Τρόφιμα για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως αυτή της πανδημίας ή φυσικών καταστροφών φτάνουν στη χώρα μας, για πρώτη φορά, τον Δεκέμβριο. Πρόκειται για το emergency food, όπως το αποκαλούν οι Αμερικανοί. Στις Ηνωμένες Πολιτείες τα προϊόντα αυτά είναι ευρέως γνωστά αφού οι ακραίες καιρικές συνθήκες επιβάλλουν στους πολίτες, ειδικά των απομακρυσμένων περιοχών, να είναι καλά προετοιμασμένοι. Για την ώρα μάλιστα οι βασικοί προμηθευτές της παγκόσμιας αγοράς δεν σταματούν να παράγουν αφού τα αποθέματά τους έχουν εξαντληθεί.
«Είναι μια μεγάλη βιομηχανία τροφίμων που ανθεί στην Αμερική κατά κύριο λόγο. Στην Ευρώπη υπάρχουν δυο-τρεις εταιρείες και πρόκειται για προϊόντα που αφορούν την επιβίωση σε πολύ δύσκολες συνθήκες» λέει στο Αθηναϊκό – Πρακτορείο Ειδήσεων ο εμπορικός αντιπρόσωπος μιας από τις μεγαλύτερες γερμανικές εταιρείες στον κλάδο, Γιώργος Θεοδώρου. «Είναι τρόφιμα ειδικής επεξεργασίας που το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι αποθηκεύονται εύκολα σε κανονικές συνθήκες και κυρίως έχουν πάρα πολύ μεγάλη διάρκεια λήξης. Δηλαδή κάποια από αυτά λήγουν 25 χρόνια μετά», προσθέτει ο εισαγωγέας που τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια δραστηριοποιείται στον χώρο της ανδρικής ένδυσης.
«Την περίοδο της καραντίνας, λόγω της κατάστασης, μου ήρθε η ιδέα. Στην Ελλάδα υπάρχει πληθώρα αγροτικών προϊόντων στα οποία τα περισσότερα σπίτια έχουν πρόσβαση και η εφοδιαστική αλυσίδα γενικά λειτουργεί καλά. Βλέπουμε όμως, ότι μετά από όλα αυτά στην κουλτούρα του Έλληνα μπαίνει η λογική του: λαμβάνω τα μέτρα μου», περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Θεοδώρου.
Στην Ευρώπη, οι εταιρείες που παράγουν αυτού του είδους τα τρόφιμα εδρεύουν στην Γερμανία και την Αγγλία ενώ η Ελβετία ασχολείται κυρίως με τη διατήρηση αποθεμάτων νερού προς πώληση, για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
«Είναι ακριβώς όπως πρέπει να έχεις ασφάλεια υγείας, συνταξιοδοτικές εισφορές ή πυροσβεστήρα» αναφέρει η γερμανική εταιρεία παρασκευής τροφίμων στην ιστοσελίδα της και συνεχίζει:
«Πολλοί άνθρωποι θεωρούν πως δεν χρειάζονται ασφάλεια υγείας όταν είναι υγιείς, δεν χρειάζονται κάποιο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα όταν είναι νέοι και δεν χρειάζονται σύστημα πυρόσβεσης όταν δεν υπάρχει φωτιά. Εάν ποτέ δεν είχες φωτιά στο ίδιο σου το σπίτι, τότε δεν μπορείς να γνωρίζεις το μέγεθος της σημασίας να έχεις έναν ανιχνευτή φωτιάς ή το πιο απλό σύστημα πυρόσβεσης».
Στην ιστοσελίδα του Ομοσπονδιακού Γραφείου Πολιτικής Προστασίας της Γερμανίας (BBK), υπάρχουν συστάσεις τα νοικοκυριά να έχουν επάρκεια τροφίμων για τουλάχιστον δυο εβδομάδες και συγκεκριμένα, προϊόντα που μπορούν να διατηρηθούν εκτός ψυγείου.
Μεγάλες περιοχές σε όλη την Ευρώπη έχουν επηρεαστεί από διακοπές ρεύματος τα τελευταία χρόνια. Το αποτέλεσμα ήταν οι φούρνοι να μην μπορούν να λειτουργήσουν, πολλά προϊόντα που βρίσκονταν στη συντήρηση να χαλάσουν και τα σούπερ μάρκετ να έχουν ξεπουλήσει μέσα σε 48 ώρες ό,τι είχαν στα ράφια.
Η επιδείνωση του καιρού, οι απεργίες και οι διακοπές ρεύματος είναι μερικοί καθημερινοί λόγοι οι οποίοι μπορούν να περιορίσουν τον καθέναν από την πρόσβαση στην εφοδιαστική αλυσίδα. Οι πλημμύρες στην περιφέρεια της Φρανκφούρτης, τον Ιούνιο του 2013 απομόνωσαν ολόκληρες περιοχές και χιλιάδες άνθρωποι επηρεάστηκαν. Το ίδιο συνέβη στην Αυστρία και την Τσεχία.
