Νέο ρεκόρ κατέγραψε η μέση ημερήσια θερμοκρασία της επιφάνειας της Μεσογείου στα μέσα Αυγούστου, φτάνοντας τους 28,9 °C και ξεπερνώντας το ρεκόρ του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με ανακοίνωση του βασικού κέντρου θαλασσίων ερευνών της Ισπανίας.
Σύμφωνα με το climatebook.gr, οι υψηλότερες τιμές εντοπίζονται στις κεντρικές και ανατολικές περιοχές της λεκάνης της Μεσογείου. Η επιφανειακή θερμοκρασία της θάλασσας σε αυτές τις περιοχές κυμαίνεται από 29 °C έως 31 °C, με αποκλίσεις από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα που ξεπερνούν τοπικά τους 5 °C στην Αδριατική θάλασσα και τους 2-4 °C στα νοτιοανατολικά. Υψηλές θερμοκρασίες παρατηρούνται επίσης στο Ιόνιο Πέλαγος, όπου η θερμοκρασία φτάνει τοπικά και τους 29 °C.
Όπως αναφέρει ο διδάκτωρ Φυσικής Ωκεανογραφίας και κύριος ερευνητής του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), οι μελέτες που έχουν εκπονηθεί από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα καταδεικνύουν ότι στο τμήμα του Αιγαίου και στην περιοχή ανατολικά της Κρήτης, στη Λεβαντίνη, σημειώνεται άνοδος της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας περίπου 0,5 βαθμούς ανά δεκαετία. «Η μόνιμη και διαρκής άνοδος της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας είναι πιο έντονη στη Μεσόγειο, ιδιαίτερα στο ανατολικό της κομμάτι δηλαδή από το Ιόνιο και ανατολικά. Το σύστημα Λεβαντίνης και Αιγαίου φαίνεται ότι έχει άνοδο περίπου 0,4 με 0,5 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία στα χαμηλότερα στρώματα, αν και εκεί η άνοδος είναι πολύ μικρότερη».
Την ίδια στιγμή, οι θαλάσσιοι καύσωνες στη Μεσόγειο (Mediterranean Marine Heat Waves) εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά. Σύμφωνα με τον ίδιο ειδικό, πρόκειται για φαινόμενο σύντομης διάρκειας. Οι καύσωνες στην ατμόσφαιρα επηρεάζουν τα πρώτα περίπου 10 μέτρα της επιφάνειας της θάλασσας, αυξάνοντας τη θερμοκρασία της μέχρι 5 με 6 βαθμούς. «Όπως ακριβώς ο καύσωνας στην ατμόσφαιρα είναι ένα παροδικό φαινόμενο, έτσι και στη θάλασσα, δηλαδή η θερμοκρασία θα αυξηθεί και στη συνέχεια θα αρχίσει να μειώνεται για να επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα. Ωστόσο, οι θαλάσσιοι καύσωνες σημειώνονται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, κάτι που αποτελεί σοκ για το οικοσύστημα».
Ξενικά είδη από την Ερυθρά Θάλασσα εισβάλλουν στη Μεσόγειο
Μία από τις βασικές συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας της Μεσογείου είναι η είσοδος ξενικών ειδών από την Ερυθρά Θάλασσα, η οποία διαταράσσει και επηρεάζει ουσιαστικά όλο το οικοσύστημα. «Μέχρι πρότινος, τα είδη που ζούσαν στην Ερυθρά και με κάποιο τρόπο μεταφέρονταν στη Μεσόγειο δεν μπορούσαν να επιβιώσουν, καθώς το περιβάλλον ήταν πιο κρύο από το συνηθισμένο περιβάλλον στο οποίο έχουν προσαρμοστεί. Όμως, με την άνοδο της θερμοκρασίας τα τελευταία χρόνια, θαλάσσια είδη περνούν από την Ερυθρά στη Μεσόγειο και βρίσκουν περιβάλλον κατάλληλο για ανάπτυξη».
Το πιο κλασικό παράδειγμα είναι το λεοντόψαρο και ο λαγοκέφαλος, καθώς και ορισμένα είδη αχινών και ο σαρδελόγαυρος. Αν οι συνθήκες στη Μεσόγειο αρχίσουν να προσεγγίζουν αυτές της Ερυθράς, η οποία έχει θερμοκρασία που μπορεί να φτάσει έως τους 35 βαθμούς, τότε ό,τι ψάρι περνάει μέσω των πλοίων από το Σουέζ προς τη Μεσόγειο θα μπορεί να βρει κατάλληλο ενδιαίτημα για να ζήσει».
Η διαρκής άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να δυσκολέψει την οξυγόνωση των βαθιών νερών
Η διαρκής άνοδος της θερμοκρασίας επηρεάζει τα οικοσυστήματα και μπορεί να δυσκολέψει τη στρωμάτωση, δηλαδή την οξυγόνωση των βαθίων νερών. «Αυτό σημαίνει ότι δυσκολεύεται η μετακίνηση του νερού από πάνω προς τα κάτω, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στη μείωση του οξυγόνου», αναφέρει. Αν η μείωση είναι σημαντική, τότε θα υπάρξει πρόβλημα στους οικοτόπους, καθιστώντας αδύνατη τη ζωή στα βαθύτερα στρώματα. «Υπάρχει κίνδυνος τις επόμενες δεκαετίες, αν συνεχιστεί η άνοδος, αυτή η στρωμάτωση να γίνει πιο έντονη».
Παράλληλα με την αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας, παρατηρείται και αύξηση της αλατότητας του νερού, ενώ το φαινόμενο της ανόδου της στάθμης της θάλασσας επιτείνεται, αν και προς το παρόν δεν είναι ανησυχητικό. «Το πιο κρίσιμο είναι αυτό που συμβαίνει σε μεγάλη κλίμακα λόγω της κλιματικής αλλαγής, δηλαδή η άνοδος 0,5 βαθμούς ανά δεκαετία. Οι θαλάσσιοι καύσωνες είναι σημαντικοί αλλά αποτελούν επεισόδια μικρής χρονικής διάρκειας, παρά τις τοπικές τους επιπτώσεις».
