Μία διεθνής ερευνητική ομάδα μελετά εδώ και είκοσι χρόνια τη δραστηριότητα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο, ενός από τα πιο ενεργά υποθαλάσσια ηφαίστεια της Μεσογείου, 7 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σαντορίνης, μέσω του ερευνητικού προγράμματος SANTORY.
Στη διεθνή ομάδα του SANTORY συμμετέχουν επιστήμονες με πολυετή εμπειρία στη μελέτη του ελληνικού ηφαιστειακού τόξου, περιλαμβάνοντας το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος και το Τμήμα Φυσικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, το Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας του Παλέρμου, το Πανεπιστήμιο του Μιλάνο-Μπικόκα και την ισπανική εταιρία Ploatech, με συντονίστρια την καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας του ΕΚΠΑ Παρασκευή Νομικού.
Το ερευνητικό πρόγραμμα, χρηματοδοτούμενο από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), έχει αποφέρει σημαντικά επιστημονικά αποτελέσματα, ενισχύοντας τη γνώση για το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο.
«Με τις πρόσφατες σεισμικές δονήσεις στη θαλάσσια περιοχή της Σαντορίνης, η προσοχή όλων επικεντρώνεται στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπος. Ο Κολούμπος, αν και αόρατος από την επιφάνεια, είναι ένα από τα πιο ενεργά υποθαλάσσια ηφαίστεια της Μεσογείου. Η τελευταία του έκρηξη το 1650 προκάλεσε την εκπομπή τοξικών αερίων που κόστισαν τη ζωή σε πάνω από 70 κατοίκους της Σαντορίνης, ενώ το τσουνάμι που ακολούθησε προκάλεσε σοβαρές υλικές ζημιές στη Σαντορίνη, την Ίο και τη Σίκινο», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Το ηφαίστειο Κολούμπο αποτελεί για τους επιστήμονες του SANTORY ένα μοναδικό φυσικό εργαστήριο, το οποίο μελετούν για δύο δεκαετίες. «Σκοπός της ερευνητικής μας ομάδας στο πρόγραμμα SANTORY είναι η συνεχής παρακολούθηση της δραστηριότητάς του με όργανα τελευταίας τεχνολογίας, ώστε να εκτιμήσουμε πόσο ενεργό είναι το υδροθερμικό του πεδίο και να αναλύσουμε πόσο επικίνδυνο είναι για τον πληθυσμό των κοντινών νησιών», σημειώνεται στην ανακοίνωση.
Αναλυτικά, έχουν τοποθετηθεί στο εσωτερικό του κρατήρα στα 500 μέτρα βάθος ειδικοί αισθητήρες που μετρούν φυσικοχημικές παραμέτρους, κλισιόμετρα για τη μέτρηση των θαλάσσιων ρευμάτων και ειδικά θερμόμετρα για την παρακολούθηση των αλλαγών της θερμοκρασίας των καμινάδων του. Επιπλέον, έχουν εγκατασταθεί οπτικές κάμερες για την καταγραφή της υδροθερμικής ροής καθώς και μία UV κάμερα CHERI για τον εντοπισμό της ακτινοβολίας Cherenkov, ένα γεγονός μοναδικό σε παγκόσμια κλίμακα.
«Στο πλαίσιο της έρευνάς μας, πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες νερού για μικροβιολογικές αναλύσεις με στόχο τον εντοπισμό υπερανθεκτικών βακτηρίων», τονίζει η ερευνητική ομάδα, προσθέτοντας ότι «μέσα από αυτές τις προσπάθειες διαθέτουμε για πρώτη φορά χρονοσειρά δεδομένων που μας αποκαλύπτει την καθημερινότητα του ηφαιστείου.»
Σύμφωνα με την ενημέρωση από το ΕΚΠΑ, μέσα από τα προγράμματα προέκυψαν καινοτόμα αποτελέσματα αναδεικνύοντας τη μοναδικότητα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο, όπως η καταγραφή εξαιρετικά υψηλής φυσικής ακτινοβολίας καθώς και η απομόνωση μικροοργανισμών από το ακραίο περιβάλλον του Κολούμπο.
Η συνεχής παρακολούθηση του Κολούμπο είναι απαραίτητη για την εκτίμηση της ηφαιστειακής επικινδυνότητας, σύμφωνα με διεθνείς πρότυπα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
