Ποτέ στο παρελθόν οι αμερικανοί φοιτητές δεν είχαν τόσα χρέη όσο σήμερα. Υψηλότερο είναι μόνο το χρέος από τα στεγαστικά δάνεια. Είναι σε θέση τα φοιτητικά δάνεια να τινάξουν στον αέρα την αμερικανική οικονομία;
Η Αμερικανίδα Τόνι Βίνσεντ αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο πριν από τρία χρόνια. Για να σπουδάσει αναγκάστηκε να πάρει ένα μεγάλο δάνειο. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της χρωστούσε περίπου 100.000 δολάρια. 15.000 δολάρια κόστισε το μπάτσελορ που έκανε σε δημόσιο πανεπιστήμιο και 85.000 δολάρια το μάστερ στο γνωστό πανεπιστήμιο George Washington.
Σήμερα με το πτυχίο της στη Δημόσια Υγεία η 32χρονη εργάζεται σε μια μη κυβερνητική οργάνωση και συντονίζει διάφορα πρότζεκτ στον τομέα της υγείας. Ο μισθός της, όπως λέει, δεν φτάνει για να αποπληρώσει γρήγορα το δάνειό της. Στο ξεκίνημα της καριέρας της μετά από τρία χρόνια εργασίας χρωστάει ακόμα 80.000 δολάρια.
Στην ίδια μοίρα με τη Τόνι Βίνσεντ βρίσκονται άλλοι 44 εκατομμύρια Αμερικανοί που έχουν πάρει φοιτητικό δάνειο. Όλοι μαζί χρωστούν στο κράτος 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια. Υψηλότερα είναι μόνο τα ενυπόθηκα δάνεια. Τα δημόσια φοιτητικά δάνεια αντιστοιχούν περίπου στο 7% του συνολικού χρέους των ΗΠΑ. Σε αυτά προστίθενται και τα ιδιωτικά δάνεια ύψους 64,2 δις δολαρίων.
«Η εξέλιξη αυτή δεν είναι αρνητική»
Ο Τζον Φάνσμιθ είναι διευθυντής του Πανεπιστημιακού Συνδέσμου American Council on Education το οποίο εκπροσωπεί 18.000 πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα. Ο Φάνσμιθ υποστηρίζει ότι σήμερα σπουδάζουν περισσότεροι Αμερικανοί απ’ ό,τι παλιά και έτσι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν φοιτητικά δάνεια και αυξάνεται το συνολικό χρέος. «Η εξέλιξη αυτή δεν είναι αρνητική» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Πράγματι το φθινόπωρο το 2018 σπούδαζαν περίπου 20 εκ. φοιτητές στα αμερικανικά πανεπιστήμια. 5 εκ. περισσότεροι απ’ ό,τι το ίδιο διάστημα του 2000. Ωστόσο το κόστος των σπουδών έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Από το 1988 μέχρι σήμερα και ανάλογα με το ίδρυμα και τη διάρκεια των σπουδών το κόστος μπορεί να έχει μέχρι και τετραπλασιαστεί.
Στο 90% των περιπτώσεων πιστωτής είναι το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι για εκείνους τους φοιτητές που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το δάνειό τους, πληρώνουν οι φορολογούμενοι. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στο μέλλον όλο και περισσότεροι φοιτητές δεν θα είναι πλέον σε θέση να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Εδώ και χρόνια τα ΜΜΕ συγκρίνουν το πρόβλημα με τη χρεοκοπία της Lehman Brothers και την οικονομική κρίση που ξέσπασε στη συνέχεια. Πολλοί είναι εκείνοι που κάνουν λόγο για φούσκα και ανησυχούν ότι το πρόβλημα που είχαν δημιουργήσει τότε τα ενυπόθηκα δάνεια των Αμερικανών μπορεί να προκαλέσουν σύντομα τα φοιτητικά δάνεια.
Καμία στήριξη πλέον από το κράτος
Τα χρέη των φοιτητών ενδέχεται να έχουν και μακροπορόθεσμες επιπτώσεις στην αμερικανική οικονομία. Οι υπερχρεωμένοι νέοι αγοράζουν λιγότερα αυτοκίνητα, λιγότερα σπίτια και γενικά καταναλώνουν λιγότερο.
Παλαιότερα η διακυβέρνηση Ομπάμα θέλησε να στηρίξει ορισμένους φοιτητές με το λεγόμενο Student Loan Forgiveness Program. Σύμφωνα με αυτό θα διαγράφονταν εν μέρει το χρέος όσων φοιτητών εργάζονταν μετά τις σπουδές τους στο δημόσιο. Τώρα όμως το υπουργείο Παιδείας της διακυβέρνησης Τραμπ ανακοίνωσε ότι το 99,5% των αιτήσεων απορρίφθηκαν. Η Ουάσιγκτον εξετάζει μάλιστα την πλήρη αναστολή του προγράμματος.
Πηγή: DW
