Τις τελευταίες μέρες το Σουδάν, η πρωτεύουσά του Χαρτούμ και όχι μόνο είναι στο επίκεντρο των εξελίξεων λόγω των μαχών που έχουν ξεσπάσει.
Οι συγκρούσεις είναι ανάμεσα στον τακτικό στρατό και μια παραστρατιωτική δύναμη που ονομάζεται Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης.
Πρόκειται για μια χώρα η οποία είναι από τις φτωχότερες στον κόσμο, αφού τα 46 εκατομμύρια ανθρώπων που ζουν εκεί, έχουν ετήσιο εισόδημα 750 $ (£606) το κεφάλι.
Ο πληθυσμός του Σουδάν είναι κατά κύριο λόγο μουσουλμάνοι και οι επίσημες γλώσσες της χώρας είναι τα αραβικά και τα αγγλικά.
Ποιος πολεμάει ποιον στο Σουδάν;
Από το πραξικόπημα που είχε γίνει το 2021, τα ηνία της χώρας τα έχει αναλάβει ένα συμβούλιο στρατηγών, με επικεφαλής τους δύο στρατιωτικούς οι οποίοι είναι στο κέντρο αυτής της διαμάχης.
Ο ένας είναι ο στρατηγός Abdel Fattah al – Burhan, επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων και πρόεδρος επί της ουσίας της χώρας, και ο άλλος ο αναπληρωτής του και αρχηγός των RSF, στρατηγός Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, ο οποίος είναι γνωστός ως Χεμένττι.
Οι δυο τους έχουν άκρως αντίθετες απόψεις για την κατεύθυνση στην οποία βαδίζει η χώρα, αλλά και για το ποια πρέπει να είναι η πολιτική διακυβέρνηση. Τα κυριότερα σημεία συγκρούσεων είναι τα σχέδια για τη συμπερίληψη των 100.000 RSF στον στρατό και ποιος θα ηγηθεί στη συνέχεια της νέας δύναμης.
Γιατί ξεκίνησαν τώρα οι μάχες στο Σουδάν;
Τα μέλη των RSF ανασυντάχθηκαν σε όλη τη χώρα, κάτι το οποίο ερμηνεύτηκε ως απειλή από το στρατό, κι έτσι άρχισαν να εκτυλίσσονται σκηνές πολέμου. Αρχικά υπήρχε η πεποίθηση ότι οι διαφωνίες θα λυθούν μέσα από τη διπλωματία, ωστόσο εν τέλει δεν κατέστη εφικτό κάτι τέτοιο.
Μέχρι τώρα δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από το ποιος πυροβόλησε πρώτος το πρωί του Σαββάτου, ωστόσο από τότε μέχρι σήμερα οι μάχες έχουν κλιμακωθεί σε διάφορες περιοχές της χώρας κι έχουν πεθάνει 100 πολίτες όπως αναφέρει σουδανικό συνδικάτο γιατρών.
Γιατί έχουν πιαστεί οι άμαχοι;
Ο κύριος λόγος της σύγκρουσης είναι ο έλεγχος των βασικών εγκαταστάσεων, αλλά πολλές μάχες δίνονται σε αστικές περιοχές και οι άμαχοι είναι εκούσια θύματα. Κανείς δε γνωρίζει που ακριβώς είναι οι βάσεις των RSF ωστόσο ενδέχεται να έχουν μετακινηθεί τα μαχητικά τους σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Η σουδανική αεροπορία έχει εξαπολύσει αεροπορικές επιδρομές στην πρωτεύουσα, μια πόλη άνω των έξι εκατομμυρίων κατοίκων, η οποία είναι πιθανό να έχει οδηγήσει σε απώλειες αμάχων. Προχθές οι δύο πλευρές έδωσαν τα χέρια στο να σταματήσουν για λίγο οι μάχες έτσι ώστε να μπορούν να απομακρυνθούν άνθρωποι.
Τι είναι οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης;
Η παραστρατιωτική οργάνωση RSF ιδρύθηκε το 2013 και προέρχεται από τη διαβόητη πολιτοφυλακή Janjaweed η οποία πολέμησε εναντίον των ανταρτών στο Νταρφούρ οι οποίοι κατηγορήθηκαν για εθνοκάθαρση.
Από τότε, ο στρατηγός Dagalo έχει δημιουργήσει μια ισχυρή δύναμη που έχει παρέμβει σε συγκρούσεις στην Υεμένη και τη Λιβύη. Έχει επίσης αναπτύξει οικονομικά συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου ορισμένων από τα ορυχεία χρυσού του Σουδάν.
