Το «φρένο χρέους» ακούγεται πράγματι πολύ γερμανικό. Ο συνταγματικά κατοχυρωμένος κανόνας, ο οποίος περιορίζει το ύψος του κρατικού δανεισμού στο 0,35% του ΑΕΠ, φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με τη φήμη της Γερμανίας ως χώρας δημοσιονομικά προσεκτικής, γονιδιακά εχθρικής στη σπατάλη και ιδεολογικά αποφασισμένης να μην επιβαρύνει τις επόμενες γενιές με πρόσθετα χρέη. Αυτό το σκεπτικό ακολουθούσε το Βερολίνο και όλοι οι εταίροι του. Ωστόσο, τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Το «φρένο» εισήχθη το 2009 από την τότε καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ, κατά τη διάρκεια της «μεγάλης ύφεσης», μετά την διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση. Στόχος ήταν η αποκατάσταση του ελέγχου του χρέους που είχε εκτοξευθεί. Οι νομοθέτες θεωρούσαν ότι οι εξαιρέσεις σε ακραίες περιπτώσεις ήταν θεωρητικά απίθανες, μέχρι που ήρθε η πανδημία της Covid-19, η οποία καθιστούσε την άρση του περιορισμού αναπόφευκτη. Στη συνέχεια, με την εκδήλωση του πολέμου στην Ουκρανία και την αύξηση των τιμών ενέργειας, η ανάγκη για εξασφάλιση ενέργειας και ενίσχυση της άμυνας της Ουκρανίας απαιτούσε επιπλέον δανεισμό.
Η απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της 15ης Νοεμβρίου 2023 έκρινε αντισυνταγματικό τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό του 2021 λόγω παραβίασης του κανόνα για το «φρένο χρέους». Ως αποτέλεσμα, οι προϋπολογισμοί για το 2023 και το 2024 έπρεπε να αναδιαρθρωθούν και η Γερμανία εισήλθε στο 2024 χωρίς ψηφισμένο προϋπολογισμό.
Το «δημοσιονομικό κενό» στοιχειώνει την κυβέρνηση και οι απόψεις διίστανται: κάποιοι θεωρούν ότι το φρένο πρέπει να αρθεί, άλλοι ότι πρέπει να καταργηθεί, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι είναι ιερό αξίωμα. Παρατηρούν όμως όλοι την επείγουσα ανάγκη για επενδύσεις και αναρωτιούνται ποιο είναι προτιμότερο να βαρύνει τις επόμενες γενιές: το επιπλέον χρέος ή η υποδομή που καταρρέει.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός που περιλάμβανε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους (FDP) δεν βρήκε λύση στο αδιέξοδο. Οι πολιτικές διαφωνίες και η ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας προκαλούν αναταραχή. Ο Φρίντριχ Μερτς, ηγέτης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) και πιθανός καγκελάριος, επισημαίνει ότι η δημοσιονομική πειθαρχία είναι κομβικής σημασίας, αλλά και ότι ο κανόνας της πρέπει να εξεταστεί με ευελιξία.
Με τις διαρθρωτικές ανάγκες και τη δημοσιονομική λιτότητα σε πρώτο πλάνο, οι Γερμανοί πολιτικοί καλούνται να επαναστατήσουν και να βρουν πιο ευέλικτους δημοσιονομικούς κανόνες για να αντιμετωπίσουν τις σοβαρές οικονομικές προκλήσεις της χώρας.
