Χωρίς λευκό καπνό για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής – προσφυγικής κρίσης στην ΕΕ ολοκληρώθηκε το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Ζάλτσμπουργκ της Αυστρίας.
Τη στιγμή που η θηλιά του προσφυγικού σφίγγει στο λαιμό των χωρών του νότου και κυρίως της Ελλάδας, οι ηγέτες της ΕΕ παραμένουν διχασμένοι, καθιστώντας προβληματική την εξεύρεση λύσεων σε βασικά ζητήματα μέχρι το τέλος του έτους.
Είναι χαρακτηριστική η στάση χωρών όπως της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Πολωνίας και της Ουγγαρίας που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία.
Από την άλλη πλευρά, ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν απειλεί με «αποπομπή» από τον χώρο Σένγκεν και διακοπή χρηματοδότησης τα κράτη – μέλη που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες.
Την ίδια ώρα η κατάσταση στα ελληνικά hotspots και κυρίως στη Μόρια της Λέσβου είναι εκτός ελέγχου, παρά τα ευρωπαϊκά κονδύλια που έχουν εκταμιευτεί προς τη χώρα μας για το μεταναστευτικό.
Ο μοναδικός κοινός τόπος μεταξύ των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ είναι η ανάγκη για αναχαίτιση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, θέτοντας ως στόχο μια συμφωνία με την Αίγυπτο και άλλες χώρες της Βορείου Αφρικής, στο πλαίσιο της αντίστοιχης συμφωνίας με την Τουρκία.
«Εξαγορά υποχρεώσεων»
Μια από τις προτάσεις που «έπεσαν» στο τραπέζι των συνομιλιών στο Ζάλτσμπουργκ της Αυστρίας αφορούσε στη λεγόμενη «ευέλικτη αλληλεγγύη».
Δεδομένου ότι οι χώρες του Βίζεγκραντ, αλλά και η Αυστρία αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία και με την προοπτική περαιτέρω ενίσχυσης ακροδεξιών κομμάτων στις ευρωεκλογές του 2019, υπήρξαν ηγέτες που πρότειναν την «εξαγορά υποχρεώσεων».
Αν ένα κράτος- μέλος της ΕΕ δεν επιθυμεί να υποδεχθεί πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία να πληρώνει χρήματα στην ΕΕ ώστε να διαχειρίζεται το πρόβλημα.
Η ιδέα της «ευέλικτης αλληλεγγύης» απορρίφθηκε τόσο από την Καγκελάριο της Γερμανίας με τη λογική ότι έτσι ενδέχεται όλες οι χώρες της ΕΕ να επιλέξουν να πληρώσουν αντί δεχθούν πρόσφυγες, όσο και από τον πρόεδρο της Γαλλίας ο οποίος “απείλησε” με έξοδο από το χώρο Σένγκεν και διακοπή της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης όσες χώρες αρνούνται να δείξουν αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Ιταλία.
Διαφωνίες υπήρξαν και στο ζήτημα της ενίσχυσης της FRONTEX και στις αρμοδιότητες που θα έχει η ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή που έχει προτείνει η Κομισιόν.
Σύμφωνα με το σχέδιο η FRONTEX θα αυξήσει το προσωπικό της από 1.500 άνδρες και γυναίκες που υπηρετούν σήμερα, στις 10.000 μέχρι το 2020.
Ορισμένοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεπεράσει τις αρμοδιότητές της και άλλοι εξ αυτών.
Ωστόσο, η πρόταση Γιούνκερ έτυχε υποστήριξης από τα περισσότερα κράτη – μέλη και πλέον το κόστος αυτό θα συζητηθεί σε επίπεδο υπουργών στο συμβούλιο της Ε.Ε.
Ανάγκη για αναχαίτιση των νέων μεταναστευτικών ροών
Τόσο οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσο και αρκετών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων γνωρίζουν ότι οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές προς την ΕΕ από το 2015 και μετά αποτελούν το πρελούδιο μεγαλύτερων και πιο σημαντικών ροών.
Οι επίσημες εκτιμήσεις ευρωπαϊκών υπηρεσιών αναφέρουν ότι τις επόμενες δεκαετίες αναμένεται πληθυσμιακή έκρηξη στην Αφρική με τον πληθυσμό της ηπείρου να φθάνει τα 2,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2050, με το μεγαλύτερο ποσοστό να αποτελείται από νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών.
Σύνοδος Κορυφής με την Αφρικανική Ένωση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να συγκαλέσει μία σύνοδο κορυφής με την Αφρικανική Ένωση που αποτελείται από 55 κράτη της αφρικανικής ηπείρου τον ερχόμενο Δεκέμβριο και μια ακόμα με τον Αραβικό Σύνδεσμο, στον οποίον συμμετέχουν 22 χώρες από την αραβική χερσόνησο και τη Βόρεια Αφρική, τον Φεβρουάριο του 2019.
Με την Ιταλία να αρνείται επιμόνως να δεχθεί πλοία που μεταφέρουν μετανάστες από την Αφρική, η ΕΕ βρήκε ad hoc λύσεις, με ορισμένα κράτη -μέλη, όπως η Ισπανία και το Λουξεμβούργο, να αποδέχονται τελικά κάποιους εξ αυτών.
Επίσης, κράτη εκτός της ΕΕ, όπως η Αλβανία, που ελπίζουν στα δισεκατομμύρια που προορίζονται για την Ελλάδα, δέχθηκαν επίσης έναν αριθμό μεταναστών.
Το παράδειγμα της Αιγύπτου ήταν αυτό που κυριάρχησε στην άτυπη σύνοδο κορυφής στο Ζάλτσμπουργκ της Αυστρίας στη χώρα που ασκεί την εξάμηνη προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Ο λόγος είναι ότι ο ηγέτης της αφρικανικής χώρας Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έχει καταφέρει να μηδενίσει τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη, χωρίς να έχει προηγηθεί μια συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να υποστηρίζουν την ανάγκη δημιουργίας κέντρων κράτησης σε χώρες της Βορείου Αφρικής όπου θα μεταφέρονται άνθρωποι ακόμα και από άλλα αφρικανικά κράτη, ώστε οι αποφάσεις για το ποιος χρειάζεται διεθνή προστασία, να λαμβάνονται εκτός ευρωπαϊκού εδάφους.
Ωστόσο μια τέτοια λύση «σκοντάφτει» στους κανόνες του διεθνούς δικαίου και στη σημαντική λεπτομέρεια, ότι κανένα κράτος της Αφρικής δεν έχει εκφράσει μέχρι τώρα την προθυμία του να δεχθεί την κατασκευή ενός τέτοιου κέντρο στο έδαφός του.
