Δύσκολοι καιροί ακόμη και για την πολύπειρη Άγκελα Μέρκελ: εκλογές σε Βαυαρία και Έσση, αμφισβήτηση στο συνέδριο της νεολαίας, κρίσιμη επανεκλογή τον Δεκέμβριο. Έρχεται η αρχή του τέλους για την καγκελάριο;
Το συνέδριο της χριστιανοδημοκρατικής νεολαίας δεν ήταν απλή υπόθεση για την Άγκελα Μέρκελ. Η καγκελάριος δέχθηκε έντονη κριτική από μία νεολαία που εμφανίζεται πολύ πιο συντηρητική από το κυβερνών χριστιανοδημοκρατικό κόμμα (CDU) και δεν βλέπει με καλό μάτι το πολιτικό άνοιγμα Μέρκελ προς τον χώρο του Κέντρου. Αλλά η ίδια απάντησε στις επικρίσεις των συνέδρων με μαχητικό πνεύμα και, για μία ακόμη φορά, κατήγαγε νίκη, στα σημεία έστω, απέναντι στους επικριτές της.
Άλλωστε η Άγκελα Μέρκελ έχει συνηθίσει στην κριτική. Ήδη από το 2005, όταν ορκίστηκε καγκελάριος, οι αμφισβητίες υποστήριζαν ότι δεν έχει τα εφόδια για να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις του αξιώματός της. Στα επόμενα χρόνια οι χριστιανοδημοκράτες έχασαν κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις σε τοπικό επίπεδο, ενώ και στις ομοσπονδιακές εκλογές έβλεπαν το ποσοστό τους να συρρικνώνεται.
Ωστόσο η Μέρκελ παρέμεινε στην εξουσία και δεν δείχνει καμία διάθεση να αποχωρήσει τώρα. Δηλώνει επανειλλημμένα ότι έχει εκλεγεί για θητεία μέχρι το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου, η οποία ολοκληρώνεται το 2021. Και μετά, τι; Πολλοί πιστεύουν ότι η ίδια έχει κάθε λόγο να δρομολογήσει σύντομα, και πάντως το αργότερο στα μέσα της θητείας της, μία διάδοχη κατάσταση, προκειμένου να προστατεύσει την υστεροφημία της.
Αναζητείται διάδοχος
Υπέρ αυτού του σεναρίου συνηγορεί και το ότι δεν φαίνεται στον ορίζοντα διάδοχος τόσο ξεχωριστός και χαρισματικός ώστε να συσπειρώνει όλους τους επικριτές της. “Αν δεν αντέξει η Μέρκελ, τότε οι χριστιανοδημοκράτες θα έχουν τεράστιο πρόβλημα” υποστηρίζει ο πολιτικός επιστήμων Βόλφγκανγκ Μέρκελ (που δεν έχει συγγένεια με την καγκελάριο). Το βέβαιο είναι ότι προμηνύεται πλέον “φθινοπωρινή καταιγίδα” για τους χριστιανοδημοκράτες, η οποία δεν αποκλείεται να συμπαρασύρει και την ίδια τη Μέρκελ.
Πρώτος σταθμός θα είναι η Βαυαρία, όπου οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), αδελφό κόμμα των χριστιανοδημοκρατών και πιστός κυβερνητικός εταίρος τους, είναι αντιμέτωποι με μία ιστορική ήττα στις εκλογές της 14ης Οκτωβρίου. Επί δεκαετίες η CSU διατηρεί την απόλυτη πλειοψηφία στην τοπική Βουλή του Μονάχου, αλλά οι τελευταίες δημοσκοπήσεις της δίνουν ποσοτό γύρω στο 35%. Σε δύο εβδομάδες ακολουθούν οι επόμενες κρίσιμες εκλογές στο κρατίδιο της Έσσης. Εκεί οι χριστιανοδημοκράτες της Άγκελα Μέρκελ συγκυβερνούν με το κόμμα των Πρασίνων και μία ήττα θεωρείται πιθανή, αν και όχι αυτονόητη εξέλιξη.
Πολλοί πιστεύουν ότι οι συνεχείς εσωκομματικές έριδες αποτελούν βασική αιτία για την υποχώρηση των κομμάτων της Κεντροδεξιάς στις δημοσκοπήσεις. Ιδιαίτερα στους χριστιανοδημοκράτες επικρατεί η αντίληψη ότι οι εσωκομματικές αντιπαραθέσεις είναι αντιπαραγωγικές και πρέπει να αποφεύγονται, γιατί απομακρύνουν τους ψηφοφόρους. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτή την αντίληψη.
Ωστόσο τα μεγάλα κόμματα δεν χρειάζονται ιδιαίτερες αντιπαραθέσεις για να χάσουν ψηφοφόρους. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πρόκειται για μακροχρόνια τάση, ενώ την ίδια στιγμή κερδίζουν προτιμήσεις το ξενοφοβικό κόμμα “Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD) και οι Πράσινοι. Ο πολιτικός επιστήμων Βέρνερ Πάτσελτ θεωρει ότι αυτά θα είναι και τα επόμενα “μεγάλα κόμματα” στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας, γιατί ενσαρκώνουν πιο παραστατικά την πολιτική αντιπαράθεση που εκδηλώνεται στις νέες γενιές της παγκοσμιοποίησης.
Επί ποδός οι “δυτικοί” χριστιανοδημοκράτες
Την ανησυχία τους για την πορεία των χριστιανοδημοκρατών εκφράζουν πλέον ανοιχτά τα νεότερα ηγετικά στελέχη της CDU, ιδιαίτερα εκείνα που προέρχονται από ισχυρές κομματικές οργανώσεις στα δυτικά κρατίδια της Γερμανίας. ”
Αλλαγή στρατηγικής και προσώπων” ζήτησε πρόσφατα ο Νόρμπερτ Ρέτγκεν, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων στη γερμανική Βουλή. Αποστάσεις από την Άγκελα Μέρκελ κρατούν επίσης ο 38χρονος υπουργός Υγείας Γενς Σπαν και ο 41χρονος Κάρστεν Λίνεμαν, αμφότεροι με ισχυρή επιρροή στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, το πολυπληθέστερο της Γερμανίας.
Πολλοί προδικάζουν το τέλος της “εποχής Μέρκελ”, ωστόσο η καγκελάριος φαίνεται να διατηρεί τα ερείσματά της στο μεγαλύτερο μέρος της κομματικής βάσης. Ή μήπως όχι; Θα φανεί το αργότερο τον Δεκέμβριο, όταν η Άγκελα Μέρκελ θα πρέπει να επανεκλεγεί επικεφαλής της CDU από το τακτικό συνέδριο του κόμματος. Η ίδια έχει δηλώσει ότι ασφαλώς θα θέσει υποψηφιότητα.
Θα έχει τουλάχιστον τρεις αντιπάλους, οι οποίοι ωστόσο δεν ανήκουν στα πρώτα, ούτε καν στα δεύτερα, ονόματα του κόμματος. Ηγετικά στελέχη της CDU, όπως ο νέος επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας Ραλφ Μπρίνκχαους και ο πρόεδρος της Βουλής Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι θα ψηφίσουν Μέρκελ.