Έναν χρόνο πριν η Υπηρεσία Πολιτικών Έκτακτης Ανάγκης (MSB) της Σουηδίας έστειλε προς τους πολίτες ενημερωτική μπροσούρα προκειμένου να είναι προετοιμασμένοι σε περιπτώσεις κρίσεων όπως: φωτιές, καταιγίδες, κυβερνοεπιθέσεις και στρατιωτικές συγκρούσεις.
Σε έρευνα που ακολούθησε το 63% είπε πως η ενημέρωση τους έκανε να σκεφτούν περισσότερο το πώς θα χειρίζονταν μια τέτοιου είδους κοινωνική κρίση. Νέοι ηλικίας 18 εως 34 ετών και πολίτες άνω των 65 χρόνων ήταν οι δυο κατηγορίες που είχαν αρχίσει να σκέφτονται περισσότερο ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
«Είναι καλό να βλέπουμε ότι το ενημερωτικό φυλλάδιο έκανε τέτοια εντύπωση σε τόσο πολύ κόσμο και ειδικά στους νέους ανθρώπους», είχε δηλώσει ο γενικός διευθυντής της Σουηδικής Υπηρεσίας Πολιτικών Έκτακτης Ανάγκης, Dan Eliasson.
Οι πρακτικές αυτές εκ μέρους των αρμόδιων υπηρεσιών και φυσικά η πανδημία Covid-19 κάνουν τις εταιρείες παραγωγής τροφίμων έκτακτης ανάγκης να παράγουν διαρκώς και να δίνουν μεγάλη προσοχή στην ποιότητα των προϊόντων. Η ποιότητα των πρώτων υλών, η επεξεργασία και η προετοιμασία του φαγητού, όπως και το υλικό των συσκευασιών καθορίζουν αν το προϊόν θα κρατήσει για δυο, πέντε, δέκα, δεκαπέντε ή εικοσιπέντε χρόνια.
Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα χωρίζονται σε κατηγορίες. Η κατάταξη τους στην εκάστοτε κατηγορία εξαρτάται από τη θερμοκρασία και τη διάρκεια της παστερίωσης. Όσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία και μεγαλύτερη η διάρκεια, τόσο περισσότεροι μικροοργανισμοί και βακτήρια σκοτώνονται. Το ποσοστό θανάτωσης αποτυπώνεται στο F-Value, μονάδα μέτρησης της παστερίωσης. Όσο μεγαλύτερο είναι το F-Value τόσο περισσότερο καιρό μπορεί να διατηρηθεί ακέραιο το προϊόν.
Οι κονσέρβες που αγοράζουμε στο σούπερ μάρκετ είναι πάντα πλήρως ή μερικώς διατηρημένες. Οι παρασκευαστές αυτών των προϊόντων προτείνουν το φαγητό να έχει καταναλωθεί μέσα σε έξι με εικοσιτέσσερις μήνες, αφού το F- value είναι συνήθως χαμηλό. Όσο ανεβαίνει το F- value ανεβαίνει και το κόστος της παραγωγής αφού χρειάζεται περισσότερη ώρα και μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας.
Τα προϊόντα μπορούν να καταναλωθούν χωρίς κίνδυνο και πολύ αργότερα από την ημερομηνία λήξης, αναφέρουν οι παρασκευαστές του emergency food. Η ημερομηνία που αναφέρεται στη συσκευασία δεν αποτελεί ένδειξη πως το φαγητό θα έχει χαλάσει, αλλά, κυρίως ορίζει το σημείο μέχρι το οποίο δεν θα έχει χάσει την ποιότητα και τη γεύση του.
Ενδεικτικό της παμπάλαιης πρακτικής της αποθήκευσης τροφίμων για έκτακτες ανάγκες είναι δημοσίευμα της γερμανικής welt τον Ιούλιο του 2002, σύμφωνα με το οποίο ένας άνδρας 84 ετών βρήκε στο γκαράζ του κιβώτιο με είκοσι κονσέρβες ψωμί, από τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αρμόδια αρχή εποπτείας τροφίμων της πόλης Ζίγκεν εξέτασε το ψωμί και το χαρακτήρισε ως «ακόμα βρώσιμο».
Οι σύγχρονες τεχνολογίες επιτρέπουν πλέον γεύματα προσαρμοσμένα στις προτιμήσεις του καθενός. Οι εταιρείες παρέχουν δηλαδή από συσκευασμένα πρωινά με μπισκότα και τηγανίτες, μέχρι μακαρόνια με κιμά και πακέτα για vegetarian και vegan. Σύμφωνα με τους παρασκευαστές, οι μερίδες περιλαμβάνουν, όλες τις θερμίδες και τις βιταμίνες που χρειάζεται ένας άνθρωπος ανάλογα με τα κιλά του. Η τιμή του πακέτου για έναν ενήλικα, με όλα τα γεύματα μιας εβδομάδας (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) είναι τα 150 ευρώ. Τα πακέτα ποικίλουν και έχουν διαμορφωθεί για τις ανάγκες κάθε οικογένειας.
Μαρία Παππά
