Ο θάνατος του Σίνζο Άμπε, που έδωσε το όνομα του στα “Abenomics”, όρος που χαρακτηρίζει το μείγμα πολιτικής που ακολούθησε, καθιστά εξαιρετικά απίθανη οποιαδήποτε άμεση αμφισβήτηση της κληρονομιάς του, αλλά θα μπορούσε τελικά να επιτρέψει στον πρωθυπουργό Φούμιο Κισίντα να καταργήσει σταδιακά τις κυβερνητικές δαπάνες και τα νομισματικά κίνητρα του Άμπε, σύμφωνα με ανάλυση του Reuters.
Σε μια σπάνια πράξη πολιτικής βίας που συγκλόνισε το έθνος, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας δολοφονήθηκε την Παρασκευή, ενώ έκανε εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, όπου ο συνασπισμός του κόμματός του διεύρυνε την πλειοψηφία του στην άνω βουλή, σύμφωνα με τα exit polls.
Ο Κισίντα είναι απίθανο να κάνει κάτι άμεσα που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τους βουλευτές που είναι πιστοί στον Άμπε, ο οποίος ηγείται της μεγαλύτερης παράταξης στο Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) του Κισίντα μετά την αποχώρησή του από την πρωθυπουργία το 2020, λένε αναλυτές.
Αλλά τελικά η απουσία του και η νίκη του LDP στις εκλογές, που βοηθήθηκε από μια ψήφο συμπάθειας προς τον Άμπε, θα μπορούσαν να δώσουν στον Κισίντα πολιτικό κεφάλαιο για να αλλάξει πολιτική πορεία.
Eξομάλυνση δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής
Άνθρωποι προσκείμενοι στον Κισίντα δήλωσαν ότι ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του θέλουν να προχωρήσουν στην εξομάλυνση της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και να μειώσουν σταδιακά το πείραμα των Abenomics που ξεκίνησε πριν από σχεδόν μια δεκαετία.
“Πιθανότατα δεν θα υπάρξει μια γρήγορη αντιστροφή των Abenomics ή μια έξοδος από την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική”, δήλωσε ο Koya Miyamae, ανώτερος οικονομολόγος της SMBC Nikko Securities.
“Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η Τράπεζα της Ιαπωνίας πρέπει να εξετάσει κάποια μορφή προσαρμογής της νομισματικής της πολιτικής, δεδομένων προβλημάτων όπως το αδύναμο γεν”, είπε. “Αυτό σημαίνει ότι πρώην ή εν ενεργεία στελέχη της BOJ θα παραμείνουν ισχυροί υποψήφιοι ως επόμενοι διοικητές της κεντρικής τράπεζας“.
Ο Κισίντα, ο οποίος ανήκει στη μικρότερη παράταξη του LDP, παρέμεινε υπό την πίεση του Άμπε και των υποστηρικτών του να διατηρήσει τη μαζική τόνωση και να επιλέξει ένα “dovish” στέλεχος σε σαφή θέση υπέρ της αναθέρμανσης της οικονoμίας ως τον επόμενο διοικητή της Τράπεζας της Ιαπωνίας τον Απρίλιο.
Η απουσία του Άμπε θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων εντός του κόμματος, μειώνοντας την επιρροή των υποστηρικτών των μεγάλων κρατικών δαπανών και των εξαιρετικά χαλαρών πολιτικών της κεντρικής τράπεζας.
“Ο Άμπε ηγήθηκε μιας ομάδας βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος που ήταν υπέρ των μεγάλων δαπανών, οπότε η απουσία του θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στην ισορροπία δυνάμεων του κόμματος“, δήλωσε ο Daiju Aoki, επικεφαλής οικονομολόγος της Ιαπωνίας στην UBS Sumi Trust Wealth Management.
Αλλαγή ισορροπίας δυνάμεων
Υποστηριζόμενος από την τεράστια δημόσια υποστήριξη για την εκστρατεία του να βγάλει την Ιαπωνία από τον χρόνιο αποπληθωρισμό, ο Άμπε ανέπτυξε το 2013 τα “τρία βέλη” του – επιθετική νομισματική χαλάρωση, ευέλικτες δημοσιονομικές δαπάνες και μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή στρατηγική.
