Τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ΕΕ θέλουν να δαπανήσουν 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα – και αυτό οδηγεί σε συγκρούσεις μεταξύ των δύο θεσμών που εδρεύουν στις Βρυξέλλες
Η σημερινή ανάλυση του Politico ξεκινά τονίζοντας ότι «Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδεικνύει τις ικανότητές της στην άμυνα. Το ΝΑΤΟ δεν είναι ευχαριστημένο».
Για χρόνια, τα δύο θεσμικά όργανα, EE και ΝΑΤΟ, που εδρεύουν στις Βρυξέλλες μόλις και μετά βίας επικοινωνούσαν όσον αφορά την άμυνα, εκτός από κάποια στρατιωτική συνεργασία σε περιοχές όπως τα Βαλκάνια – γιατί δεν χρειάστηκε να το κάνουν. Η άμυνα ήταν το πεδίο του ΝΑΤΟ (είναι μια στρατιωτική συμμαχία, τελικά), ενώ η ΕΕ ασχολήθηκε με το εμπόριο, τη γεωργία, την κλιματική αλλαγή και πράγματα όπως τα πρότυπα για τα τυριά κληρονομιάς.
Μια φράση δημοφιλής στους στρατιωτικούς κύκλους είναι η εξής: «Οι ΗΠΑ πολεμούν, τα Ηνωμένα Έθνη τροφοδοτούν, τα κονδύλια της ΕΕ», όπως αναφέρει το Politico.
Οι εκκλήσεις πληθαίνουν ώστε η επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές τον Ιούνιο και πιθανώς θα έχει επικεφαλής την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να αποκτήσει για πρώτη φορά Επίτροπο Άμυνας. Το πρόσωπο στη θέση αυτή θα είναι υπεύθυνο για τη διάθεση δισεκατομμυρίων ευρώ στην αμυντική βιομηχανία της Ευρώπης για να βοηθήσει στις ανάγκες του μπλοκ, καθώς και σε εκείνες της Ουκρανίας.
Με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία και την πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η ΕΕ θέλει τα μέλη της να αρχίσουν να σκέφτονται το δικό τους μέλλον όσον αφορά την άμυνα, στο οποίο δεν θα βασίζονται υπερβολικά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στο ΝΑΤΟ, όπου οι ΗΠΑ είναι το βασικό μέλος και το οποίο έχει απολαύσει επί δεκαετίες την υπεροχή του τρόπου με τον οποίο οι περισσότερες χώρες της ΕΕ συντονίζουν τις αμυντικές πολιτικές, ηχούν καμπάνες συναγερμού.
«Δεν είναι δυνατόν η ΕΕ και το ΝΑΤΟ να παρουσιάζουν στη Γερμανία, στη Δανία ή στην Πολωνία δύο αντικρουόμενους καταλόγους στόχων ή δυνατοτήτων», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στους δημοσιογράφους τον περασμένο μήνα.
Αυτήν ήταν μια «βαριά» δήλωση από τον συνήθως εξαιρετικά διπλωματικό Στόλτενμπεργκ, όπως σχολιάζει το άρθρο.
Μάχη για την εξουσία
Ο σκεπτικισμός του ΝΑΤΟ σχετικά με την ανάμειξη της ΕΕ στον τομέα της άμυνας είναι βαθύς.
«Οι ειδικοί της Συμμαχίας βλέπουν τα σχέδια της ΕΕ ως δυνητικό σφετερισμό εξουσιών που θεωρούνται από καιρό ιερά και απαραβίαστα για την 75χρονη συμμαχία και λένε ότι οι ρυθμιστικές παρορμήσεις του μπλοκ θα μπορούσαν να προκαλέσουν χάος στα σχέδια του ΝΑΤΟ», τονίζει το Politico.
Ο φόβος είναι επίσης ευρέως διαδεδομένος ότι η ΕΕ μπορεί να σχεδιάζει να θέσει τα δικά της πρότυπα πυρομαχικών, διαφορετικά από εκείνα της συμμαχίας, τα οποία ισχύουν εδώ και μισό αιώνα.
Σε επιστολή που έστειλε ο Στόλτενμπεργκ στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις 26 Ιανουαρίου, την οποία είδε το «Politico», προειδοποίησε λέγοντας τα εξής: «Ανησυχώ για την πιθανή επικάλυψη με τις υπάρχουσες δραστηριότητες του ΝΑΤΟ», προσθέτοντας: «Ειδικότερα, θα ανησυχούσα εάν η ΕΕ προχωρούσε στον καθορισμό προτύπων για τα πυρομαχικά».
Το ΝΑΤΟ είναι υπεύθυνο για τους τύπους και τα αποθέματα πυρομαχικών -πόσα πρέπει να διατηρούνται, ποιους τύπους πρέπει να διατηρούν- με κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητάς τους πέρα από τα σύνορα, έτσι ώστε, για παράδειγμα, μια γαλλική σφαίρα να μπορεί να βληθεί από μια γερμανική κάννη. Οι ανησυχίες ωστόσο είναι αμφίδρομες.
«Υπάρχει από την πλευρά της ΕΕ, όταν πρόκειται για θέματα άμυνας, ένα αίσθημα ότι είναι ο νεοεισερχόμενος και ο νεότερος εταίρος», δήλωσε η Camille Grand, πρώην βοηθός γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, η οποία είναι τώρα επικεφαλής του τομέα άμυνας στο think tank του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. Η ίδια πρόσθεσε ότι φαίνεται να υπάρχει «ένας μικρός φόβος από την πλευρά της ΕΕ ότι αν δώσουμε πάρα πολλά… αν αναγνωρίσουμε ότι το ΝΑΤΟ έχει την τεχνογνωσία… δεν θα έχουμε τη στρατηγική μας αυτονομία».
Αλλά ο Στόλτενμπεργκ έχει καταστήσει απολύτως σαφές ποιος θα θέσει τα πρότυπα για την άμυνα και την ασφάλεια – και δεν είναι η ΕΕ, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα.
