Οι μάχες στη Χοντέιντα της δυτικής Υεμένης, που σπαράσσεται εδώ και πέντε χρόνια από πόλεμο, έχουν περιοριστεί μετά τη σύναψη συμφωνίας για εκεχειρία στην στρατηγικής σημασίας πόλη η οποία υπεγράφη πριν ένα χρόνο υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, όμως η ειρήνη παραμένει μακριά.
Η κυβέρνηση της Υεμένης, με τη στήριξη στρατιωτικού συνασπισμού υπό τη Σαουδική Αραβία, και οι σιίτες αντάρτες Χούτι συμφώνησαν σε εκεχειρία στη Χοντέιντα στις 13 Δεκεμβρίου 2018.
Η συμφωνία αυτή προβλέπει τον έλεγχο από ουδέτερες δυνάμεις του λιμανιού της Χοντέιντα, από το οποίο εισέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών στην Υεμένη αλλά και η διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια που φτάνει στη χώρα.
Όμως η περιοχή, που εκτείνεται από το στενό του Μπαμπ αλ Μάντεμπ ως τη Χοντέιντα στην Ερυθρά Θάλασσα, ζει μια εύθραυστη ηρεμία μετά τη σύναψη της συμφωνίας, με τους κατοίκους να φοβούνται την επανέναρξη των εχθροπραξιών ανά πάσα στιγμή.
Οι Χούτι κατέλαβαν το 2014 ολόκληρες περιοχές της Υεμένης, ανάμεσά τους και την πρωτεύουσα Σανάα, αλλά και τη Χοντέιντα. Οι κυβερνητικές δυνάμεις προσπάθησαν να ανακαταλάβουν κάποια εδάφη μετά την επέμβαση στη χώρα το 2015 του υπό τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συνασπισμού.
Το ένα τέταρτο των θυμάτων
Αν και οι σφοδρές μάχες στη Χοντέιντα έχουν σταματήσει στην πόλη «έχουν καταγραφεί 799 θύματα μεταξύ των αμάχων μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ο μεγαλύτερος απολογισμός σε όλη τη χώρα», όπου τουλάχιστον 3.086 άμαχοι έχουν σκοτωθεί από τον Δεκέμβριο του 2018, κατήγγειλαν 15 ανθρωπιστικές οργανώσεις.
«Το ένα τέταρτο όλων των θυμάτων μεταξύ των αμάχων στην Υεμένη στη διάρκεια του 2019 καταγράφηκαν στην επαρχία της Χοντέιντα», υπογραμμίζουν σε κοινή τους ανακοίνωση η Oxfam, η Action Contre la Faim, οι Γιατροί του Κόσμου και το Νορβηγικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.
Σύμφωνα με διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, έχουν χάσει τη ζωή τους στην Υεμένη από το 2015 οπότε ξεκίνησε η επέμβαση του υπό το Ριάντ συνασπισμού.
Περίπου 3,3 εκατομμύρια είναι εκτοπισμένοι και 24,1 εκατομμύρια, δηλαδή περισσότερα από τα δύο τρίτα του πληθυσμού, έχουν ανάγκη ανθρωπιστική βοήθεια, αναφέρει ο ΟΗΕ ο οποίος τακτικά κάνει λόγο για τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο και καταγγέλλει τη διάπραξη «εγκλημάτων πολέμου» από όλες τις πλευρές.
«Λίγα πράγματα»
Στη Χοντέιντα ο ΟΗΕ χαιρέτισε τις προόδους επί του πεδίου και κυρίως τη δημιουργία τον Οκτώβριο κοινών θέσεων παρατήρησης από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, οι οποίες αλληλοκατηγορούνται για τη μη εφαρμογή της συμφωνίας του 2018.
Όμως ακόμη «δεν έχει υπάρξει απόσυρση των δυνάμεων από τη Χοντέιντα, βιώσιμη εκεχειρία, απελευθέρωση όλων των κρατούμενων», κατήγγειλε ο Άλι αλ Σαράρι σύμβουλος του πρωθυπουργού της Υεμένης.
Τον Μάιο ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι οι Χούτι απομακρύνθηκαν από το λιμάνι της Χοντέιντα και δύο άλλα κοντινά λιμάνια. Η κυβέρνηση της Υεμένης όμως εκτίμησε ότι δεν πρόκειται «για πραγματική απόσυρση», κατηγορώντας τους αντάρτες ότι παρέδωσαν τον έλεγχο στο λιμενικό που έχει ταχθεί στο πλευρό τους.
Οι δύο πλευρές έχουν επίσης να ανταλλάξουν 16.000 κρατούμενους στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2018. Ένα χρόνο αργότερα ο συνασπισμός έχει απελευθερώσει μέχρι σήμερα 135 μαχητές Χούτι και οι σιίτες αντάρτες 290 στρατιώτες.
«Πολύ λίγα πράγματα από τη συμφωνία έχουν εφαρμοστεί, ανάμεσά τους η δημιουργία κοινών θέσεων παρατήρησης», επέκρινε ο Χαμίντ Άσεμ αξιωματούχος των Χούτι.
