Το έτος 1540 ήταν το θερμότερο της Κεντρικής Ευρώπης τα τελευταία 1000 χρόνια. Μια άνευ προηγουμένου ξηρασία διάρκειας έντεκα μηνών είχε ως συνέπεια ένα εκατομμύριο θανάτους και τεράστιες καταστροφές σύμφωνα με Ελβετούς κλιματολόγους.
Το φετινό καλοκαίρι παρουσιάζει χαρακτηριστικά που το θυμίζουν, υποστηρίζει μάλιστα ένας εξ αυτών, ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Βέρνης Κρίστιαν Πφίστερ.
«Το 1540 η ζέστη και η ξηρασία διήρκεσαν από τον Φεβρουάριο έως το τέλος του έτους. Επί έντεκα μήνες δεν έβρεξε σχεδόν καθόλου σε εκτεταμένες περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης. Ολόκληρο το καλοκαίρι δεν καταγράφηκε ούτε μια βροχόπτωση. Τον Ιούλιο, με θερμοκρασίες πάνω από 40 ° C, κάηκαν τα δάση από τη Γαλλία μέχρι την Πολωνία. Πυκνός καπνός απλώθηκε πάνω από την ευρωπαϊκή ήπειρο και σκέπαζε το φως του ήλιου. Περισσότερες κοινότητες, από οποιαδήποτε άλλη εποχή της περασμένης χιλιετίας, καταστράφηκαν από τις φλόγες σε καιρό ειρήνης. Τα μικρά ποτάμια ξεράθηκαν εντελώς και τα μεγαλύτερα μετατράπηκαν σε ρυάκια. Ήδη, από τον Μάιο το νερό τελείωνε, τα πηγάδια και οι πηγές στέρεψαν. Λόγω της ξηρασίας οι άνθρωποι αναζητούσαν απελπισμένα πόσιμο νερό. Εκτιμάται ότι ένα εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν, οι περισσότεροι από δυσεντερία. Πολλά κατοικίδια ζώα πέθαναν από την πείνα, τη δίψα και τη ζέστη. Τα βοοειδή αναγκαστικά σφαγιάζονταν. Οι ποτάμιες μεταφορές σταμάτησαν. Οι άνθρωποι λιμοκτονούσαν. Αλεύρι δεν υπήρχε γιατί οι περισσότεροι μύλοι έπαψαν να λειτουργούν. Αυτό σημαίνει ότι υπήρξε ενεργειακή κατάρρευση».
Έτσι έχει περιγράψει την ξηρασία του 1540 ο Κρίστιαν Πφίστερ, διαπρεπής Ελβετός ιστορικός του περιβάλλοντος και του κλίματος, σε συνεντεύξεις του στο δημόσιο γερμανικό ραδιόφωνο (DLF) και την έγκυρη εφημερίδα της Ζυρίχης “Neue Zuericher Zeitung” (ΝΖΖ).
Η πρόσφατη έκδοση του βιβλίου «Το κλίμα και η κοινωνία στην Ευρώπη τα τελευταία 1000 χρόνια», το οποίο συνέγραψε με τον -επίσης διακεκριμένο Ελβετό κλιματολόγο- Χάιντς Βάνερ και η φετινή ξηρασία στην Κεντρική Ευρώπη έφεραν ξανά στην επικαιρότητα την καταστροφή του 1540. Οι δύο καθηγητές του πανεπιστημίου της Βέρνης ταυτοποίησαν 18 ακραία καλοκαίρια των τελευταίων χιλίων ετών και διαπίστωσαν ότι η χειρότερη ξηρασία ήταν αυτή του 1540. Το φετινό καλοκαίρι θα μπορούσε όμως να καταταγεί και αυτό στην ίδια την κατηγορία: «Λόγω της εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας ξηρασίας, το καλοκαίρι του 2022 παρουσιάζει χαρακτηριστικά που θυμίζουν την ξηρασία του1540», είπε πρόσφατα ο Πφίστερ στο ραδιόφωνο της Στουτγκάρδης (SWR).
Οι διαπιστώσεις των δύο συγγραφέων συμπίπτουν με παλαιότερη έρευνα -ειδικά για το έτος 1540- που διεξήγαγαν 32 επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων από όλη την Ευρώπη υπό τον διευθυντή του Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής του ίδιου πανεπιστημίου Όλιβερ Βέτερ και η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Climate Change” το 2014.
Αντανακλά άραγε το παρελθόν το μέλλον μας; O Πφίστερ το περιέγραψε πάντως στο SWR με μελανά χρώματα: «Εάν η καταστροφή επαναλαμβανόταν, τα ζώα θα πέθαιναν και σήμερα, η ναυσιπλοϊα στον Ρήνο θα σταματούσε εντελώς, οι σιδηροδρομικές γραμμές θα λύγιζαν, το νερό θα στέρευε, η παροχή ενέργειας θα κατέρρεε με ανάλογες συνέπειες. Μία τόσο μεγάλη ξηρασία όπως του 1540 θα συμβεί ξανά αργά ή γρήγορα, ειδικά σε έναν όλο και πιο ζεστό κόσμο συνολικά. Υπάρχουν αρκετά χρήσιμες ενδείξεις για τον αυξανόμενο κίνδυνο ακραία θερμών καλοκαιριών. Οι συνέπειες θα ήταν πιθανώς μοιραίες ακόμα και για χώρες, οι οποίες διαθέτουν υψηλή τεχνολογία. Κανείς δεν είναι προετοιμασμένος για ένα τέτοιο σενάριο τρόμου. Τουλάχιστον, οι αρχές θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες για κάτι τέτοιο, ώστε τα πράγματα να μην πάνε όπως πήγαν με τον Covid 19».
«Επανειλημμένα προσπάθησα να προειδοποιήσω για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Οι αρμόδιοι όμως απλώς χαμογέλασαν στην προειδοποίησή μου για ένα νέο 1540», έχει πει ο Πφίστερ στο γερμανικό επιστημονικό περιοδικό Spektrum. Να όμως που η πρόβλεψή του και όλων των συναδέλφων του που συνυπογράφουν την παλαιότερη μελέτη, επαληθεύεται φέτος, έστω εν μέρει και γίνεται επίκαιρη και πάλι στην Κεντρική Ευρώπη…..
Δείτε επίσης: Σάια ΛαΜπέφ: Είχα σκεφτεί να αυτοκτονήσω, είχα ένα όπλο στο τραπέζι
