ΝΑΙ
του Andres Malamud (*)
Πραξικόπημα είναι η αντισυνταγματική διακοπή της θητείας ενός ηγέτη από ένα άλλο κρατικό όργανο. Στην περίπτωση της Βολιβίας, τα τρία αυτά στοιχεία είναι παρόντα. Η θητεία του προέδρου της χώρας διεκόπη, η διαδικασία ήταν αντισυνταγματική (δεν υπήρξε αποπομπή από το κοινοβούλιο, αλλά εξαναγκασμός σε παραίτηση) και οι ένοπλες δυνάμεις ήταν εκείνες που καθόρισαν την έκβαση των γεγονότων. Ένα πραξικόπημα δεν οδηγεί αναγκαστικά σε αλλαγή καθεστώτος. Δεν έχουν όλα τα πραξικοπήματα την ίδια ιδεολογία: άλλα είναι αριστερά και άλλα δεξιά. Ούτε οι ερμηνείες είναι ομοιογενείς: υπάρχουν πραξικοπήματα που τυγχάνουν οικουμενικής αποδοκιμασίας, όπως εκείνο που έκανε ο Πινοσέτ το 1973, και άλλα που επιδοκιμάζονται, όπως η λεγόμενη Επανάσταση των Γαρυφάλων που έδωσε τέλος στη δικτατορία της Πορτογαλίας. Το μέγεθος της βίας και το είδος του καθεστώτος που ακολουθεί καθορίζουν το πώς θα χαρακτηριστεί ένα πραξικόπημα. Στην περίπτωση της Βολιβίας, μόνο η διαχείριση των διαμαρτυριών και η ταχεία αποκατάσταση της δημοκρατίας θα διαλύσουν τους φόβους ότι η Λατινική Αμερική επιστρέφει σε σκοτεινές εποχές.
(*) O Aντρές Μαλαμούντ είναι ερευνητής του Ινστιτούτου Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Λισαβώνας.
ΟΧΙ
της Cecilia Salazar (*)
Από τις 20 Οκτωβρίου, ο λαός της Βολιβίας έχει βυθιστεί στην αβεβαιότητα λόγω της πορείας που έλαβε η εκλογική διαδικασία. Μεγάλο μέρος αυτής της αβεβαιότητας αποδίδεται στη συστηματική προσπάθεια της κυβέρνησης να ελέγξει τους θεσμούς. Μετά τις καταγγελίες για νοθεία, και την έκθεση του Οργανισμού Αμερικανικών κρατών που επιβεβαίωνε αυτές τις καταγγελίες, ο πληθυσμός κινητοποιήθηκε με ειρηνικό τρόπο. Στη συνέχεια υπήρξε αναταραχή, καθώς και μια ανταρσία στους κόλπους της αστυνομίας που θεωρήθηκε από τον πληθυσμό ένδειξη αλληλεγγύης στο αίτημα να γίνει σεβαστή η ψήφος. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αυτό πραξικόπημα. Ομάδες που οργανώθηκαν από το MAS (Κίνημα για τον Σοσιαλισμό, με πρόεδρο τον Εβο Μοράλες) πυρπόλησαν στη συνέχεια κατοικίες, κυρίως στην πρωτεύουσα Λα Πας, για να δείξουν στον υπόλοιπο κόσμο ότι η Βολιβία είναι διχασμένη και ότι ο Μοράλες πρέπει να επιστρέψει για να αποκατασταθεί η ειρήνη.
(*) Η Σεσίλια Σαλασάρ είναι ερευνήτρια στο Universidad Mayor του Σαν Αντρές, στη Βολιβία.
(Πηγή: El País)
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Ιδέες και Απόψεις» του ΑΠΕ- ΜΠΕ δημοσιεύονται αυτούσια και απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων και όχι του πρακτορείου.
