιο αυτό το politik.gr συζήτησε με δύο από τα μέλη της ομάδας «Η Αναπνοή είναι Δικαίωμα» και συγκεκριμένα με τους Αλεξάνδρα Μανώλη και Στέλιο Δημητριάδη αναφορικά με τις ενέργειες που έχει κάνει η ομάδα από το 2016 οπότε και ιδρύθηκε αλλά και για το τι έχει αλλάξει όλα αυτά τα χρόνια σε σχέση με την αποπνικτική δυσοσμία.
Όπως καταγγέλλουν: «Είναι ένα χρόνιο πρόβλημα, στο οποίο έχουν αναφερθεί πολλοί πολιτικοί κατά καιρούς. Ήδη μετά από σχετικά πορίσματα μελετών, το 2018 προαναγγέλθηκαν μέτρα τόσο από τον τότε αναπληρωτή υπουργο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλο, όσο και από τον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα. Τίποτα από όλα αυτά δεν έχει συμβεί. Υποσχέσεις έχουμε πάρει και από την τωρινή κυβέρνηση και εξακολουθούμε να περιμένουμε» τονίζουν χαρακτηριστικά και προσθέτουν: «Πράγματι η μελέτη της καθηγήτριας Χημείας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνας Σαμαρά απέδειξε ότι υπάρχει πολύ μεγάλη συγκέντρωση μερκαπτανών στην περιοχή». Είναι όμως οι μοναδικές ουσίες που υπάρχουν;
Μιλώντας για το που εντοπίζουν οι ίδιοι το πρόβλημα μας είπαν πως «υπάρχει στις μετρήσεις. Και σκεφτείτε πως υπάρχει εταιρεία εντός των ΕΛΠΕ, η Elpedison, που όλο αυτό το διάστημα δεν δίνει καν μετρήσεις αερίων, ενώ υποχρεούται μετά από ευρωπαϊκή εντολή».
«Έχουμε υποβάλλει μηνύσεις»
Αναφερόμενοι στο έργο της ομάδας και το τι έχει κάνει για να αλλάξει το status quo, τόνισαν ότι «γι’ αυτό το ζήτημα τρέχουμε περίπου 3,5 χρόνια. Έχουμε κάνει δεκάδες καταγγελίες στον «Συνήγορο του Πολίτη», φτάσαμε μέχρι και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουμε υποβάλλει και μηνύσεις, αλλά εξαιτίας της γνωστής γραφειοκρατίας που υπάρχει, μέχρι στιγμής δεν έχουμε κανένα απολύτως αποτέλεσμα», ενώ σχετικά με το βασικό αίτημα της ομάδας τους συμπληρώνουν: «Αυτό που ζητάμε και πρέπει να γίνει, είναι να σταματήσει η δυσοσμία. Να υπάρξει επιτέλους μια άμεση αποκατάσταση του προβλήματος γιατί ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι».
«Δεν μπορούμε να ζούμε σε μια περιοχή που έχει χαρακτηριστεί ¨μαύρη ζώνη¨, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν σχολικά συγκροτήματα σε απόσταση 400 μέτρων από τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ. Κι όμως, σε αυτή την απόσταση υπάρχουν τέσσερα νηπιαγωγεία, ένα Δημοτικό, δύο Γυμνάσια κι ένα Γενικό Λύκειο. Ξυπνούν τα παιδιά μας να πάνε σχολείο και έχουν κόκκινα μάτια που τσούζουν και δεν μπορούν να αναπνεύσουν» προσθέτουν.
Αύξηση στις αλλεργίες, στις θρομβώσεις αλλά και στα κρούσματα καρκίνου
Όπως μας ανέφεραν τα μέλη της ομάδας «Η Αναπνοή είναι Δικαίωμα», αναφορικά με το αν υπάρχουν μελέτες σχετικά με την υγεία των κατοίκων της περιοχής μας είπαν πως «υπάρχει μια επιδιμιολογική μελέτη που είχε από το ΑΧΕΠΑ και συγκεκριμένα από τον κ. Μακρή στο παρελθόν η οποία καταδεικνύει ότι υπάρχει μεγάλη αύξηση σε περιστατικά θρόμβωσης στη Δυτική Θεσσαλονίκη σε σχέση με την Ανατολική.
