«Οι τριμερείς μας συνεργασίες δεν στρέφονται εναντίον καμίας χώρας, παρά τα περί αντιθέτου λεγόμενα. Το αντίθετο, αποσκοπούν στην προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένου του Δικαίου της Θαλάσσης, και της αρχής των καλών γειτονικών σχέσεων. Δεδομένης της ειλικρινούς βούλησης των τριών χωρών για διεύρυνση της μεταξύ μας επωφελούς συνεργασίας, μας δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από ένα εποικοδομητικό διάλογο, να εξετάσουμε τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης των συμπράξεων μας, υιοθετώντας τη Διακήρυξη της Λευκωσίας, η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς και πλέον το κατευθυντήριο έγγραφο για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων που έχουμε θέσει», τόνισε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, στην τοποθέτησή του μετά το πέρας της 8ης τριμερούς Συνόδου Κύπρου-Ελλάδας και Αιγύπτου που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης χαιρέτισε την απόφαση για εγκαθίδρυση πριν από το τέλος του τρέχοντος χρόνου Μόνιμης Γραμματείας της τριμερούς συνεργασίας που θα εδρεύει στη Λευκωσία.
«Κατά τις σημερινές διαβουλεύσεις, πέραν των υφιστάμενων τομέων συνεργασίας, είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε τόσο την επιτευχθείσα πρόοδο σε μια σειρά τομέων, εις τους οποίους θα αναφερθώ στη συνέχεια, όσο και τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης των δράσεων μας σε μια πλειάδα νέων πεδίων», είπε για να προσθέσει:
«Στον τομέα της Ενέργειας, που αποτελεί έναν από τους πλέον σημαντικούς πυλώνες του τριμερούς μηχανισμού, επαναβεβαιώσαμε την ισχυρή μας βούληση για ενίσχυση της συνεργασίας μας μέσω μιας σειράς συμφωνιών για την εκμετάλλευση και μεταφορά φυσικού αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίσαμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση την υπογραφή του καταστατικού του Φόρουμ Αεριού Ανατολικής Μεσογείου (East Mediterranean Gas Forum), ενός σημαντικού περιφερειακού οργανισμού για το συντονισμό των ενεργειακών πολιτικών των επτά ιδρυτικών κρατών ως αποτέλεσμα της οραματικής πρωτοβουλίας του Προέδρου Σίσι και της ομοφώνου θέσεως των υπολοίπων. Μιας συνεργασίας που συνδυάζει κράτη που διακρίνονται πολλές φορές και από διαφορές, όμως αυτή η πρωτοβουλία τα έφερε κοντά και απέδειξε πως τόσο ο διάλογος όσο και η συναντίληψη όσο και τα κοινά συμφέροντα μπορεί να δημιουργήσουν συνέργειες σταθερότητας, ασφάλειας και ειρήνης. Για να συμβάλουν την ίδια ώρα και στην επίλυση σημαντικών διαφορών που υπάρχουν.
Την ίδια στιγμή, επαναβεβαιώσαμε τη σημασία δημιουργίας του ηλεκτρικού δικτύου Euroafrica Interconnector μεταξύ των τριών χωρών, ενός έργου που ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια, όχι μόνο των εμπλεκόμενων χωρών αλλά και της Ευρώπης.
Κοινή ήταν επίσης η θέση για την ανάγκη αύξησης των προσπαθειών από τη διεθνή κοινότητα για καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, περιλαμβανομένης της λήψης συγκεκριμένων μέτρων έναντι όσων παρέχουν σε τρομοκρατικές ομάδες, μεταξύ άλλων, χρήματα, όπλα και μαχητές.
Ένα άλλο των θεμάτων που μας απασχόλησε ήταν και η ανάγκη αντιμετώπισης των γενεσιουργών αιτιών των μεταναστευτικών ροών, λαμβάνοντας υπόψη και τις σημαντικές κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις που επιφέρουν, αλλά και το γεγονός πως η οδός της Ανατολικής Μεσογείου παραμένει η πλέον ενεργός μεταναστευτική διαδρομή προς την Ευρώπη.
Η διαπίστωση αυτή δεν είναι μόνο των τριών χωρών, αλλά και της ΕΕ, πως προς αυτή την κατεύθυνση η Αίγυπτος διαδραματίζει ένα σημαίνοντα ρόλο ανακοπής των μεταναστευτικών ροών υφιστάμενη σημαντικές δαπάνες προκειμένου να προασπίσει την καταπολέμηση των διακινητών μεταναστών και προσφύγων.
