Ιδιαίτερα καυστικός και επικριτικός εμφανίζεται ο γερμανικός τύπος προς την Τουρκία και την απόφαση της να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί μετά και την πρώτη προσευχή της Παρασκευής, την οποία μάλιστα τη χαρακτηρίζουν ως «απόφαση μιας ευρύτερη πολιτικής».
«Η Αγία Σοφία ως σύμβολο μιας καταστροφικής πορείας» είναι ο τίτλος αιχμηρού σχολίου στην Rheinische Post που σημειώνει:
«Η όλο και πιο ακραία απεμπόληση δυτικών αξιών, όπως εκφράζεται τώρα με τη θρησκευτική “κατάκτηση” της Αγίας Σοφίας, συμπίπτει χρονικά με την επικίνδυνη στρατιωτική πρόκληση που υφίσταται η Ελλάδα από τουρκικά πολεμικά πλοία, αλλά και την ιδιαίτερα προβληματική τουρκική δράση σε Συρία και Λιβύη. Σε όλα αυτά τα παραδείγματα ο Ερντογάν υποδαυλίζει θρησκευτικά και εθνικιστικά συναισθήματα προκειμένου να διασφαλίσει την προσωπική του κυριαρχία αλλά και τον περιφερειακό ηγεμονικό ρόλο που επιδιώκει. Στην πραγματικότητα με τον τρόπο αυτό διχάζει την κοινωνία του και μειώνει την επιρροή του στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
»Γι’ αυτό και η απάντηση της Δύσης δεν θα πρέπει να είναι αντίστοιχες δικές της πράξεις μισαλλοδοξίας και διχασμού. Το ζητούμενο θα πρέπει να είναι να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο οι δυνάμεις της τουρκικής ανεκτικότητας για την μετά Ερντογάν εποχή».
Αντίθετος ο σκοπός του Ερντογάν με αυτόν του Κεμάλ
Ιδιαίτερα δηκτικό και το σχόλιο της Münchner Merkur υπό τον τίτλο «Η κακόβουλη προσευχή του Ερντογάν στην Αγία Σοφία».
«Η απόφαση μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε μουσείο το 1934 από τον Ατατούρκ ήταν εκείνη που είχε φέρει την Τουρκία και πάλι πιο κοντά στη Δύση. H δήθεν ευσεβής προσευχή του Ερντογάν στην Αγία Σοφία είχε τον ακριβώς αντίθετο σκοπό: η εκ νέου μετατροπή της σε τζαμί συνιστά την – και υπό συμβολικές επευφημίες πλέον – ρήξη της Τουρκίας με την Ευρώπη και τις αξίες του Διαφωτισμού και της σύγχρονης εποχής.
»Πρόκειται για την κορύφωση της ισλαμιστικής του ατζέντας, την οποία και παρά τις πάμπολλες προειδοποιήσεις, δεν ήθελαν να συνειδητοποιήσουν οι Ευρωπαίοι και ειδικά οι Γερμανοί. Ο Ερντογάν δεν θέλει να συνεχίσει την παράδοση του υποστηρικτή του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους και φιλοδυτικού ιδρυτή της Τουρκίας Ατατούρκ, αλλά αντιθέτως του σουλτάνου Μωάμεθ τον Πορθητή. Γι΄ αυτό και εξόπλισε τη χώρα, ώστε να γίνει μια επεκτακτική στρατιωτική δύναμη με θρησκευτικό-αυταρχικό χαρακτήρα στο εσωτερικό και επιθετικό προς τα έξω. Σε Ιράκ, Συρία και Λιβύη ο Ερντογάν διεξάγει ήδη τρεις πολέμους. Σύντομα ο διψασμένος για φυσικό αέριο σουλτάνος θα μπορούσε να πυροδοτήσει τον επόμενο στο ελληνικό Αιγαίο.
»Kαι πώς αντιδρά η απορροφημένη στον εαυτό της και τις συνέπειες του κορωνοϊού Ευρώπη στην όλο και πιο ανεξέλεγκτη επιθετικότητα του Ερντογάν; Με ευγενικές προειδοποιήσεις και ταξιδιωτικές οδηγίες για τουρίστες. Η ΕΕ θα πρέπει να βρει σύντομα πιο σκληρή γλώσσα έναντι του αυταρχικού ηγέτη του Βοσπόρου. Όσο πιο μικρόψυχη η ευρωπαϊκή διπλωματία, τόσο περισσότερο θάρρος θα παίρνει ο Ερντογάν για να δοκιμάζει τις αμυντικές αντοχές της Ευρώπης. Και αυτή τη φορά δεν θα αρκεστεί στο να στείλει απλώς πρόσφυγες προς τα ευρωπαϊκά σύνορα».
