Με τις έντονες συζητήσεις και τις επιδιώξεις της αυστριακής κυβέρνησης για την επιβολή μίας ιδιαίτερα σκληρής πολιτικής στο προσφυγικό-μεταναστευτικό συνδέονται οι επισημάνσεις της Αυστριακής ιστορικού Ελεονόρε Λαπίν-Έπελ για την πολιτική περιχαράκωσης που είχε υιοθετήσει η Ελβετία στη ναζιστική περίοδο.
Η ιστορικός υπενθυμίζει πως επί αιώνες η Ελβετία ήταν τόπος καταφυγής για πολιτικούς και θρησκευτικούς πρόσφυγες, και αυτό αποτελούσε μία παράδοση για την οποία η χώρα αισθανόταν, δικαιολογημένα, υπερήφανη.
Ωστόσο, όπως αναφέρει, αυτό άλλαξε δραματικά μετά τη λεγόμενη «προσάρτηση» της Αυστρίας στο ναζιστικό Τρίτο Ράιχ τον Μάρτιο του 1938, όταν η Ελβετία επέβαλε την υποχρεωτική άδεια εισόδου-βίζα για τους Αυστριακούς, με αποτέλεσμα από τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς πρόσφυγες που είχαν περάσει τα σύνορα προς αυτή τη γειτονική χώρα «παράνομα» να απελαύνονται ανηλεώς πίσω στην Αυστρία.
Για τους ευρισκόμενους υπό δίωξη Αυστριακούς μόνη διέξοδος ήταν οι «παράνομες διαδρομές φυγής από την Αυστρία, κυρίως μέσα από τις οροσειρές των Άλπεων ανάμεσα στις δύο χώρες και με τη βοήθεια ντόπιων που γνώριζαν τις περιοχές και ήταν είτε εθελοντές από πεποίθηση, είτε κάποιοι που πρόσφεραν τη βοήθεια τους έναντι αμοιβής, ή που γενικότερα απέρριπταν τη στροφή της Ελβετίας σε μία αντιπροσφυγική πολιτική.
Η Αυστριακή ιστορικός αναφέρει ως χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον Πάουλ Γκριούνινγκερ, τον διοικητή της Αστυνομίας στο ελβετικό καντόνι του Σανκτ Γκάλεν, ο οποίος είχε βοηθήσει εκατοντάδες Εβραίους να πάνε από την Αυστρία στην Ελβετία και για τον λόγο αυτό απολύθηκε από την υπηρεσία, για να πεθάνει πάμπτωχος το 1972.
Ο Πάουλ Γκριούνινγκερ αποκαταστάθηκε πολλά χρόνια αργότερα, χάρη στον Ελβετό ιστορικό Στέφαν Κέλερ, στου οποίου τις ενέργειες οφείλεται η ψήφιση το 2004 στην Ελβετία ενός νόμου για την άρση των ποινών που είχαν επιβληθεί σε ανθρώπους που είχαν βοηθήσει πρόσφυγες.
Όπως αναφέρει σήμερα ο Πάουλ Κέλερ, στόχος ήταν να διαδηλωθεί πως δεν ήταν παράνομοι εκείνοι που είχαν βοηθήσει στη φυγή τους πρόσφυγες, αλλά πως οι νόμοι που στέλνουν στον θάνατο ανθρώπους που βρίσκονται σε φυγή αντιβαίνουν σε κάθε μορφή δικαίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
