Θα παραμείνει στον φιλοευρωπαϊκό δρόμο ή θα κάνει ένα άλμα στο κενό; Στη Ρουμανία ενδέχεται να εκλεγεί την Κυριακή ο πρώτος ακροδεξιός πρόεδρος, μια κρίσιμη επιλογή για το μέλλον αυτής της χώρας μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και γειτονικής της Ουκρανίας.
Πρόκειται για μια υπαρξιακή μάχη, εξηγεί η Έλενα Λασκόνι: μια αντιπαράθεση μεταξύ αυτών που θέλουν να διατηρήσουν τη νεαρή ρουμάνικη δημοκρατία, που γεννήθηκε από την επανάσταση του 1989, και αυτών που θέλουν να επιστρέψουμε στη ρωσική σφαίρα επιρροής. Αντιμέτωπη με τον εθνικιστή υποψήφιο Καλίν Γκεοργκέσκου, ο οποίος αιφνιδίασε τους πάντες κερδίζοντας την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, η κεντροδεξιά δήμαρχος Έλενα Λασκόνι, πρώην δημοσιογράφος, προσπαθεί να αλλάξει τις ισορροπίες, επιμένοντας στη σημασία των εκλογών και προσευχόμενη για τη δημοκρατία.
Η Ρουμανία ζει μια περίοδο αναταράξεων: μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ακολούθησε ανακαταμέτρηση των ψηφοδελτίων, δημιουργήθηκε φόβος για ακύρωση της ψηφοφορίας, διατυπώθηκαν κατηγορίες για ρωσική παρέμβαση στην εκλογική διαδικασία και γεννήθηκαν υποψίες για άνιση παρουσία των υποψήφιων από το TikTok, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που προτιμά ο Γκεοργκέσκου.
Αντιδρώντας στον αποχαρακτηρισμό εγγράφων που δείχνουν τον ρόλο της πλατφόρμας στην προεκλογική εκστρατεία του ακροδεξιού υποψήφιου, ο Σοσιαλιστής απερχόμενος πρωθυπουργός Μαρσέλ Τσολάκου ανακοίνωσε ότι στηρίζει την Λασκόνι, όπως έπραξαν και οι φιλελεύθεροι. Ωστόσο, αυτό ενδέχεται να μην αρκεί, καθώς οι δημοσκοπήσεις πριν από την ανακοίνωση αυτή εμφάνιζαν τη Λασκόνι στο 42%, έναντι 58% για τον Γκεοργκέσκου.
Ο Γκεοργκέσκου, τον οποίο οι επικριτές του κατηγορούν ότι είναι φιλορώσος, αποφεύγει να απαντά σε ερωτήσεις για την άποψή του για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, για τον οποίο έχει εκφράσει στο παρελθόν θαυμασμό. Εισηγείται επίσης μια κριτική στάση έναντι της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, διαβεβαιώνοντας ότι δεν επιθυμεί την αποχώρηση της Ρουμανίας από τους θεσμούς αυτούς αλλά επιδιώκει να επαναφέρει τη Ρουμανία στον παγκόσμιο χάρτη. Παράλληλα, είναι αντίθετος στην παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, αναφέροντας ότι εμπνέεται από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο φόβος στην Ευρώπη είναι ότι η Ρουμανία, χώρα στρατηγικής σημασίας μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, θα ενταχθεί στο μπλοκ της ευρωπαϊκής άκρας δεξιάς, υπονομεύοντας την ευρωπαϊκή ενότητα έναντι της Ρωσίας. Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών θεωρείται δημοψήφισμα για τη μελλοντική κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας Μάρτιου Γκινσέα.
Η Ρουμανία, που σήμερα είναι μια αξιόπιστη και προβλέψιμη χώρα για τη φιλελεύθερη Δύση, μπορεί να αλλάξει κατεύθυνση αν κερδίσει ο Γκεοργκέσκου, ευθυγραμμίζοντας τη χώρα με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που επιδιώκουν περιορισμό της υπερεθνικής επιρροής της ΕΕ.
Οι Βρυξέλλες παρακολουθούν στενά τις εκλογές, όπως και η γειτονική Μολδαβία, η ηγέτιδα της οποίας Μάγια Σάντου, που έχει ρουμάνικο διαβατήριο, έστειλε μήνυμα ζητώντας από τους Ρουμάνους να ψηφίσουν για μια ισχυρή, ευρωπαϊκή και ελεύθερη Ρουμανία.
Ο πρόεδρος της Ρουμανίας έχει κυρίως τιμητική θέση αλλά επηρεάζει την εξωτερική πολιτική και διαδραματίζει ρόλο στον σχηματισμό της κυβέρνησης, κάτι που, μετά τις βουλευτικές εκλογές, φαίνεται δύσκολο, καθώς κανένα κόμμα δεν κατάφερε να κερδίσει την πλειοψηφία. Το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα είναι η μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο, αλλά η άκρα δεξιά συγκέντρωσε το ένα τρίτο των ψήφων, κάτι πρωτοφανές για τη Ρουμανία μετά την πτώση του κομμουνισμού.
Σε κοινή ανακοίνωση τους, τέσσερα φιλοευρωπαϊκά κόμματα επεσήμαναν ότι συμφώνησαν να σχηματίσουν κυβέρνηση εθνικής ενότητας και ζήτησαν από τους πολίτες να απορρίψουν τον απομονωτισμό, τον εξτρεμισμό και τον λαϊκισμό.