Η μαζική τόνωση της BOJ, με επικεφαλής τον διοικητή Haruhiko Kuroda, βοήθησε να αναστραφεί η αδυσώπητη άνοδος του γεν που έπληξε τους εξαγωγείς της Ιαπωνίας, να ενισχυθούν οι τιμές των μετοχών και να βελτιωθεί το επιχειρηματικό κλίμα. Οι οικονομολόγοι, ωστόσο, επέκριναν την έλλειψη αξιόπιστης αναπτυξιακής στρατηγικής και μεταρρυθμίσεων που θα βοηθούσαν την οικονομία να μετατοπιστεί βιώσιμα σε υψηλότερη ταχύτητα.
Μέχρι στιγμής, ο Κισίντα έχει επιμείνει στα Abenomics, αναπτύσσοντας μεγάλα πακέτα δαπανών για να αμβλύνει το οικονομικό πλήγμα από την πανδημία COVID-19 και πρόσφατα για να αμβλύνει τις επιπτώσεις της εκτίναξης του κόστους ενέργειας και των πρώτων υλών.
Έχει επίσης υποστηρίξει την πολιτική εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων της BOJ, ακόμη και όταν άλλες κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια, στέλνοντας το γεν σε χαμηλά επίπεδα δύο δεκαετιών.
“Όταν εξετάζουμε το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ιαπωνίας, τα εταιρικά κέρδη και τις συνθήκες απασχόλησης, είναι σαφές ότι τα Abenomics έχουν αποφέρει σπουδαία αποτελέσματα. Αυτό που είναι σημαντικό τώρα είναι να δημιουργηθεί αύξηση των μισθών”, δήλωσε ο Κισίντα σε τηλεοπτική εκπομπή την Κυριακή.
Τελικά, ο Κισίντα μπορεί να επιδιώξει να μειώσει κάποια από τα ριζοσπαστικά νομισματικά πειράματα που έθεσε σε εφαρμογή ο Κουρόντα, τα οποία έχουν επιβαρύνει τα κέρδη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και έχουν παραλύσει την τιμολόγηση στην αγορά ομολόγων.
Η κυβέρνηση του Κισίντα αναγκάστηκε να μειώσει τη δέσμευση της Ιαπωνίας για εξισορρόπηση του προϋπολογισμού μετά από έντονες αντιδράσεις από τον Άμπε και τους συμμάχους του. Ο θάνατος του Άμπε θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο στον Κισίντα να επικεντρωθεί περισσότερο στις προσπάθειες για τον περιορισμό του δημόσιου χρέους της Ιαπωνίας, του μεγαλύτερου στον βιομηχανικό κόσμο.
“Ο Άμπε ήταν σημαιοφόρος εκείνων που υποστηρίζουν τη δημοσιονομική επέκταση. Αυτοί οι άνθρωποι έχασαν την κινητήρια δύναμή τους”, δήλωσε ο Mikitaka Masuyama, καθηγητής στο National Graduate Institute for Policy Studies. “Δεν θα έλεγα ότι η θέση του Κισίντα μέσα στο κόμμα είναι ακλόνητη, αλλά τώρα είναι πιο πιθανό από ό,τι πριν να έχει καλύτερο έλεγχο του κόμματος”.
Ενώ η BOJ είναι απίθανο να αντιστρέψει την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική σύντομα, η εξασθένηση της επιρροής των βουλευτών που τάσσονται υπέρ της ανάπτυξης θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την επιλογή του Κισίντα για διοικητή της BOJ.
Ο πρωθυπουργός έχει τον τελικό λόγο για το ποιος θα διαδεχθεί τον Κουρόντα, τον οποίο επέλεξε ο Άμπε για να αναπτύξει ένα “νομισματικό υπερόπλο” για την εξάλειψη του αποπληθωρισμού, όταν λήξει η δεύτερη πενταετής θητεία του.
Οι Masayoshi Amamiya και Hiroshi Nakaso, κεντρικοί τραπεζίτες καριέρας, θεωρούνται μεταξύ των ισχυρών υποψηφίων, με τον Amamiya να θεωρείται ότι θα υιοθετήσει πιο ήπια στάση από τον Nakaso – ο οποίος είχε προειδοποιήσει για τα μειονεκτήματα της παρατεταμένης νομισματικής χαλάρωσης.
“Ο Άμπε λέγεται ότι προτιμούσε ένα πρόσωπο με επαναπληθωριστικό πνεύμα να ηγηθεί της BOJ. Η αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων του κυβερνώντος κόμματος θα μπορούσε να επηρεάσει την επιλογή του διοικητή της BOJ”, δήλωσε ο Aoki της UBS Sumi.
Δείτε επίσης: Ιαπωνία: Στον απόηχο της δολοφονίας του Σίνζο Άμπε, το κυβερνών κόμμα εξασφαλίζει την πλειοψηφία στην άνω Βουλή
