Παρά τα «εκατομμύρια ευρώ» βοήθεια που έχει λάβει από την ΕΕ η εμπόλεμη Λιβύη δεν έχει καταφέρει να συντονίσει τις διασώσεις μεταναστών στη Μεσόγειο, αυξάνοντας τον κίνδυνο θανατηφόρων ναυαγίων, καταγγέλλει η συνιδρύτρια της μη κυβερνητικής οργάνωσης SOS Μεσόγειος Σοφί Μπο.
«Μια εμπόλεμη χώρα θα κάνει διασώσεις μεταναστών στη θάλασσα; Είμαστε σοβαροί; (…) Αυτό δεν γίνεται», τόνισε η Μπο.
Το Ocean Viking, το πλοίο που έχει ναυλώσει η SOS Μεσόγειος μαζί με τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα (MSF), βρίσκεται αυτή την περίοδο στη θάλασσα για να βοηθά τους μετανάστες που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη από τη Λιβύη.
Το 2019 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετανάστευσης κατέγραψε 1.283 θανάτους στη Μεσόγειο, με τη βασική οδό μεταξύ Βόρειας Αφρικής και Ιταλίας να είναι η πιο θανατηφόρα. Τουλάχιστον 19.164 μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους στη Μεσόγειο στη διάρκεια των πέντε τελευταίων ετών.
Από το καλοκαίρι του 2018, αφού πήρε τη σκυτάλη από την Ιταλία, το λιμενικό της Λιβύης έχει αναλάβει να συντονίζει τις διασώσεις σε μια τεράστια «περιοχή έρευνας και διάσωσης» που ξεπερνά τα χωρικά της ύδατα.
Όμως η χώρα είναι βυθισμένη στο χάος από το 2011 μετά την ανατροπή του Μουάμαρ Καντάφι.
«Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με την ΕΕ η οποία μετέφερε ευθύνες στους Λίβυους. Είναι εξαιρετικά κυνικό την ώρα που γνωρίζουν καλά ότι η Λιβύη δεν μπορεί να εκπληρώσει αυτή την αποστολή σήμερα και πολύ λιγότερο σε μερικούς μήνες», εκτίμησε η Μπο.
Ακόμη κι αν «η ΕΕ χρηματοδοτεί με εκατομμύρια την εκπαίδευση των λιμενικών αρχών της Λιβύης», αυτές «δεν πραγματοποιούν πιο αποτελεσματικά τις αποστολές», συνέχισε.
Από την έναρξη των αποστολών της στη Μεσόγειο το 2016 η SOS Μεσόγειος, που χρηματοδοτείται αποκλειστικά από δωρεές, έχει διασώσει περισσότερους από 30.000 ανθρώπους. Αναγκάστηκε να σταματήσει τις επιχειρήσεις της τον Δεκέμβριο του 2018, όμως τον Αύγουστο του 2019 ξεκίνησε και πάλι τις διασώσεις με το πλοίο Ocean Viking.
Η Μπο καταγγέλλει εξάλλου «την έλλειψη σεβασμού στο δίκαιο της θάλασσας» που επιδεικνύει η Λιβύη.
«Το δίκαιο της θάλασσας προβλέπει ότι η υπηρεσία συντονισμού συγκεντρώνει όλες τις κλήσεις για βοήθεια και τις αναμεταδίδει στα πλοία που βρίσκονται στην περιοχή ώστε το κοντινότερο να μπορέσει να σπεύσει για βοήθεια το συντομότερο (…) όμως συνήθως αυτές οι κλήσεις δεν αναμεταδίδονται» από το λιμενικό της Λιβύης, σύμφωνα με την Μπο.
«Μαύρη τρύπα»
«Δεν γνωρίζουμε πόσα πλοία βυθίζονται χωρίς να τους προσφερθεί βοήθεια, η Μεσόγειος είναι μια μαύρη τρύπα», τόνισε η Μπο. «Πρόκειται για σημαντική επιδείνωση της κατάστασης σε σχέση με όταν οι Ιταλοί συντόνιζαν τις διασώσεις».
Το Ocean Viking συχνά δεν καταφέρνει να επικοινωνήσει με το κέντρο συντονισμού στη Λιβύη και πολλές φορές βρίσκεται αντιμέτωπο με συνομιλητές που μιλούν μόνο αραβικά.
«Ένα κέντρο διάσωσης πρέπει να έχει προσωπικό 24 ώρες το 24ωρο που μιλά αγγλικά για να μπορεί να λειτουργεί», εξήγησε.
Αντίθετα η Μπο εκτίμησε ότι η προκαταρκτική συμφωνία μετεγκατάστασης των προσφύγων στην ΕΕ, στην οποία κατέληξαν τον Σεπτέμβριο του 2019 η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Μάλτα, «έχει αρχίσει να έχει αποτελέσματα». Η Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία έχουν προστεθεί στις πρώτες χώρες, σύμφωνα με την ίδια.
«Η προκαταρκτική αυτή συμφωνία διευκόλυνε τα πράγματα πρόσφατα», διότι η αναμονή των μεταναστών που διασώζονται στη Μεσόγειο «είναι μικρότερη», σημείωσε, αν και υπογράμμισε ότι η συμφωνία αυτή «δεν αρκεί» και είναι απαραίτητο να ενταχθούν σε αυτήν και οι 27 χώρες της ΕΕ.
«Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους» σε ό,τι αφορά την υποδοχή των διασωθέντων μεταναστών, αλλά και αναπτύσσοντας μια ευρωπαϊκή δύναμη διάσωσης, τόνισε η Μπο.
