«Μια στρατηγική στροφή» και «ένα πραγματικό ευρωπαϊκό πνεύμα»: αυτούς τους χαρακτηρισμούς απέδωσε ο πρόεδρος Μακρόν στο Βελιγράδι μετά την υπογραφή συμφωνίας για την αγορά 12 γαλλικών αεροσκαφών Rafale από τη Σερβία, η οποία μέχρι σήμερα ήταν εξοπλισμένη αποκλειστικά με μαχητικά αεροσκάφη MiG-29 ρωσικής τεχνολογίας.
«Για πρώτη φορά, θα έχουμε αεροσκάφη δυτικής κατασκευής και νομίζω πως είναι ένας καλός δρόμος», δήλωσε ο σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Μακρόν στις 29 Αυγούστου. «Τα Rafale είναι τα καλύτερα αεροπλάνα του κόσμου».
Η Σερβία είναι η όγδοη χώρα παγκοσμίως που αποκτά Rafale, ωστόσο είναι ο πιο ευαίσθητος πελάτης λόγω της ιστορικής της σχέσης με τη Ρωσία και της έντασης που χαρακτηρίζει τις σχέσεις της με τους γείτονές της, κυρίως το Κόσοβο. Σύμφωνα με τον Ερίκ Τραπιέ, γενικό διευθυντή της Dassault Aviation, οι Σέρβοι θα αποκτήσουν το πιο σύγχρονο μοντέλο που διαθέτουν σήμερα οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις. Παρόλα αυτά, αρνήθηκε να διευκρινίσει αν πρόκειται για το F3-R ή το F4.1. Η Σερβία θα μπορεί να εφοδιάσει τα Rafale της με πυραύλους MICA, ενώ η Γαλλία αρνήθηκε να της δώσει πρόσβαση στους Meteor, που είναι πιο σύγχρονοι πύραυλοι με μεγαλύτερη εμβέλεια.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας επιχείρησε να διασκεδάσει τους φόβους σχετικά με τη βιομηχανική κατασκοπεία από τη Ρωσία, χωρίς, ωστόσο, ούτε εκείνος ούτε ο Τραπιέ να διευκρινίσουν τα μέτρα που θα ληφθούν για να αποφευχθεί η διαρροή τεχνολογιών από το Βελιγράδι προς τη Μόσχα.
Με την πώληση των Rafale, η Γαλλία πιστεύει ότι μπορεί να απομακρύνει τη Σερβία από την επιρροή της Μόσχας. «Πρόκειται για μια βαθιά πολιτική αλλαγή για τη Σερβία, που θα τη φέρει πιο κοντά στη Δύση», εκτιμά ο Αλεξάνταρ Ράντιτς, ειδικός του Balkan Security Network σε θέματα εξοπλισμών. Ο Βούτσιτς δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι όταν ρωτάται γιατί δεν αγοράζει ρωσικά αεροσκάφη, απαντά ότι δεν έχει τρόπο να τα φέρει στη Σερβία.
Παρά το γεγονός ότι παρασημοφορήθηκε το 2019 από τον ίδιο τον Πούτιν, ο Βούτσιτς αναγκάστηκε να απομακρυνθεί από το Κρεμλίνο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Σερβία ψήφισε πολλά ψηφίσματα του ΟΗΕ που καταδικάζουν την εισβολή και επιτρέπει στα εργοστάσιά της να παράγουν πυρομαχικά για το Κίεβο. Σέρβοι στρατιώτες συμμετέχουν επίσης σε όλο και περισσότερες ασκήσεις του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, ο Βούτσιτς επιτρέπει στα ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης να επιδίδονται σε φιλορωσική προπαγάνδα και δεν προσπαθεί να πείσει την κοινή γνώμη ότι πρέπει να προχωρήσει σε ρήξη με τη Μόσχα. Αρνείται, επίσης, να συμμετάσχει στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Μόσχας. Ο πρόεδρος Μακρόν απέφυγε να επικρίνει αυτή τη στάση, αναφέροντας ότι η Σερβία δεν ανήκει στην ΕΕ και άρα ακολουθεί ανεξάρτητη πολιτική. Ξέχασε όμως να επισημάνει ότι η ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής της Σερβίας με την ευρωπαϊκή αποτελεί μέρος των κριτηρίων ένταξής της στην ΕΕ.
