«Η Τζόρτζια Μελόνι έχει κάνει προτάσεις για συνταγματική μεταρρύθμιση που θυμίζουν με έναν παράξενο τρόπο μια άλλη συνταγματική μεταρρύθμιση που έγινε πριν από έναν αιώνα από τον Μπενίτο Μουσολίνι», γράφει η politico
Ο περιβόητος νόμος Ατσέρμπο (σ.σ. από το όνομα του συντάκτη του, βαρόνου Τζάκομο Ατσέρμπο, υπουργού του Μουσολίνι) εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 1923. Προέβλεπε ότι το κόμμα που θα κέρδιζε το μεγαλύτερο μερίδιο ψήφων – ακόμη και μόνο 25% – θα έπαιρνε τα δύο τρίτα των εδρών στο κοινοβούλιο. Και αφού το κόμμα του κέρδισε τις επόμενες εκλογές που είχαν διεξαχθεί το 1924, ο δρόμος προς την επιβολή δικτατορικού καθεστώτος άνοιξε.
Η πρόταση της Μελόνι απηχεί τώρα τον νόμο Ατσέρμπο, καθώς η Ιταλίδα πρωθυπουργός θέλει να δώσει αυτόματα στο κόμμα με το υψηλότερο ποσοστό ψήφων μερίδιο 55% των εδρών στο κοινοβούλιο. Με άλλα λόγια, εφόσον ένα κόμμα λαμβάνει περισσότερες ψήφους από οποιοδήποτε άλλο – ακόμα κι αν αυτό ήταν, ας πούμε, το 20% των ψήφων – θα ανταμείβεται με τον απόλυτο κοινοβουλευτικό έλεγχο.
«Αν αυτό ακούγεται περίεργο, είναι επειδή είναι»
Για παράδειγμα, εάν η Πολωνία είχε χρησιμοποιήσει αυτό το εκλογικό σύστημα στις πιο πρόσφατες εκλογές της, το απερχόμενο κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη θα εξακολουθούσε να ελέγχει το πολωνικό κοινοβούλιο, παρά το γεγονός ότι λάμβανε μόνο το 35% των ψήφων έναντι του 52% των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Έτσι, όσο περίεργο κι αν είναι, ο σχεδιασμός τη Μελόνι δεν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτός. Το κόμμα της, “Αδέλφια της Ιταλίας”, μπορεί να έχει ένα άνετο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, αλλά απέχει πολύ από την απόλυτη πλειοψηφία.
Με την πρότασή της για συνταγματική αναθεώρη, ολόκληρη η Ιταλία θα αντεμετωπίζεται σαν μία μια ενιαία εκλογική περιφέρεια, με το κόμμα που θα κερδίζει σχετική πλειοψηφία, όσο μικρή κι αν είναι, να διεκδικεί τον πλήρη έλεγχο του κοινοβουλίου.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Η πρόταση απαιτεί επίσης από κάθε κόμμα να προτείνει έναν υποψήφιο για πρωθυπουργό πριν από τις εκλογές και ο υποψήφιος του πρώτου κόμματος θα γίνεται αυτόματα πρωθυπουργός, θα θεωρείται δηλαδή ότι εκλέγεται άμεσα από τον λαό.
Μαζική συγκέντρωση εξουσίας
Η πρόταση της Μελόνι συνδυάζει τις ιδέες ενός προεδρικού και κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης με τρόπο που επιτρέπει μαζική συγκέντρωση εξουσίας.
Σε ένα προεδρικό σύστημα, ο πρόεδρος είναι ισχυρός επειδή εκλέγεται άμεσα, παρουσιάζοντας ένα ισχυρό αντίβαρο στο νομοθετικό σκέλος της κυβέρνησης.
Σε ένα κοινοβουλευτικό σύστημα, η εκτελεστική και η νομοθετική εξουσία είναι λιγότερο διαχωρισμένες. Ο επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας (ο πρωθυπουργός ή ο καγκελάριος) αντιπροσωπεύει την πλειοψηφία στο νομοθετικό σώμα. Ωστόσο, εξαρτώνται επίσης από αυτήν την πλειοψηφία, παρέχοντας κάποια ισορροπία μεταξύ αυτών των δύο κλάδων εξουσίας.
Σύμφωνα με το σχέδιο της Μελόνι, γίνεται ένας συνδυασμός νομιμοποίησης του πρωθυπουργού με την ισχύ του εκλογικού αποτελέσματος που θα είναι σαν προεδρικές εκλογές και ο εκάστοτε νικητής θα μπορεί να λέει: “Ο λαός με ψήφισε!”
Ο αρχηγός του πρώτου κόμματος θα θεωρείται ως άμεσα εκλεγμένος, -η πρωθυπουργός και θα ελέγχει το 55% του κοινοβουλίου.
Οι συντάκτες του άρθρου σημειώνουν επίσης ότι είναι “πολύ ανησυχητικό το γεγονός ότι η Μελόνι και η παρέα της προσπάθησαν να το κάνουν κρυφά. Το δελτίο Τύπου της κυβέρνησης που ανακοίνωσε το σχέδιο το αποκάλεσε “μινιμαλιστική” προσέγγιση, κάτι που κάθε άλλο παρά είναι.
Όταν πρόκειται για συνταγματικές αλλαγές, η ποιότητα δεν έχει καμία σχέση με την ποσότητα, αναφέρουν. Και εξηγούν: «Παρόλο που η μεταρρύθμιση τροποποιεί μόνο δύο άρθρα του ιταλικού Συντάγματος, αλλάζει εντελώς τις σχέσεις εξουσίας της ιταλικής δημοκρατίας».
Δείτε επίσης: Ιταλία: Η Μελόνι ρίχνει… πρόστιμα σε όσους διευθυντές δεν στολίσουν φάτνη στο σχολείο
