«Είναι σαφές ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, δεν προχώρησε σε σοβαρές αποκαλύψεις κατά τηn ομιλία του για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι», γράφει το Bloomberg και προσθέτει: ακόμη λιγότερο σαφής είναι ο λόγος που ο Ερντογάν αποφάσισε να μην τηρήσει την υπόσχεσή του να αποκαλύψει την «γυμνή αλήθεια» για τη δολοφονία και ειδικά όσα γνωρίζει για την ανάμειξη του Σαουδάραβα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Η απάντηση έγκειται στις τεταμένες σχέσεις της Τουρκίας τόσο με τη Σαουδική Αραβία, όσο και με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία δεν διαχειρίζεται μόνον τη μακροχρόνια αντιπαλότητα με τους Σαουδάραβες, αλλά και με την Ουάσινγκτον και σταθμίζει ως πού μπορεί να φτάσει χωρίς η κατάσταση να στραφεί εναντίον της. Η αντίδραση της Τουρκίας στη δολοφονία του Κασόγκι πρέπει να εξεταστεί, έχοντας υπόψη τις τριβές μεταξύ Άγκυρας και Ριάντ. Πρόσφατα ο Ερντογάν ενίσχυσε την αξίωσή του να ηγείται του μουσουλμανικού κόσμου, κάτι που η βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας ανέκαθεν θεωρεί εκ γενετής πολιτισμικό της δικαίωμα.
Οι Σαουδάραβες βλέπουν την Τουρκία ως επικεφαλής μιας εχθρικής περιφερειακής συμμαχίας Σουνιτών, που περιλαμβάνει το αντίπαλο Κατάρ και την ανταγωνιστική Μουσουλμανική Αδελφότητα. Για τους Σαουδάραβες, η στάση της Τουρκίας έναντι της δολοφονίας του Κασόγκι συνιστά πρόκληση. Ο δημοσιογράφος ετοίμαζε τη δημιουργία τηλεοπτικού σταθμού στην Τουρκία, μια σειρά ιστότοπων και μια πολιτική οργάνωση με έδρα τις ΗΠΑ, όλα αυτά για να προωθήσει τον ενεργότερο ρόλο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην υπόθεση της δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή.
Η δολοφονία ήταν η ευκαιρία της Τουρκίας να απαντήσει στην πρόκληση δυσφημώντας τον διάδοχο. Όμως, ο Eρντογάν υφίσταται περιορισμούς. Η άφιξη στην Τουρκία της επικεφαλής της CIA, Τζίνα Χάσπελ, σήκωσε τον πήχη για τον Ερντογάν. Είναι ξεκάθαρο ότι η Χάσπελ πήγε για να προειδοποιήσει τους Τούρκους να μην φθάσουν μέχρι του σημείου να προσπαθήσουν να αποκαθηλώσουν τον διάδοχο. Κάτι τέτοιο θα περιέπλεκε την ισορροπητική πολιτική των ΗΠΑ μεταξύ της υπεράσπισης των αμερικανικών αξιών και της διατήρησης των συμφερόντων τους στο βασίλειο.
Ο Ερντογάν, εξάλλου, χρειάζεται την αμερικανική συνεργασία για να εξασφαλίσει την οικονομική βοήθεια της Σαουδικής Αραβίας με αντάλλαγμα την απόκρυψη αποδείξεων για την ανάμειξη στην δολοφονία. Επίσης, χρειάζεται την αμερικανική βοήθεια, ώστε να αποφύγει τα αντίποινα των Σαουδαράβων για την ταπείνωση στην οποία τους υπέβαλε. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι ο Eρντογάν θέλει να προωθήσει τη διεθνή αποκατάστασή του. Υπό την διακυβέρνησή του, η Τουρκία έγινε διαβόητη για την πολιτική καταπίεση και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων διώξεων κατά δημοσιογράφων, όπως ο Κασόγκι. Η δολοφονία του προσφέρει στην τουρκική κυβέρνηση την ευκαιρία να προβληθεί ως υπεύθυνη.
Το αφήγημα του Eρντογάν προς το εσωτερικό και το εξωτερικό τον φέρει να είναι υπέρμαχος της τάξης και της νομιμότητας. Η δολοφονία του Κασόγκι αποτελεί μια έτοιμη ευκαιρία να προωθήσει αυτή την εικόνα και να ενθαρρύνει την αμερικανική κυβέρνηση να αποδεχθεί το αίτημά του να απολαμβάνει διεθνούς αποδοχής και να διαδραματίζει έναν υπεύθυνο περιφερειακό ρόλο. Η αυτοσυγκράτηση που επέδειξε ο Ερντογάν στην ομιλία του αποδεικνύει ότι κατανοεί την ανάγκη να μην πιέσει υπερβολικά τον διάδοχο για να μην θυσιάσει άλλους, σημαντικότερους στόχους. Αντίθετα, υποχωρώντας ελάχιστα αποτρέπει την πλήρη ρήξη με τη Σαουδική Αραβία, διατηρώντας τα οφέλη από την Ουάσινγκτον. Ταυτόχρονα, μπορεί να ελπίζει ότι θα φέρει σε δύσκολη θέση τη Σαουδική Αραβία και θα αποδυναμώσει τον διάδοχο τόσο, ώστε να αμβλύνει τον περιφερειακό ρόλο της χώρας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Bloomberg
