της Françoise Fressoz (*)
Ποιος θυμάται ακόμη τα λόγια του νεότερου προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας στις 15 Μαϊου του 2017; «Οι Γάλλοι επέλεξαν την ελπίδα και το πνεύμα της νίκης», είχε δηλώσει ο 39χρονος τότε Εμανουέλ Μακρόν κατά την ορκωμοσία του ως προέδρου. Ολη η εκστρατεία του πρώην υπουργού Οικονομίας του Φρανσουά Ολάντ είχε ενταχθεί σε ένα πλαίσιο ανανέωσης, ρήξης με τον παλιό κόσμο και ανοίγματος μιας νέας σελίδας απέναντι σε ένα Εθνικό Μέτωπο που κατηγορούνταν ότι καλλιεργούσε τον φόβο και το μίσος.
Τριάμιση χρόνια αργότερα, η θητεία του Μακρόν έχει προσλάβει έναν τραγικό χαρακτήρα. Το αφήγημα έχει σημαδευτεί από μια σειρά κρίσεων. Κρίση κοινωνική, μέσα από το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων». Κρίση υγειονομική, λόγω της επιδημίας της Covid-19. Κρίση τρομοκρατική, μετά τον αποκεφαλισμό ενός καθηγητή που είχε δείξει στους μαθητές του τα σκίτσα του προφήτη Μωάμεθ. Η ένταση στο πρόσωπο και τα λόγια του γάλλου προέδρου, που έσπευσε στον τόπο της δολοφονίας για να δηλώσει πως «δεν θα περάσουν», έδειχνε το μέγεθος του σοκ.
Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας που βλέπει τη θητεία του να σημαδεύεται από τραγικά γεγονότα. Η θητεία του Φρανσουά Ολάντ είχε σημαδευτεί από τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo και το Μπατακλάν. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις συνέβαλαν στη διάσπαση της Αριστεράς, που δεν μπορούσε να δεχθεί ένας πρόεδρος που προήλθε από τις τάξεις της να προτείνει ως απάντηση στην τρομοκρατία την αφαίρεση της υπηκοότητας. «Το να είσαι πρόεδρος της Γαλλίας σημαίνει να φορτώνεσαι τη δυστυχία του έθνους», έγραψε ο Ολάντ στο βιβλίο του «Τα μαθήματα της εξουσίας».
Στον λόγο που εκφώνησε για τον αυτονομισμό πριν από δεκαπέντε ημέρες, ο Μακρόν κατήγγειλε κατηγορηματικά τον «ριζοσπαστικό ισλαμισμό», χωρίς να αποκρύψει τις ευθύνες του πολιτικού συστήματος για την κατασκευή των γκέτο. Τότε, η υποδοχή εκείνου του λόγου ήταν μάλλον θετική. Σήμερα, η Δεξιά και ο Εθνικός Συναγερμός κατηγορούν τον πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι εμφανίζεται υπερβολικά ήπιος απέναντι στην τρομοκρατική απειλή. Ενάμιση χρόνο πριν από τις προεδρικές εκλογές, αυτή η επίθεση ήταν αναμενόμενη. Και θα ήταν πολύ πιο επικίνδυνη αν ο πρόεδρος είχε μείνει χωρίς δόγμα.
Από το τέλος του καλοκαιριού, οι ανησυχίες για την ασφάλεια αυξάνονταν σε μια χώρα που δοκιμαζόταν στη σειρά από την καραντίνα, την αποκλιμάκωση, την απαγόρευση κυκλοφορίας και την τρομοκρατία. Η Δεξιά δεν διστάζει να ανεβάσει τους τόνους για το θέμα της τρομοκρατίας, πρώτον επειδή δεν έχει άλλο θέμα για να επιτεθεί, δεύτερον επειδή βρίσκεται σε ζωτικό ανταγωνισμό με τον Εθνικό Συναγερμό σε αυτό το πεδίο.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στρέφουν την προεδρία του Μακρόν προς τα δεξιά. Ο γάλλος πρόεδρος θέλει όμως να διατηρήσει την ενότητα της χώρας, σε μια στιγμή που η διπλή τρομοκρατική και υγειονομική κρίση επιβάλλει νέους περιορισμούς στον πληθυσμό. Αυτή τη στιγμή δεν είναι καν βέβαιο αν η επόμενη εκλογική αναμέτρηση – περιφερειακές και νομαρχιακές εκλογές του Μαρτίου του 2021 – θα πραγματοποιηθεί την προγραμματισμένη ημερομηνία.
Ο Μακρόν εξελέγη με την υπόσχεση για «καλύτερες ημέρες». Αλλά η πραγματικότητα αποδείχθηκε διαφορετική. Πριν από λίγες ημέρες παραδέχθηκε σε έναν στενό κύκλο ότι πρέπει να βρει τον τρόπο να συσπειρώσει το έθνος γύρω από τις έννοιες της αλληλεγγύης και της ανθεκτικότητας. «Πρέπει να ξαναμάθουμε να είμαστε ένα ενωμένο έθνος, έχω ανάγκη από τον καθένα από εσάς», είπε στους τηλεθεατές στις 14 Οκτωβρίου. Για να αντέξει όμως η χώρα στις δοκιμασίες, θα χρειαστεί κάτι παραπάνω από μια έκκληση.
(*) Η Φρανσουάζ Φρεσόζ είναι αρθρογράφος της Monde
(Πηγή: Le Monde)
ΜΜΗ