Επιπλέον καταγράφονται αυξήσεις σε προβλήματα άσθματος, αλλεργιών ακόμη και κρουσμάτων που νοσούν από καρκίνο στην ευρύτερη περιοχή».
Για τις ενέργειες που έχουν γίνει σε επίπεδο αυτοδιοίκησης από τους φορείς της περιοχής, μας απάντησαν ότι «από το Περιφερειακό Συμβούλιο μας έχει δοθεί η υπόσχεση για μια συζήτηση με αποκλειστικό θέμα το ζήτημα της δυσοσμίας, ωστόσο αυτό καθυστερεί να γίνει.
Από τον δήμο Κορδελιού – Ευόσμου μας ζητήθηκε μια προθεσμία έξι μηνών για να επιλυθεί το ζήτημα. Το χρονικό περιθώριο αυτό έληγε κανονικά τον Μάιο, ωστόσο μας ζητήθηκε να κάνουμε υπομονή έναν μήνα επιπλέον. Θα δούμε τι θα γίνει».
“Τα παιδιά δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι”
Σε ερώτηση για το αν έχει παρατηρηθεί συσπείρωση των κατοίκων που ζητούν την επίλυση του προβλήματος, η Αλεξάνδρα Μανώλη και ο Στέλιος Δημητριάδης μας απάντησαν ότι «ασφαλώς και αρκετός κόσμος έχει συσπειρωθεί γύρω από την προσπάθεια. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας ωστόσο, ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί κίνδυνο για τα παιδιά μας, που δεν μπορούν να βγουν από το σπίτι.
Πρέπει να θυμίσουμε ότι σε ρύπους και εκπομπές μικροσωματιδίων η Θεσσαλονίκη είναι από τις πρώτες στις μετρήσεις. Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν, είναι ότι αρκετοί από τους ρύπους αυτούς προέρχονται από τα ΕΛΠΕ και αυτό δεν επηρεάζει μόνο τους κατοίκους στα Δυτικά αλλά όλους όσους κατοικούν στο πολεοδομικό συγκρότημα της πόλης. Και αυτό γιατί το εργοστάσιο βρίσκεται ίσως στο χειρότερο σημείο στο οποίο θα μπορούσε να βρίσκεται. Αρκετοί ξεχνούν ότι στη Θεσσαλονίκη φυσάει συχνά βοριάς με αποτέλεσμα όλα τα αέρια να φτάνουν μέχρι την καρδιά της πόλης. Ελπίζουμε ότι όταν αυτό θα γίνει γνωστό να μην είναι πια αργά».
Μανδαλιανός: «Γίνονται έργα, θα λυθεί το πρόβλημα»
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Κορδελιού – Ευόσμου, Κλεάνθης Μανδαλιανός, τονίζει ότι το πρόβλημα αυτό σύντομα θα λυθεί. «Αυτή τη στιγμή γίνονται έργα προκειμένου να λύσουμε το ζήτημα της δυσοσμίας. Για λίγο διάστημα ας κάνουμε υπομονή και το πρόβλημα θα λυθεί» τόνισε χαρακτηριστικά σε επικοινωνία που είχαμε μαζί του.
Από την άλλη πλευρά, ο δημοτικός σύμβουλος της αντιπολιτευτικής παράταξης του δήμου, Χρήστος Αντίνου υπογραμμίζει πως «η κατάσταση έχει γίνει ανυπόφορη και δυστυχώς πρόκειται για στοχευμένη μόλυνση. Το βράδυ δεν μπορούμε πλέον να αναπνεύσουμε, ειδικά στο διάστημα από τη 1 τα ξημερώματα μέχρι τις 6. Μελέτη του ΑΠΘ έχει αποδείξει ότι η δυσοσμία αυτή προέρχεται ΕΛΠΕ. Τούτο σημαίνει ότι καθημερινά εισπνέουμε τόνους δηλητήριου».
Καμία απάντηση από τα ΕΛΠΕ
Για την πλήρη κάλυψη του ρεπορτάζ, το politik.gr ζήτησε δια της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και την άποψη των ΕΛΠΕ για το ζήτημα, τα οποία ωστόσο παρά το χρονικό περιθώριο που δόθηκε, δεν απάντησαν ποτέ.
