Έχουν περάσει 44 χρόνια από τότε που η ανθρωπότητα έφερε δείγματα από το φεγγάρι. Η τελευταία φορά ήταν το 1976 από τη σοβιετική αποστολή Luna 24 (170 γραμμάρια), ενώ είχαν προηγηθεί οι Αμερικανοί με τις αποστολές «Απόλλων» της NASA. Τώρα, η Κίνα μόλις εκτόξευσε το ρομποτικό σκάφος Chang’e 5 με στόχο να φέρει στη Γη ξανά σεληνιακά δείγματα και να γίνει έτσι η τρίτη χώρα που επιτυγχάνει κάτι τέτοιο μετά τη Ρωσία/ΕΣΣΔ και τις ΗΠΑ.
Η εκτόξευση με τον μεγαλύτερο κινεζικό πύραυλο Long March 5 έγινε το βράδυ της Δευτέρας (λίγο πριν τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας) από το διαστημικό κέντρο Γουεντσάνγκ στην επαρχία Χαϊνάν, όπως ανακοίνωσε η κινεζική διαστημική υπηρεσία (CNSA). Αν όλα πάνε καλά, το βάρους 8.200 κιλών σκάφος θα φέρει τα δείγματα στη Γη στα μέσα Δεκεμβρίου.
To Chang’e προγραμματίζεται να τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη στις 28 Νοεμβρίου και μετά θα στείλει στο φεγγάρι δύο διαστημοσυσκευές, μία στατική για να συλλέξει τα δείγματα και μία για να τα ανεβάσει στο σκάφος. Η λήψη των δειγμάτων θα γίνει από μια περιοχή στην τεράστια ηφαιστειακή πεδιάδα Oceanus Procellarum (Ωκεανός των Καταιγίδων), η οποία εν μέρει είχε εξερευνηθεί από προηγούμενες αποστολές.
Θα επιδιωχθεί η συλλογή δείγματος βάρους δύο κιλών από βάθος έως δύο μέτρων με τη βοήθεια ειδικού τρυπανιού. Η εργασία αυτή θα διαρκέσει το πολύ μία σεληνιακή μέρα, δεδομένου ότι η διαστημοσυσκευή θα τροφοδοτείται με ηλιακή ενέργεια και δεν θα μπορεί να λειτουργήσει, όταν πέσει η νύχτα στη Σελήνη.
Το σημείο λήψης των δειγμάτων, με την ονομασία Mons Rumker, εκτιμάται ότι έχει πετρώματα ηλικίας «μόνο» 1,2 δισεκατομμυρίων ετών. Τα βάρους συνολικά 382 κιλών σεληνιακά δείγματα που είχαν φέρει οι αποστολές «Απόλλων» της NASA μεταξύ 1969-1972 ήtαν πολύ παλαιότερα.
Μετά τη συλλογή των δειγμάτων, αυτά θα εναποτεθούν στο όχημα ανόδου που θα τα μεταφέρει στο Chang’e 5, το οποίο θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το δορυφόρο της Γης. Το σεληνιακό υλικό θα μπει σε μια κάψουλα επιστροφής και θα σταλεί στη Γη, όπου αναμένεται να φθάσει στις 16 ή 17 Δεκεμβρίου, κάπου στην Εσωτερική Μογγολία.
Πρόκειται για την πρώτη – ιδιαίτερα απαιτητική και πολύπλοκη- κινεζική προσπάθεια μεταφοράς σεληνιακού δείγματος στη Γη και την πιο φιλόδοξη των ρομποτικών αποστολών Chang’e (είναι το κινεζικό όνομα της αρχαίας θεάς του φεγγαριού), οι οποίες ξεκίνησαν το 2007. Η πιο διάσημη έως τώρα ήταν η Chang’e 4 που τον Ιανουάριο του 2019 προσεληνώθηκε στη «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού – μία παγκόσμια πρωτιά.
Φέτος τον Ιούλιο η Κίνα εκτόξευσε μια άλλη ρομποτική αποστολή με προορισμό τον ‘Αρη, ενώ σχεδιάζει ένα μόνιμο επανδρωμένο τροχιακό σεληνιακό σταθμό γύρω στο 2022. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, έχουν θέσει ως στόχο να στείλουν ξανά αστροναύτες στη Σελήνη το 2024 με το νέο πρόγραμμα «’Αρτεμις».
Παύλος Δρακόπουλος
