Οι νέοι άνθρωποι και η χρήση από αυτούς ναρκωτικών ουσιών -με προεξάρχουσα την κάνναβη- καθώς και η εμφάνιση -και ευρεία χρήση- νέων, συνθετικών, ψυχοδραστικών ουσιών (NPS) βρίσκονται στο επίκεντρο της φετινής ετήσιας έκθεσης της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών. Την έκθεση παρουσίασε σήμερα το ΚΕΘΕΑ και συγκεκριμένα ο πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ Χρήστος Λιάπης και ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Βασίλης Γκιτάκος.
Αναφερόμενος στην ανησυχητική, αυξανόμενη χρήση ναρκωτικών ουσιών από τους νέους, ο πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ Χρήστος Λιάπης, σημείωσε ότι πλέον ένας στους τέσσερις (23,1%) θανάτους από ναρκωτικά αφορά τις ηλικίες 15-19 ετών. Τα στοιχεία αφορούν το 2015, αλλά σύμφωνα με τις ενδείξεις το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί μεταξύ των νέων. Όπως σημείωσε ο κ. Λιάπης, οι έρευνες δείχνουν ότι όσο νωρίτερα αρχίζει η χρήση, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες χρήσης ουσιών στην ενήλικη ζωή. Επίσης, από τις έρευνες έχει διαπιστωθεί ότι της χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών προηγείται χρήση αλκοόλ και καπνού από παιδιά και εφήβους. Κατά συνέπεια, το κάπνισμα και η χρήση αλκοόλ σε μικρή ηλικία “ανοίγει το δρόμο” για ενδεχόμενη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών μελλοντικά. Ο κ. Λιάπης ενέμεινε, επίσης, στο ζήτημα των κοινωνικών αντιλήψεων, σημειώνοντας ότι η κοινωνική ανοχή κατανάλωσης αλκοόλ, καπνού και κάνναβης από την προεφηβική ηλικία δημιουργεί στα παιδιά και τους εφήβους την πεποίθηση “θετικής εικόνας για τις ουσίες και τη χρήση τους”, αν και είναι ευρέως γνωστοί οι κίνδυνοι.
Αναφερόμενος στο θέμα της πρόληψης, ο κ. Λιάπης σημείωσε ότι η ερευνητική τεκμηρίωση δείχνει την οικογένεια, το σχολείο και την κοινότητα ως δυνάμεις προστασίας και περιορισμού του κινδύνου. Οι τρεις αυτοί σημαντικοί παράγοντες στη ζωή των παιδιών κρατούν στα χέρια τους τη δυνατότητα εκπαίδευσης και υγιούς ψυχο-πνευματικής ανάπτυξης των παιδιών, ώστε αυτά να μην καταφεύγουν στη χρήση ουσιών ή στην υιοθέτηση, εν γένει, βλαπτικών συμπεριφορών. Συγχρόνως, οι επιστημονικές ενδείξεις επισημαίνουν ότι ακόμη και ο πειραματισμός με ουσίες συνιστά έκθεση σε δυνητικά επικίνδυνες συμπεριφορές και εντείνει τον κίνδυνο για ενδεχόμενες μεταγενέστερες διαταραχές.
Σε ό,τι αφορά τη γεωγραφική διασπορά του προβλήματος, ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Βασίλης Γκιτάκος ενημέρωσε ότι στην Ευρώπη βρίσκεται σε άνοδο η χρήση υψηλής καθαρότητας κοκαΐνης. Συγχρόνως, βρίσκεται σε άνοδο η ενέσιμη χρήση διεγερτικών -κοκαΐνη, αμφεταμίνες και συνθετικές καθινόνες. Στις ΗΠΑ οι θάνατοι από υπερβολική δόση οπιοειδών, και ειδικότερα συνθετικών οπιοειδών, συνεχώς αυξάνονται. Στην Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική η χρήση ουσιών, και ιδιαίτερα της κάνναβης, αυξάνεται σε όλες τις χώρες της περιοχής.
Στη Νότια Αμερική η παραγωγή, διακίνηση και χρήση ουσιών προκαλεί ανασφάλεια και βία. Στην περιοχή αυτή, περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή του κόσμου, οι ουσίες συνδέονται άμεσα με ανθρωποκτονίες και χρήση πυροβόλων όπλων. Για την Αφρική δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία. Όμως, πολλές χώρες αντιμετωπίζουν ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα λόγω της παρασκευής και χρήσης του συνθετικού οπιοειδούς τραμαδόλης και η διακίνηση κοκαΐνης πυροδοτεί όλο και μεγαλύτερη ανασφάλεια σε ορισμένες δυτικοαφρικανικές χώρες. Κύριο χαρακτηριστικό της Ασίας είναι η συνεχής επέκταση της παραγωγής, διακίνησης και χρήσης συνθετικών ναρκωτικών, ιδιαίτερα της μεθαμφεταμίνης. Το πρόβλημα στην Ωκεανία εντοπίζεται στην αυξανόμενη διακίνηση ουσιών μέσω των νησιών του Ειρηνικού.
Το Αφγανιστάν είναι η χώρα προέλευσης σχεδόν όλων των οπιούχων που κατασχέθηκαν σε Ευρώπη, Κεντρική Ασία και Αφρική και παραμένει στην πρωτοκαθεδρία της καλλιέργειας οπιούχας παπαρούνας. Αποτελεί, επίσης, μια από τις μεγαλύτερες πηγές ρητίνης της κάννναβης παγκοσμίως. Συγχρόνως, εντός της χώρας αυξάνεται συνεχώς η χρήση συνθετικών ναρκωτικών.