Παράλληλα, αναγνωρίστηκαν τα σχετικά επιτεύγματα της Αιγύπτου, μέσω της υιοθέτησης εθνικών στρατηγικών, για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και της εμπορίας ανθρώπων.
Ένα άλλο εξίσου σημαντικό θέμα που μας απασχόλησε ήταν η διατήρηση και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των χωρών της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, βεβαιώνοντας για την αποφασιστικότητα μας να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και το ζήτημα της προστασίας της υποβρύχιας πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω της σύναψης σχετικής Συμφωνίας».
«Η σημερινή μας συνάντηση πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Δυστυχώς, τη στιγμή που παρατηρούμε μια σειρά συνεργειών και δράσεων που αποσκοπούν στην επίτευξη ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία, με μια σειρά έκνομων ενεργειών κλιμακώνει τις εντάσεις και υπονομεύει την περιφερειακή σταθερότητα με την εισβολή στη Συρία, την αποστολή μισθοφόρων στη Λιβύη, την εμπλοκή στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ και τις παραβιάσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων στις θαλάσσιες ζώνες είτε της Κύπρου είτε της Ελλάδας.
Οι τρεις χώρες καταδικάζουν με τον πλέον έντονο τρόπο:
(α) Τις παράνομες ενέργειες στην Αμμόχωστο, καλώντας την ίδια στιγμή την Τουρκία να σεβαστεί τα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992) του Συμβουλίου Ασφαλείας, ώστε να προστατευτεί το στάτους μιας περίκλειστης περιοχής που θα αποτελέσει ένα σημαντικό στοιχείο στην επίλυση του Κυπριακού.
(β) Τις παράνομες γεωτρήσεις και τις σεισμικές έρευνες της σε θαλάσσιες περιοχές που έχουν ήδη οριοθετηθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων, ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία και την Αίγυπτο, μέσω της σχετικής συμφωνίας του 2003.
(γ) Τις απόπειρες διενέργειας παράνομων σεισμικών ερευνών στην υφαλοκρηπίδα της Ελληνικής Δημοκρατίας και τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο Πέλαγος.
(δ) Την υπογραφή των νομικά άκυρων μνημονίων συνεργασίας για την οριοθέτηση των ζωνών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο και ασφάλειας και στρατιωτικής συνεργασίας που υπεγράφησαν μεταξύ της Τουρκίας και του κ. Σάρατζ.
Την ίδια στιγμή, τονίσαμε τη σημασία του σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων κάθε κράτους στις θαλάσσιες ζώνες του, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όχι όπως ερμηνεύεται από την Τουρκία, αλλά όπως καταγράφεται στον Καταστατικό Χάρτη ή τις διεθνείς Συμφωνίες και όπως αντανακλάται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), καλώντας την Τουρκία να τερματίσει οριστικά τις πιο εν λόγω ενέργειες.
Πέραν των πιο πάνω, ανταλλάξαμε απόψεις για τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με τη Λιβύη, τονίζοντας την ανάγκη επίτευξης μιας συνολικής διευθέτησης που θα σέβεται την ενότητα, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Σε σχέση με την κατάσταση στη Συρία εκφράσαμε την ανάγκη σεβασμού της ενότητας, κυριαρχίας, εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας της χώρας, όπως, επίσης, την πλήρη στήριξη μας στην υπό εξέλιξη πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών.
Συζητήσαμε επίσης την Ειρηνευτική Διαδικασία της Μέσης Ανατολής, ομόφωνα εκφράζοντας την ανάγκη επίτευξης μιας συνολικής, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης, στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΣΑ ΟΗΕ.
Καταληκτικά, όσον αφορά την ευρύτερη περιοχή, συζητήσαμε τις πρόσφατες εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις για το Μεγάλο Φράγμα για την Αναγέννηση της Αιθιοπίας, εκφράζοντας ανησυχία για το ότι οι διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα της Αφρικανικής Ένωσης δεν απέδωσαν, δυστυχώς, καρπούς.
Κοινή ήταν η θέση πως οι διαβουλεύσεις θα πρέπει να συνεχιστούν στη βάση της Διακήρυξης Αρχών του 2015, με στόχο την επίτευξη μιας δίκαιης και ισορροπημένης συμφωνίας.