Στο παρελθόν η RSF έχει βρεθεί στο στόχαστρο των κατηγοριών για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της σφαγής περισσότερων από 120 διαδηλωτών τον Ιούνιο του 2019.
Προηγήθηκε συμφωνία για να επιστρέψει η εξουσία στους άμαχους
Η συγκεκριμένη μάχη αποτελεί την τελευταία σε περιόδους έντασης που ακολούθησαν την ανατροπή του προέδρου Omar al – Bahsir πριν από τέσσερα χρόνια. Οι πολίτες διαδήλωναν συνεχώς ζητώντας να ολοκληρωθεί η διακυβέρνησή του η οποία διήρκησε σχεδόν τρία χρόνια, κι έτσι ο στρατός έκανε πραξικόπημα για να τον ξεφορτωθεί.
Οι πολίτες όμως δε σταμάτησαν την εκστρατεία με σκοπό να επιστρέψει η δημοκρατική εξουσία. Στη συνέχεια ιδρύθηκε μια κοινή στρατιωτική – πολιτική κυβέρνηση, η οποία όμως ανατράπηκε με άλλο πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 2021, όταν ανέλαβε ο στρατηγός Burham.
Από τότε μέχρι σήμερα ο ανταγωνισμός ανάμεσα στο στρατηγό Burham και το στρατηγό Dagalo έχει μεγαλώσει κατά πολύ.
Το Δεκέμβριο του 2022 έγινε μια συμφωνία για να επανέλθει η εξουσία στα χέρια των αμάχων, ωστόσο οι λεπτομέρειες δεν μπόρεσαν να οριστικοποιηθούν ποτέ.
Τι θέλουν οι δύο πλευρές;
Ο στρατηγός Dagalo εξέφρασε την άποψη ότι το πραξικόπημα που έγινε πριν από δύο χρόνια δεν ήταν σωστό, και επιχείρησε να δείξει ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι δυνάμεις RSF είναι στο πλευρό του λαού, απέναντι από τις ελίτ του Χαρτούμ.
Μπορεί να υπάρχει προς το πρόσωπό του ένα κύμα υποστήριξης, ωστόσο πολλοί δε μπορούν να πιστέψουν αυτό το μήνυμα.
Ο στρατηγός Burhan έχει διαμηνύσει ότι ο στρατός θα φύγει από την εξουσία μόνο αν υπάρξει μια νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση, παραμερίζοντας περαιτέρω τους πολιτικούς εκπροσώπους που αναμένεται να είναι μέρος μιας συμφωνίας κατανομής της εξουσίας.
Υπάρχουν όμως υποψίες ότι τόσο οι στρατιωτικοί όσο και οι υποστηρικτές τους ανησυχούν για το τι μπορεί να συμβεί με τον πλούτο και την επιρροή τους εάν απομακρυνθούν από τις ισχυρές θέσεις τους.
Η στάση των άλλων χωρών
Τις τελευταίες μέρες κυριαρχεί το συναίσθημα του φόβου ότι οι μάχες θα μπορούσαν να καταστρέψουν τη χώρα και να δημιουργήσουν μεγαλύτερη πολιτική αναταραχή. Ορισμένοι διπλωμάτες οι οποίοι έχουν κάνει μεγάλη προσπάθεια να επιστρέψει η χώρα στην πολιτική διακυβέρνηση, επιχειρούν με κάθε τρόπο να φέρουν σε επαφή τους δύο στρατηγούς έτσι ώστε να μιλήσουν και να ολοκληρωθεί ο εμφύλιος.
Έχει γίνει συμφωνία ενός περιφερειακού μπλοκ να βρεθούν στο Χαρτούμ τρεις πρόεδροι, από την Κένυα, το Νότιο Σουδάν και το Τζιμπουτί, ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσει να συμβεί αυτό λόγω του ότι δεν υπάρχει κάποιο αεροπλάνο που να πετά μέσα ή έξω από τη χώρα τη δεδομένη χρονική στιγμή λόγω της κατάστασης.
Σύσσωμη η ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ έχουν ζητήσει να σταματήσουν τα πυρά και να αρχίσουν οι συνομιλίες για να δοθεί ένα τέλος στην κρίση.
*Με πληροφορίες από BBC
Δείτε επίσης: Σουδάν: Συνεχίζεται ο εμφύλιος – Πάνω από 180 οι νεκροί, 1.800 τραυματίες
