Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες πρότεινε αυτή την εβδομάδα να αναπτυχθεί διεθνής αποστολή άοπλων παρατηρητών στη Λιβύη για να επιτηρεί την εύθραυστη κατάπαυση του πυρός, με την ελπίδα ότι η χώρα της βόρειας Αφρικής θα γυρίσει σελίδα έπειτα από 10 χρόνια πολέμου και χάους.
Σε επιστολή του προς τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου και του Γερμανικού Πρακτορείου, ο κ. Γκουτέρες ζήτησε να σχηματιστεί αποστολή παρατηρητών που θα συμπεριλαμβάνει πολίτες και απόστρατους στρατιωτικούς, τους οποίους θα προτείνουν οργανισμοί όπως η Αφρικανική Ένωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος.
Τα αντιμαχόμενα μέρη, τα οποία συμφώνησαν να κηρύξουν ανακωχή την 23η Οκτωβρίου στη Γενεύη, θέλουν αμφότερα να αποφευχθεί η ανάπτυξη οπλισμένων ξένων δυνάμεων, εξήγησε ο ΓΓ του ΟΗΕ.
«Ενθαρρύνω τα κράτη μέλη και τους περιφερειακούς οργανισμούς να υποστηρίξουν τη διαδικασία για να γίνει επιχειρησιακός ο μηχανισμός επιτήρησης της εκεχειρίας, ιδίως προμηθεύοντας διεθνείς παρατηρητές που θα ενεργούν υπό τη σημαία των Ηνωμένων Εθνών», ανέφερε ο κ. Γκουτέρες στο κείμενο με ημερομηνία Τρίτη 29η Δεκεμβρίου.
Ακόμη, ο ΓΓ απηύθυνε για πολλοστή φορά έκκληση σε όλα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν το εμπάργκο όπλων που επιβάλλει ο ΟΗΕ στη Λιβύη, το οποίο μένει κενό γράμμα – παραβιάζεται κατάφωρα, συστηματικά και καταφανώς.
Δυνάμει των όρων της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, όλες οι ξένες δυνάμεις θα όφειλαν να έχουν αποχωρήσει από τη Λιβύη μέσα σε τρεις μήνες.
Μολαταύτα, 20.000 ξένοι στρατιώτες και μισθοφόροι παρέμεναν στη χώρα στις αρχές Δεκεμβρίου, κατά τη Στέφανι Ουίλιαμς, υπηρεσιακή ειδική επιτετραμμένη του ΟΗΕ.
Ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ, ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης, υποστηρίζεται από τη Ρωσία, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία.
Συμφώνησε να κηρυχθεί ανακωχή αφού τα στρατεύματά του απωθήθηκαν σε αντεπίθεση ευρείας κλίμακας δυνάμεων που δηλώνουν πίστη στην Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ), η οποία αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και υποστηρίζεται σθεναρά από την Τουρκία.
Η πρόταση του ΓΓ του ΟΗΕ προβλέπει ότι στο αρχικό στάδιο, οι παρατηρητές θα επιχειρούν σε μια τριγωνική ζώνη στη Λιβύη, στα περίχωρα της Σύρτης, της γενέτειρας του Μουάμαρ Καντάφι, του πρώην δικτάτορα που ανατράπηκε και φονεύτηκε το 2011 έπειτα από εξέγερση που υποστηρίχθηκε από το NATO. Την ανατροπή του ακολούθησε μια δεκαετία χάους στη χώρα.
Κατά την πρόταση του Γκουτέρες, οι παρατηρητές θα συνεργάζονται στο πεδίο με τις λιβυκές δυνάμεις για να επαληθεύουν την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός, την αποχώρηση των ξένων δυνάμεων, την άρση ναρκοπεδίων και την απομάκρυνση άλλων εκρηκτικών.
Κατόπιν, θα επεκτείνουν την ακτίνα δράσης τους στη χώρα, εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες και ωσότου να μπορέσουν να αντικατασταθούν από μια ενιαία λιβυκή δύναμη, πάντα σύμφωνα με την εισήγηση του κ. Γκουτέρες.
Μολονότι η ανακωχή η οποία συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο γενικά τηρείται ως εδώ, ο στρατάρχης Χάφταρ κάλεσε πρόσφατα τους άντρες του να πάρουν τα όπλα για «να διώξουν τα στρατεύματα κατοχής» – της Τουρκίας -, με την Άγκυρα να αντιδρά απειλώντας ότι εάν οι δυνάμεις της δεχθούν επίθεση, θα προχωρήσει σε αντίποινα.
