Οι νέες προκλήσεις για την Ε.Ε., οι ανταγωνισμοί, η προοπτική της διεύρυνσης της και η προοπτική ενσωμάτωσης σε αυτήν των δυτικών Βαλκανίων, τέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης στο 2o Thessaloniki Regional Forum.
Στην όξυνση του παγκόσμιου ανταγωνισμού, των μεγάλων δυνάμεων και στην επίδραση του στα Βαλκάνια αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο πρώην πρόεδρος της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, Mladen Ivanic.
Ο κ. Ivanic, επισήμανε ότι όσο εκτείνεται χρονικά η αβεβαιότητα για τη διεύρυνση της Ε.Ε., τόσο αφήνεται χώρος επιρροής σε άλλες παγκόσμιες δυνάμεις (Ρωσία , Κίνα, κ.α.). Αμφισβήτησε ότι θα υπάρξουν, παρά τις προσπάθειες του Ε. Μακρόν, μεγάλες αλλαγές στα επόμενα χρόνια, και ζήτησε από την Ελλάδα να έχει ενεργό ρόλο στη στήριξη της προοπτικής διεύρυνσης και ενσωμάτωσης των δυτικών Βαλκανίων.
«Η ερώτηση είναι γιατί η περιοχή μας είναι πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, γιατί χάνει τη νέα γενιά που φεύγει από εδώ, ενώ έχουμε πηγές πλούτου, καλύτερο κλίμα, έχουμε ήλιο, έχουμε φυσικές πηγές» αναρωτήθηκε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός του Κοσόβου, Haki Abazi και συνέχισε :
«Η περιοχή μας μπορεί να είναι μια σταθερή περιοχή, αλλά μια σταθερή περιοχή χρειάζεται κανόνες, που να είναι αποδεκτοί από όλους. Είναι η ώρα. Και στην δική μας κυβέρνηση εργαζόμαστε σε αυτή την κατεύθυνση, με άξονες τον πλουραλισμό, τη δημοκρατία και την ανάπτυξη».
Ο κ. Abazi επεσήμανε ότι, με λίγες εξαιρέσεις, καταγράφεται μια διεύρυνση του ελλείμματος εμπιστοσύνης στους θεσμούς στα Βαλκάνια. Τόνισε, ότι διαδηλώσεις στα Βαλκάνια δε γίνονται πια στους δρόμους από τους νέους, αντί για αυτό εγκαταλείπουν τις χώρες για το ευρωπαϊκό βορρά, στερώντας τις «κινητήριες δυνάμεις» για μια αλλαγή στην ευρύτερη περιοχή. Επεσήμανε ότι είναι ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη, για την ενίσχυση ευρωπαϊκών πολιτικών με σεβασμό στο περιβάλλον και με σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Την άποψη ότι η Ε.Ε. αντιμετωπίζει, αυτή την ώρα, μεγαλύτερες προκλήσεις, αντί ως προτεραιότητα, την προοπτική διεύρυνσης της, εξέφρασε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟSCE και πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών και Εξωτερικών Υποθέσεων της Αλβανίας, Ditmir Bushati. Υπογράμμισε, ότι η μεθοδολογία δεν είναι η πιο κατάλληλη, ώστε να φέρνει πιο κοντά την προοπτική της ένταξης των δυτικών Βαλκανίων. Ο κ. Bushati ανέφερε ότι η Ε.Ε. έχει να αντιμετωπίσει το Βrexit, και επίσης έναν οικονομικό και τεχνολογικό ανταγωνισμό με Κίνα (π.χ. για το 5G, τις νέες τεχνολογίες), υπάρχουν παγκόσμιες διαφορές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, κ.α. Τόνισε ότι οι σημερινές προκλήσεις για την περιοχή των Βαλκανίων είναι η προστασία της δημοκρατίας, η αντιμετώπιση της μετανάστευσης και για τα Δ. Βαλκάνια πρόσθεσε: «Αν δεν σταθεροποιήσουμε την οικονομία, αν δεν φέρουμε επενδύσεις, δε θα είμαστε μια ρεαλιστική κατάσταση, ελκυστική για τις νέες γενιές».
Στην ενίσχυση της οικονομίας και της ασφάλειας, ως ζητούμενα για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο πρώην πρωθυπουργός της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, Zlatko Lagumdizjia . Επεσήμανε ότι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους ηγέτες για τα θέματα της ευρωπαϊκής διεύρυνσης. Τόνισε ότι τα προβλήματα των δυτικών Βαλκανίων είναι συναρτώμενα με τη διεύρυνση και η εμβάθυνση της Ε.Ε. τάχθηκε υπέρ της ένταξης στην Ε.Ε. των δυτικών Βαλκανίων και πρόσθεσε: «Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο, πώς θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα γύρω μας».
Φ.Γ.