Το χωριό Μπόζεντσι, κοντά στο Γκάμπροβο, αποτελεί τον μοναδικό οικισμό στη Βουλγαρία που έχει διατηρήσει πλήρως την ατμόσφαιρα της Εθνικής Αναγέννησης του 19ου αιώνα. Φέτος, γιορτάζει την 60ή επέτειό του από τον χαρακτηρισμό του ως αρχιτεκτονικό ιστορικό καταφύγιο.
Η ιδιότητα του Μπόζεντσι ως χρονοκάψουλα προήλθε από μια ιδιόμορφη σύγκλιση ιστορικών περιστάσεων. Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, το χωριό άνθισε, λειτουργώντας ως πολυσύχναστο κέντρο χειροτεχνιών με 100 σπίτια και πληθυσμό 500 κατοίκων. Οι ντόπιοι έμποροι διακινούσαν τα εμπορεύματά τους σε διάφορες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της Ρωσίας, της Αυστροουγγαρίας και της Ιταλίας. Ωστόσο, μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από την οθωμανική κυριαρχία το 1878, πολλοί κάτοικοι μετακόμισαν μαζικά στο Γκάμπροβο, οδηγώντας στη στασιμότητα της πολιτιστικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης του οικισμού.
Σύμφωνα με το θρύλο, το Μπόζεντσι ιδρύθηκε το 1393 από τον βογιάρο Μπόζανα, ο οποίος κατέφυγε εκεί με την οικογένειά του κατά την πολιορκία της Τάρνοβο από τους Οθωμανούς. Οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε δασωμένη περιοχή στις βόρειες πλαγιές της οροσειράς του Αίμου, κοντά σε έναν μικρό ποταμό.
Η Κρατική Επιτροπή Κατασκευής και Αρχιτεκτονικής αναγνώρισε τη μοναδική ατμόσφαιρα του Μπόζεντσι και το χαρακτήρισε ως αρχιτεκτονικό ιστορικό καταφύγιο από τις 6 Σεπτεμβρίου 1964.
Στο Μπόζεντσι, οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν εξαιρετικά αρχιτεκτονικά ορόσημα της εποχής. Αρκετά σπίτια έχουν μετατραπεί σε μουσεία, όπως το Μουσείο Baba Rayna, ένα από τα παλαιότερα του χωριού, χτισμένο το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Το Μουσείο Dancho Popa, που χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα, ανήκε σε πλούσιο έμπορο μαλλιού και δέρματος και τώρα φιλοξενεί εθνογραφική έκθεση από τον 19ο αιώνα. Επίσης, το Mengemata και το The Old School, χτισμένο το 1870, χρησιμοποιούνται ως χώροι για προσωρινές εκθέσεις.
