Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μόνος στρατηγικός «παίκτης» στα Βαλκάνια που έχει ρόλο, τόνισε ο πρώην πρόεδρος της τριμερούς προεδρίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης
Μλάντεν Ίβανιτς (Mladen Ivanic), μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων στο περιθώριο του 2ου Thessaloniki Regional Forum, που έχει φέτος ως θέμα: «Πλανήτης Βαλκάνια: Το μέλλον μας σε σταυροδρόμι;» (Planet Balkans: Our future at a crossroad?».
«Δεν βλέπω μέλλον για τα Βαλκάνια χωρίς την ΕΕ. Δεν βλέπω καμιά άλλη πραγματική εναλλακτική γι’ αυτό κι αυτή η αργή προσέγγιση της Ευρώπης στα Δυτικά Βαλκάνια είναι -κατά την άποψη μου – πρόβλημα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ίβανιτς, ο οποίος διετέλεσε μέλος της συλλογικής προεδρίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης την περίοδο 2014-2018.
«Η περιοχή δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την ΕΕ», σημείωσε ο κ. Ίβανιτς εξηγώντας πως υπάρχουν κάποιοι άλλοι παίκτες, αλλά η περιοχή δεν είναι προτεραιότητα γι αυτούς. «Δεν θεωρώ, για παράδειγμα, πως υπάρχει μια κάποια σημαντική στρατηγική από την πλευρά της Ρωσίας σε ό,τι αφορά την περιοχή. Νομίζω ότι είναι περισσότερο προσανατολισμένη στη γειτονιά της. Η Κίνα επίσης δεν παίζει έναν πραγματικό ρόλο. Οικονομικά, ναι, αυτό είναι πολύ εμφανές αλλά νομίζω ότι θέλουν να χρησιμοποιήσουν αυτή την περιοχή ως πύλη εισόδου για την υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν βλέπω, ωστόσο, κάποια μακροπρόθεσμη στρατηγική από την πλευρά τους. Οι ΗΠΑ αποχωρούν βασικά από παντού έχοντας ως αρχή το “America First” (Πρώτα η Αμερική). Έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, όταν κάτι μπορεί να συνδεθεί με την ασφάλεια. Επομένως η ΕΕ είναι ο μόνος παίκτης που έχει ρόλο στην περιοχή».
Ωστόσο, όπως υποστήριξε, η ΕΕ είναι πολύ προσεκτική με τη νέα διεύρυνση και στην πραγματικά, σ΄αυτό το στάδιο «δεν θέλει να έχει νέα μέλη», κάτι που έγινε καταφανές με το τελευταίο παράδειγμα σε ό,τι αφορά την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία.
Ο κ. Ίβανιτς εξήρε επίσης τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή χαρακτηρίζοντας τον πολύ σημαντικό. «Ήταν πολύ καλό που το ’90 η Ελλάδα είχε μια πολύ σημαντική παρουσία στην περιοχή. Αισθανθήκαμε την “απουσία” της την περίοδο της κρίσης και είμαι πολύ χαρούμενος που βλέπω ότι η Ελλάδα αναλαμβάνει και πάλι σιγά σιγά ενεργό ρόλο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Είκοσι πέντε χρόνια μετά τον πόλεμο δεν υπάρχει εμπιστοσύνη»
Φέτος συμπληρώνονται 25 χρόνια από το τέλος του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη αλλά το βασικό πρόβλημα στη χώρα, όπως τόνισε ο κ. Ίβανιτς, παραμένει «η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των διαφορετικών κοινοτήτων».
«Η Βοσνία παραμένει μια κοινωνία με πολλά εσωτερικά προβλήματα. Το βασικό πρόβλημα είναι αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης και πάντα όταν έρχεται κάποιο ζήτημα στο τραπέζι, υπάρχουν διαφωνίες. Αυτές οι διαφωνίες δεν είναι συνήθως πολύ σημαντικές αλλά είναι ο καλύτερος τρόπος για την επανεκλογή κάποιου καθώς εάν είσαι σκληρός και ακολουθείς λαϊκιστικές πρακτικές μπορείς να επανεκλεγείς. Δεν νομίζω ότι το βασικό πρόβλημα είναι η δομή της χώρας και η δύσκολη σύνθεση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Αυτό μπορεί να επιλυθεί. Εάν υπάρχει πολιτική βούληση από την πλευρά της πολιτικής ελίτ, αυτό είναι εφικτό. Αλλά εάν δεν υπάρχει πολιτική βούληση μπορείς πάντα να δημιουργείς προβλήματα».
Ο κ. Ίβανιτς δεν περιμένει, όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, καμιά σημαντική πολιτική αλλαγή στη χώρα του την επόμενη τριετία. «Θα υπάρξει στασιμότητα. Δεν αναμένω μεγάλα προβλήματα αλλά στην πραγματικότητα δεν θα υπάρξουν μεγάλες μεταρρυθμίσεις και βελτιώσεις», σημείωσε, εκτιμώντας ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη χρειάζεται μια νέα γενιά πολιτικών «και δεν διαφαίνεται μια τέτοια προοπτική στον ορίζοντα».
«Τράνζιτ χώρα η Βοσνία για το μεταναστευτικό αλλά μπορεί να χρειαστούμε εργατικό δυναμικό»
Ερωτηθείς για την κατάσταση με το προσφυγικό- μεταναστευτικό στη χώρα του, ο κ. Ίβανιτς απάντησε ότι «όποιος έρχεται στη Βοσνία σκέφτεται πως είναι πολύ κοντά σ’ αυτό που οι περισσότεροι ονειρεύονται για την Ευρώπη και θέλουν να φύγουν», γεγονός που την καθιστά μια χώρα τράνζιτ για πρόσφυγες και μετανάστες.
Ωστόσο, όπως λέει, με δεδομένο ότι την τελευταία πενταετία η χώρα έχει χάσει ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της, που επέλεξε να φύγει σε αναζήτησή καλύτερων συνθηκών εργασίας κυρίως, δεν είναι απίθανο να χρειαστεί νέο εργατικό δυναμικό και να το αναζητήσει μεταξύ αυτών των ανθρώπων.
«Προς το παρόν είμαστε μια χώρα τράνζιτ αλλά την τελευταία πενταετία έχει φύγει το 1/10 του πληθυσμού της χώρας κι εκτιμώ ότι πολύ σύντομα θα χρειαστούμε νέο εργατικό δυναμικό. Δεν θα είναι έκπληξη λοιπόν αν εμείς οι ίδιοι ζητήσουμε από ορισμένους απ’ αυτούς τους ανθρώπους να μείνουν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σοφία Παπαδοπούλου
