Ο Τζο Μπάιντεν πραγματοποίησε μία από τις τελευταίες του επίσημες εμφανίσεις στη διεθνή σκηνή χθες Παρασκευή, παραδεχόμενος ότι οι καιροί αλλάζουν με την επικείμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ο 81χρονος απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ προσπάθησε να εκμεταλλευθεί τη σύνοδο του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC), που διεξάγεται στη Λίμα του Περού, για να ενισχύσει τους δεσμούς της χώρας του με τους βασικούς της συμμάχους στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού πριν ξεκινήσει η δεύτερη θητεία του Τραμπ. «Φτάσαμε σε μια στιγμή σημαντικής πολιτικής αλλαγής», δήλωσε ο Μπάιντεν κατά τη συνάντησή του με τους ηγέτες της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας στη Λίμα.
«Πρόκειται μάλλον για την τελευταία μου τριμερή συνάντηση με αυτή τη σημαντική ομάδα, όμως είμαι περήφανος που συνεισέφερα στην έναρξη αυτής της συνεργασίας», πρόσθεσε. Ο Μπάιντεν εκτίμησε εξάλλου ότι η πολυπολική προσέγγισή του θα επιβιώσει μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, τονίζοντας αναφερόμενος στη συνεργασία των ΗΠΑ με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα: «Πιστεύω ότι δημιουργήθηκε για να διαρκέσει, αυτό ελπίζω και αυτό αναμένω».
Η συνάντηση μεταξύ του Μπάιντεν, του Ιάπωνα πρωθυπουργού Σιγκέρου Ισίμπα και του Νοτιοκορεάτη προέδρου Γιουν Σουκ Γεόλ – δύο από τους στενότερους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ασία – πραγματοποιήθηκε την ώρα που οι σχέσεις της Ουάσινγκτον με το Πεκίνο αναμένεται να οξυνθούν μετά την επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία, με δεδομένη τη δέσμευσή του να επιβάλει υψηλούς δασμούς στα κινεζικά προϊόντα.
Εξάλλου αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο Γιουν συναντήθηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τον Ισίμπα, ο οποίος ανέλαβε την πρωθυπουργία της Ιαπωνίας τον Οκτώβριο. Η συνεργασία Νότιας Κορέας με την Ιαπωνία θεωρείται ένα από τα διπλωματικά επιτεύγματα της προεδρίας Μπάιντεν. Οι δύο χώρες έχουν μακρά ιστορία εντάσεων που οφείλονται κυρίως στη σκληρή αποικιοκρατική διακυβέρνηση της Κορέας (1910-1945) από την Ιαπωνία.
Ο Μπάιντεν θεωρεί τις στενές σχέσεις μεταξύ των τριών χωρών ανάχωμα στις επιθετικές κινήσεις της Κίνας στην περιοχή, μια άποψη την οποία απορρίπτει το Πεκίνο.
Ο Γιουν συναντήθηκε και με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ χθες, ενώ ο Ισίμπα είχε προσωπική συνάντηση με τον Μπάιντεν. «Ειλικρινά πιστεύω ότι η συνεργασία μεταξύ των χωρών μας θα θέσει τα θεμέλια της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή Ινδίας-Ειρηνικού για πολλά χρόνια», εκτίμησε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Μπάιντεν περηφανεύεται ότι κατάφερε να πετύχει «την επιστροφή της Αμερικής» στη διεθνή σκηνή, μετά την αναταραχή που προκάλεσε η πρώτη θητεία Τραμπ (2017-2021), ο οποίος έτεινε το χέρι στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν. Τώρα όμως επιστρέφει ο Τραμπ.
Στην τελευταία του μεγάλη περιοδεία στο εξωτερικό ο Μπάιντεν φαίνεται να έχει επισκιαστεί από τον Ρεπουμπλικάνο, που θα ορκιστεί νέος πρόεδρος των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου.
Εξάλλου η υποδοχή που επιφύλαξε το Περού, οικοδεσπότης της APEC, στον Κινέζο πρόεδρο ήταν πιο εντυπωσιακή σε σχέση με αυτή που είχε προβλεφθεί για τον Μπάιντεν. Το Περού έστρωσε κόκκινο χαλί για να υποδεχθεί τον Σι, ο οποίος παρέστη στα εγκαίνια του πρώτου υπερλιμανιού στη Λατινική Αμερική το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Κίνα. Εξάλλου η Περουβιανή πρόεδρος Ντίνα Μπολουάρτε συναντήθηκε με τον Σι στο κυβερνητικό μέγαρο στη Λίμα υπό τους ήχους στρατιωτικής μπάντας.
Η υποδοχή του Μπάιντεν την Πέμπτη ήταν πολύ πιο διακριτική, με δύο μικρές σειρές στρατιωτών να τον περιμένουν στο αεροδρόμιο. Μπάιντεν και Σι πρόκειται να συναντηθούν πρόσωπο με πρόσωπο σήμερα, στην τρίτη και τελευταία διμερή τους συνάντηση. Όπως επεσήμαναν αξιωματούχοι, στόχος της σημερινής τους συνομιλίας θα είναι να εκμεταλλευθούν στο έπακρο την ιστορική τους συνάντηση που πραγματοποιήθηκε πριν έναν χρόνο και πάλι στη σύνοδο κορυφής του APEC στο Σαν Φρανσίσκο, χάρη στην οποία αμβλύνθηκαν οι διμερείς εντάσεις.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας επιδεινώθηκαν σημαντικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των διαφωνιών τους για το εμπόριο, το καθεστώς της Ταϊβάν, τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και λόγω του τεχνολογικού ανταγωνισμού.
Ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν υπογράμμισε αυτή την εβδομάδα «τη σημασία» της συνάντησης των δύο ηγετών προκειμένου «να διαχειριστούν τη διμερή σχέση αυτή την ευαίσθητη μεταβατική περίοδο». Σύμφωνα με τον ίδιο, Σι και Μπάιντεν αναμένεται να αναφερθούν σε ζητήματα, όπως η ένταση στη Νότια Σινική Θάλασσα και η διατήρηση των διαύλων επικοινωνίας – κυρίως στον στρατιωτικό τομέα. «Δεν θα είναι απλώς μια συνάντηση αποχαιρετισμού», υπογράμμισε ο Σάλιβαν.
Ωστόσο η συνάντηση θα διεξαχθεί υπό τη σκιά του Τραμπ και το ενδεχόμενο νέων διμερών εντάσεων όπως και ενός εμπορικού πολέμου. Χθες Παρασκευή ο Σι «προειδοποίησε κατά της ανόδου της μονομέρειας και του προστατευτισμού», όπως και για την άνοδο «του κατακερματισμού της παγκόσμιας οικονομίας», στη διάρκεια ομιλίας του. Ο κόσμος «εισήλθε σε μια νέα περίοδο αναταράξεων και αλλαγών», εκτίμησε ο Κινέζος πρόεδρος.
Μετά τη Λίμα, τόσο ο Μπάιντεν όσο και ο Σι θα μεταβούν στη Βραζιλία για τη σύνοδο των χωρών της ομάδας G20.