Με τον φίλο Πρόεδρο και τον φίλο πρωθυπουργό συζητήσαμε τις σχέσεις ΕΕ – Αιγύπτου, όπου επαναλάβαμε την αποφασιστικότητά μας να συμβάλουμε στην επίτευξη μιας ενισχυμένης και αμοιβαία επωφελούς εταιρικής σχέσης, ιδιαίτερα σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος.
Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ ΕΕ και Αιγύπτου κατά τρόπο που θα είναι επ’ ωφελεία και των συμφερόντων και των ενδιαφερόντων της ΕΕ με την Ανατολική Μεσόγειο.
Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίσαμε τις συνεχώς βελτιούμενες επαφές μεταξύ Ένωσης και Αιγύπτου, καθώς κοινή είναι η θέση με τον φίλο πρωθυπουργό πως η Αίγυπτος αποτελεί σημαντικό εταίρο της ΕΕ και σταθεροποιητικό παράγοντα της περιοχής σε σημαντικούς τομείς, όπως στα θέματα ασφάλειας και σταθερότητας, καταπολέμησης της τρομοκρατίας και το μεταναστευτικό ζήτημα.
Όπως αντιλαμβάνεστε, το Κυπριακό, λαμβάνοντας υπόψη και την πρόσφατη ανάδειξη νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη, δεν μπορούσε παρά να αποτελέσει μέρος της Ημερήσιας Διάταξης.
Σε αυτό το πλαίσιο, ενημέρωσα τους συνομιλητές μου πως έχω ήδη απευθύνει πρόσκληση, που έγινε αποδεκτή, προς τον Τουρκοκύπριο ηγέτη για πραγματοποίηση μιας άτυπης συνάντησης, ενώ στις 19 Οκτωβρίου απέστειλα επιστολή στον ΓΓ του ΟΗΕ με την οποία επανέλαβα την ετοιμότητα και αποφασιστικότητα μου να συμμετάσχω σε μια νέα από πλευράς του πρωτοβουλία το ταχύτερο δυνατόν, στη βάση της συναντίληψης που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης του ιδίου με τους δύο ηγέτες στις 25 Νοεμβρίου 2019 στο Βερολίνο.
Όπως είναι αυτονόητο, και ευελπιστώ κατανοητό, απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχία των προσπαθειών είναι η δημιουργία ευνοϊκού κλίματος μέσα από την αποκλιμάκωση των παράνομων ενεργειών και προκλήσεων και ο άμεσος τερματισμός των τουρκικών απειλών και παράνομων ενεργειών εκ μέρους Τουρκίας στις οποίες έχω ήδη αναφερθεί.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να εκφράσω τη βαθύτατη εκτίμηση και τη βαθιά ευγνωμοσύνη προς τις φίλες χώρες Ελλάδα και Αίγυπτο, για τη διαχρονική υποστήριξη των προσπαθειών μας για τερματισμό της παράνομης τουρκικής κατοχής και εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης, στη βάση των αποφάσεων και ψηφισμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας, του Διεθνούς Δικαίου και των αρχών και αξιών της ΕΕ.
Μιας λύσης που θα διασφαλίζει την εδαφική ακεραιότητα, την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της επανενωμένης Κύπρου, μακριά από αναχρονιστικές εγγυήσεις, διατήρηση κατοχικών στρατευμάτων και εξαρτήσεις από τρίτες χώρες. Θέλουμε μια λύση λειτουργική και συνεπώς βιώσιμη, που να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα του συνόλου των πολιτών, είτε Ελληνοκυπρίων είτε Τουρκοκυπρίων. Μια ευρωπαϊκή χώρα θα εποπτεύεται όπως γίνεται μέχρι σήμερα για όλα τα ευρωπαϊκά κράτη από τους θεσμούς της ΕΕ. Συνεπώς, οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας δεν έχουν κάτι για να ανησυχήσουν ή να αξιώνουν τέτοιες προϋποθέσεις για λύση που να δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργικότητα του κράτους».
Καταλήγοντας ο Πρόεδρος Αναστασιάδης καλωσόρισε τον κ. Μητσοτάκη και τον κ. Σίσι στη Λευκωσία, ενώ ευχαρίστησε και τους δύο για τη διαχρονική στήριξη στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού και γενικότερα για την άψογη μεταξύ μας συνεργασία στα διάφορα διεθνή φόρα προκειμένου να πετύχουμε αυτό που επιθυμούμε, να είμαστε και να παραμείνουμε πυλώνας σταθερότητας και ειρήνης.
