«Υπάρχει ένα έθιμο φιλοξενίας στο Κατάρ που μπορεί να διολισθήσει σε ένα φαινόμενο συμπαιγνίας όταν φτάσει στο αποκορύφωμά του», επισημαίνει ο Nabil Ennasri. «Στην παράδοση των χωρών του Κόλπου, έχετε καθήκον να τιμήσετε τον οικοδεσπότη σας, να του δώσετε την καλύτερη θέση, να τον ανταμείψετε με κάποιο δώρο».
Η «διπλωματία της Rolex» είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα από το Κατάρ, λέει ο ερευνητής Marko Halonen από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι.
Ξαφνικά τα πλοκάμια του μικρού αλλά πλούσιου Κατάρ είναι παντού: πρώτα στις αποφάσεις της διεθνούς ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας Fifa και τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Την Παρασκευή, η βελγική αστυνομία συνέλαβε τουλάχιστον πέντε άτομα που είναι ύποπτα για ευρεία υπόθεση διαφθοράς που σχετίζεται με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μια συγκεκριμένη χώρα του Περσικού Κόλπου. Σε βάρος των τεσσάρων συλληφθέντων σχηματίστηκαν κατηγορίες.
Αν και οι αρχές δεν κατονόμασαν ευθέως τη «συγκεκριμένη χώρα του Κόλπου», σύμφωνα με όλα τα μέσα ενημέρωσης, αυτή είναι το Κατάρ.
Η συλληφθείσα αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύα Καϊλή επαίνεσε έντονα το Κατάρ δημόσια και επέμενε στην ταχεία απελευθέρωση της βίζας για το Κατάρ, παρά το γεγονός ότι η άθλια κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Κατάρ είναι έντονη, ειδικά τους τελευταίους μήνες λόγω του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Τι προσπαθεί πραγματικά να κάνει το Κατάρ;
Πρόκειται για τη «διπλωματία Rolex» που βασίζεται σε δωροδοκίες και χάρες, κάτι που από μόνο του δεν είναι κάτι καινούργιο, λέει ένας ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι Marko Halonen.
«Αυτό το είδος της στάσης quid pro quo είναι ευρέως διαδεδομένο και τυπικό. Το Κατάρ έχει κατηγορηθεί για αυτό το είδος δραστηριότητας εδώ και δεκαετίες», λέει ο Halonen.
Ο Halonen έχει σπουδάσει το Κατάρ για μεγάλο χρονικό διάστημα και έζησε στη χώρα το 2019–2020. Έχει επίσης συγγράψει ένα βιβλίο για το Κατάρ και τους γείτονες του Περσικού Κόλπου. Το Κατάρ φέρεται να έχει εμπλακεί στη διπλωματία της Rolex περισσότερο ή λιγότερο έντονα από τη δεκαετία του ’90, λέει.
Η επιχείρηση βασίζεται εν μέρει σε μια ξένη αντίληψη της δημοκρατίας. Στις χώρες του Περσικού Κόλπου, η δημοκρατία θεωρείται ότι λειτουργεί όταν εκπληρώνεται η βούληση της πλειοψηφίας ή του ισχυρότερου – όχι όταν επιδιώκεται το κοινό συμφέρον όλων, εξηγεί ο Halonen.
«Πιστεύουν ότι είναι εντάξει να ασκούν πίεση σε ένα κόμμα στην εξουσία, και όταν οι ίδιοι είναι στην εξουσία, μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν».
Το Κατάρ θέλει να προωθήσει, προς το παρόν τουλάχιστον, το εμπόριο φυσικού αερίου με τις χώρες της ΕΕ και την ελεύθερη visa για τους πολίτες του στις χώρες της ΕΕ. Εκτός από τα οικονομικά οφέλη, ο λόγος πίσω από τις πιεστικές προσπάθειες επιρροής είναι η ανάγκη ενός μικρού κράτους να γίνει γνωστό στον κόσμο, λέει ο Halonen. Μια χώρα περίπου στο μέγεθος της Uusimaa έχει παρασυρθεί σε διαμάχες με τις περισσότερες από τις γειτονικές της χώρες.
