Πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, η Μάγια Σάντου ήταν η πρόεδρος μιας μικρής μετασοβιετικής δημοκρατίας. Σήμερα, η Μολδαβή πολιτικός αποτελεί μια ευρωπαϊκή προσωπικότητα πρώτης γραμμής, ενισχυμένη από τη νίκη της στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Διαβάστε επίσης: Επανεξελέγη Πρόεδρος της Μολδαβίας η φιλοευρωπαία Μάγια Σάντου
Η 52χρονη υποψήφια εξελέγη με το 55% των ψήφων απέναντι σε έναν αντίπαλο υποστηριγμένο από τους φιλορώσους, τον Αλεξάντρ Στογιανόγκλο, ξεπερνώντας το κρύο ντους της 20ης Οκτωβρίου, όταν το «ναι» στο δημοψήφισμα για την ΕΕ κέρδισε με πολύ μικρή διαφορά.
«Θέλω να ξέρετε ότι άκουσα όλες τις φωνές, περιλαμβανομένων των επικριτικών», δήλωσε στην ομιλία της νίκης της, υποσχόμενη να είναι πρόεδρος «όλων» σε μια πολύ διαιρεμένη χώρα.
Από το 2020, η Μάγια Σάντου είναι η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει τα υψηλότερα καθήκοντα στην Μολδαβία, μια χώρα που βρίσκεται μεταξύ του ΝΑΤΟ και της ρωσικής σφαίρας επιρροής. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, προσπαθούσε να βελτιώσει τις σχέσεις με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, εξομαλύνοντας παράλληλα τις σχέσεις της με τη Δύση.
Αφού η γειτονική Ουκρανία βρίσκεται υπό την απειλή του Κρεμλίνου, η Σάντου τονίζει ότι τα 2,6 εκατομμύρια των Μολδαβών πρέπει να ενταχθούν το συντομότερο στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Η προσωπικότητά της και το ντροπαλό χαμόγελό της έρχονται σε αντίθεση με το κουράγιο και την «αποφασιστικότητα» της, να υπερασπιστεί μια «ξεκάθαρη πορεία» για τη χώρα της, εν μέσω των ρωσικών επεμβάσεων.
Γεννημένη επί Σοβιετικής Ένωσης στο χωριό Ρισιπένι, αναλαμβάνει τον ρόλο της πολιτικής παρακολουθώντας την ανεξαρτησία της χώρας της το 1991. Με πτυχίο στη διαχείριση και τις διεθνείς σχέσεις, ξεκινά τη σταδιοδρομία της στο υπουργείο Οικονομίας, αλλά απογοητευμένη από τη διαφθορά της χώρας της, φεύγει για να εργαστεί στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Στη συνέχεια, το 2012, δέχεται «μια αναπάντεχη προσφορά» να αναλάβει το υπουργείο Παιδείας, έχοντας μειώσει τα έσοδά της σημαντικά. «Δεν προέβλεπα να γίνω πολιτικός», δήλωσε το 2022 σε ομιλία της στο Χάρβαρντ, προσθέτοντας ότι δεν θέλει να ζει σε μια χώρα που διευθύνεται από διεφθαρμένα άτομα.
Αντιμετωπίζοντας πολλές «δυσκολίες» και «ομιλίες μίσους», έμαθε την «ανθεκτικότητα» και δεν κάνει πίσω. Εισάγει κάμερες επιτήρησης στις εξετάσεις, μειώνοντας το ποσοστό επιτυχίας στις εισαγωγικές στα πανεπιστήμια και στέλνει ένα μήνυμα: δεν μπορείς πια να πληρώνεις για πτυχίο.
Στην εξουσία, η Σάντου συνειδητοποιεί ότι μέσα σε ένα σύστημα που πάσχει από ολιγαρχία πρέπει να δημιουργήσει τον δικό της χώρο. Το 2016 ιδρύει το Κόμμα της Δράσης και της Αλληλεγγύης (PAS) και, παρά την αρχική ήττα, εκλέγεται στο κοινοβούλιο, αναλαμβάνοντας αργότερα την πρωθυπουργία.
Μετά από ένα σκάνδαλο διαφθοράς, κερδίζει τις προεδρικές εκλογές το 2020 με 57,7% των ψήφων. Αισθάνεται ότι υποτιμήθηκε από τους αντιπάλους της και αποφασίζει να κυνηγήσει τη διαφθορά, προχωρώντας σε μεταρρυθμίσεις, αν και η διαδικασία παραμένει ανολοκλήρωτη στον τομέα της δικαιοσύνης.
Με την έναρξη των επιθέσεων στην Ουκρανία, η Μάγια Σάντου διακόπτει τις σχέσεις με τη Μόσχα, υποδέχεται πρόσφυγες και επιδιώκει την ένταξη της Μολδαβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Ιούνιο του 2023, προσκαλεί 46 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων σε σύνοδο κορυφής, κάτι πρωτοφανές για τη χώρα της. Ένα χρόνο αργότερα, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ αρχίζουν επισήμως.
Η Σάντου, που μιλάει καλά ρουμανικά, αγγλικά και ρώσικα, απολαμβάνει τον «σεβασμό και την αναγνώριση» των δυτικών ηγετών. «Αντιπροσωπεύει μια μεγάλη ευκαιρία για τη Μολδαβία», λέει ο Αρμάν Γκόζου, ρουμάνος ιστορικός, σημειώνοντας ότι είναι η πρώτη ηγέτιδα της χώρας με τέτοιο διεθνές κύρος.