«Βρίσκονται σε επικίνδυνη θέση. Είναι σημαντικό για μια μικρή χώρα να δείξει ότι είναι ανεξάρτητη και έχει τη θέση της στον κόσμο».
Σύμφωνα με τον Halonen, η μέθοδος λειτουργίας του συγκεκριμένου κράτους δεν είναι νέα ή πρωτότυπη. Το νέο είναι ότι το Κατάρ βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο λόγω του παγκόσμιου πρωταθλήματος ποδοσφαίρου.
«Το Κατάρ έχει δεχτεί πολλές αποδοκιμασίες γιατί φαίνεται ότι οι αγώνες έχουν “αγοραστεί”. Ταυτόχρονα τίθεται το ερώτημα τι άλλο έχει αγοραστεί;».
Χωρίς τους αγώνες ποδοσφαίρου οι δημοσιογράφοι δύσκολα θα μπορούσαν να τραβήξουν τόση προσοχή στο Κατάρ
Ο Halonen πιστεύει ότι είναι καλό που το πρόβλημα της διαφθοράς έρχεται στο προσκήνιο, αλλά προειδοποιεί να μην επικεντρωθεί υπερβολική προσοχή μόνο στο Κατάρ. Αν και η χώρα είναι πλούσια για το μέγεθός της, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της είναι μικρότερο από αυτό της Φινλανδίας. Τελικά, το Κατάρ είναι επομένως ένας μικρός παίκτης σε σύγκριση με τους γείτονές του, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να εκτρέψουν κάθε αρνητική προσοχή στο Κατάρ.
«Πρέπει να θυμάστε ότι το Κατάρ έχει ανταγωνιστές με επιρροή όπως η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα, που ασκούν και οι ίδιοι την ίδια επιρροή, αλλά ακόμη περισσότερο. Είναι προς το συμφέρον τους το Κατάρ να χτυπηθεί τώρα στο λαιμό».
Μεταξύ άλλων, ένα μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Heidi Hautala δήλωσε νωρίτερα στο HS ότι απόπειρες επιρροής όπως αυτή που ερευνάται είναι γνωστές εδώ και καιρό.
«Πολλές ξένες δυνάμεις προσπαθούν να επηρεάσουν τις θέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να αναζητήσουν μέλη του κοινοβουλίου με επιρροή που εκτίθενται στο μήνυμα των αυταρχικών κρατών», είπε ο Χαουτάλα.
Ο Halonen πιστεύει επίσης ότι εάν το θέμα διερευνηθεί πραγματικά τώρα, θα αποκαλυφθούν περισσότερες παρανομίες κάτω από την επιφάνεια.
«Δυστυχώς, αν ακολουθείτε τη διεθνή πολιτική και οικονομική ζωή, είναι γεμάτη καταστάσεις όπου βρίσκεστε σε μια γκρίζα ζώνη».
Ο Χαλόνεν ελπίζει ότι η διερεύνηση της υπόθεσης διαφθοράς μπορεί να διεξαχθεί ανεξάρτητα και ότι η συζήτηση θα επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει και άλλες χώρες που χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους.
Η έρευνα μπορεί να έχει σωτήρια αποτέλεσμα, αλλά αυτό κανείς δεν το προδικάζει ακόμη.
Μέχρι τώρα, το Κατάρ ήθελε να οικοδομήσει καλές εμπορικές σχέσεις με την Ευρώπη και ως εκ τούτου ήταν έτοιμο να κάνει αλλαγές, για παράδειγμα, στις συνθήκες εργασίας, λέει ο Halonen.
«Ο κόσμος είναι απέραντος και τελικά, δεν υπάρχουν πολλές χώρες που μοιράζονται την κατανόησή μας για τις ελεύθερες αξίες».
Με πληροφορίες από observatorial.com
Δείτε επίσης: QatarGate: Ξεκινά και στην Ελλάδα έρευνα για δωροληψία και ξέπλυμα μαύρου χρήματος από την Εύα Καϊλή
